Dziecko z depresją w szkole i przedszkolu Opracowanie na podstawie „One są wśród nas” M.Turno Edyta Krajewska-Cyrwus Wirginia Krzemińska

Depresja to…. długotrwały, szkodliwy i poważny stan charakteryzujący się nadmiernym obniżeniem nastroju oraz innymi objawami psychicznymi i fizycznymi. postać epizodu depresyjnego w formie łagodnej, umiarkowanej lub ciężkiej w zależności od nasilenia objawów stan, w którym objawy depresyjne związane są z aktualnymi trudnymi przeżyciami np. stres szkolny u dzieci (nadmierna presja i wymagania, nasilona rywalizacja wśród uczniów, przemoc)

Dzieci … doznają frustracji, rozczarowania, przeżywają długotrwały smutek związany ze stratą w ich życiu, z którym nie mogą sobie poradzić wyrażają ten smutek w zachowaniach, które bardziej przyciągają uwagę otoczenia niż ciche, wewnętrzne cierpienie narażone są na liczne negatywne skutki: pogorszenie przystosowania społecznego trudności w nauce szkolnej niekiedy zwiększone ryzyko samobójstwa zwiększone ryzyko depresji w przyszłości

Dane… na depresję cierpi 1% dzieci przedszkolnych 2% dzieci w wieku 6-12 lat 4-8% młodzieży w okresie dzieciństwa choruje tyle samo chłopców i dziewczynek, w okresie dojrzewania dwa razy więcej dziewcząt u 30-75% dzieci z depresją współwystępują zaburzenia lękowe

Objawy depresji Smutek Ograniczenie lub rezygnacja z zainteresowań i aktywności Zmiany w zakresie aktywności psychoruchowej – spowolnienie lub pobudzenie Poczucie braku nadziei Drażliwość Poczucie braku sensu życia Niskie poczucie własnej wartości Nadmierne poczucie winy Poczucie bezradności Nawracające myśli o śmierci lub samobójstwie Spadek energii Nadmierna męczliwość Zaburzenia koncentracji uwagi Wzrost lub spadek apetytu Zmiana wzorca snu – trudności w zasypianiu lub wczesne wybudzanie się ze snu

Zachowania typowe dla depresji… Trudności w funkcjonowaniu szkolnym np. częstsze spóźnienia, zwiększona absencja, opuszczanie zwłaszcza pierwszych lekcji, unikanie lekcji, na których są sprawdziany, wycofywanie się z aktywnego udziału w lekcjach, częsty brak przygotowania do lekcji Trudności w usiedzeniu bez ruchu, niespokojne kręcenie się, niepokój manipulacyjny np. skubanie skórek od paznokci, fragmentów garderoby, kręcenie włosami Nagłe wybuchy złości, częste uskarżanie się i pretensje Wzmożona płaczliwość Widoczne napięcie, niepokój, lęk Odmowa współpracy, zachowania aspołeczne Sięganie po alkohol i narkotyki Skargi na bóle różnych części ciała np. głowy, ramion, brzucha pomimo braku przyczyny somatycznej Poczucie bezradności, braku nadziei czy poczucie winy

Przyczyny depresji Nadużywanie alkoholu lub substancji psychoaktywnych przez członków rodziny Przemoc w rodzinie Choroba psychiczna w rodzinie Przewlekła choroba, któregoś z członków rodziny lub samego dziecka Utrata ukochanej osoby np. rozwód rodziców, śmierć Sytuacje psychicznego lub fizycznego wykorzystywania przez opiekunów Przewlekły konflikt małżeński rodziców Zaniedbanie przez rodziców Brak zainteresowania ze strony rodziców Wrogość i emocjonalne odrzucenie przez rodziców Nadmierne kontrolowanie przez rodziców Obarczanie dziecka zbyt dużą, przerastającą jego możliwości odpowiedzialnością – zamiana ról dziecko-rodzic Trudna sytuacja materialna oraz społeczna izolacja rodziny Stres wywołany sytuacją szkolną

Leczenie Leczenie kompleksowe, nakierowane na objawy choroby, jak i związane z wiekiem potrzeby rozwojowe W przypadkach mniej nasilonych stosuje się psychoterapię: indywidualną, grupową lub rodzinną W nasilonych objawach należy zastosować leczenie farmakologiczne

Rola szkoły i nauczycieli Nauczyciele często zauważają niepokojące objawy, gdyż dzieci wiele godzin spędzają w przedszkolu i w szkole. Zaproponowanie pomocy psychologiczno- pedagogicznej Wykluczenie deficytów jak dysleksja, dysfazja, dyskalkulia. Rozmowa z rodzicami na temat zachowania i wyników dziecka w szkole Konsultacja psychiatryczna Psychoedukacja rodziców i ich współpraca z nauczycielami Zwrócenie się o pomoc do Sądu Rodzinnego oraz pomocy społecznej

Podsumowanie Depresja to choroba uleczalna Drażliwość i trudne zachowania mogą świadczyć o depresji dziecięcej Najczęściej chorują nastolatki, rzadziej dzieci młodsze Z depresją związane jest ryzyko samobójstwa Główna metoda leczenia to psychoterapia, dodatkowa to farmakoterapia Leczeniem zajmują się psychiatrzy dziecięcy, psychoterapeuci, psychologowie Pomoc dziecku zaczyna się od zrozumienia jego choroby