Diagram aktywności (czynności) Diagram czynności (activity diagram) służy do modelowania dynamicznych aspektów systemu. Diagram czynności przedstawia sekwencyjne lub współbieżne kroki procesu obliczeniowego. Diagram czynności jest pewną mutacją diagramu stanów.

Diagram czynności a diagram stanów Diagram czynności (aktywności) skupia się na opisaniu jakiegoś procesu, w którym uczestniczy wiele obiektów. Diagram stanów pokazuje jakie są możliwe stany konkretnego obiektu. Diagram aktywności jest dobrym narzędziem, gdy chcemy przedstawić odpowiedzialność obiektów w ramach jakiegoś procesu.

Diagram czynności Diagram czynności jest schematem blokowym, który przedstawia przepływ sterowania od czynności do czynności. Diagram czynności nie obrazuje stanów obiektu podczas życia obiektu, ukazuje cały system z punktu widzenia czynności w systemie.

Diagram czynności Diagram czynności składa się z: początek (initial) koniec (final) akcji i czynności (activity) przejść (flow) rozwidlenie/złączenie (fork/join) punkt synchronizacji (synch) rozgałęzienie decyzyjne (decision) wysłanie (send)/odebranie (receive)

Diagram czynności Przepływ sterowania modelowany za pomocą diagramu czynności składa się z wielu zdarzeń. Zdarzenia (wykonywalne, niepodzielne obliczenia) to stany akcji.

Początek i koniec Początek jest rozpoczęciem diagramu czynności. Od niego rozpoczyna się wędrówka zdarzeń i stanów. Koniec jest zakończeniem działań systemu w diagramie czynności.

Akcja Stany akcji to niepodzielne zdarzenia jak: obliczenie wywołanie operacji obiektu wysłanie sygnału do obiektu utworzenie/zniszczenie obiektu Stany akcji nie mogą być dekomponowane.

Czynność Czynności są bardzo podobne do akcji. Różnica polega na tym, że stany czynności mogą być dekomponowane. Czynność może mieć dodatkowo akcje wejściowe i akcje wyjściowe.

Czynność - akcja Czynności na diagramie mogą charakteryzować się złożoną, rozbudowaną funkcjonalnością. Czynność to określone zachowanie złożone z logicznie uporządkowanych ciągów podczynności, akcji oraz obiektów w celu wykonania pewnego procesu. Akcja to elementarna jednostka specyfikacji zachowania, która reprezentuje transformację lub przetwarzanie w modelowanym systemie.

Dekompozycja czynności Czynności można dekomponować stosując następującą regułę: czynności podczynności akcje

Przejścia (przepływy sterowania) Przejście to przekazanie sterowania od jednej akcji/czynności do innej. Gdy tylko skończy się akcja danego stanu źródłowego, zostaje wykonana akcja wyjściowa (o ile istnieje). Następnie sterowanie bezzwłocznie podąża wzdłuż przejścia i trafia do następnego stanu akcji lub stanu czynności.

Przepływ sterowania Przepływ sterowania zachodzi między kolejnymi logicznie uporządkowanymi czynnościami lub akcjami. W szczególnych przypadkach można przypisać mu nazwę. Przepływ sterowania charakteryzuje się zdolnością przesyłania znaczników sterowania (tokens). Znaczniki sterowania to abstrakcyjne kategorie pojęciowe, użyteczne w monitorowaniu i realizacji procesu sterowania na diagramie.

Przepływy decyzyjne Diagramy czynności w których czynności bądź akcje są uporządkowane w sposób sekwencyjny należą do rzadkości. Specyfikacja procesu za pomocą tego diagramu oznacza konieczność rozważenia wielu przepływów alternatywnych, uzależnionych od spełnienia warunków czy wykonania iteracji. Sytuacje te można definiować za pomocą bloków decyzyjnych, które mają charakter decyzji lub złączenia.

Przepływy współbieżne Przybierają postać rozwidlenia lub scalania

Rozwidlenie / Złączenie Rozwidlenie rozpoczyna współbieżne wykonywane czynności w systemie. Rozwidlenia i złączenia równoległych przepływów sterowania obrazuje się w UML za pomocą pasków synchronizacyjnych.

Punkt synchronizacji Punkt synchronizacji wskazuje miejsce w którym współbieżne strumienie zostaną zsynchronizowane.

Rozgałęzienie decyzyjne Na diagramach czynności mogą pojawić się rozgałęzienia opisujące alternatywne ścieżki postępowania. W konkretnym przypadku do wyboru jednej z nich dochodzi na podstawie wartości pewnego wyrażenie logicznego. Rozgałęzienie decyzyjne ma przejście wejściowe i co najmniej 2 przejścia wyjściowe.

Rozgałęzienie decyzyjne

Rozgałęzienie decyzyjne

Wysłanie Wysłanie ukazuje akcję wysłania komunikatu do miejsca przeznaczenia, gdzie może spowodować uruchomienie przejścia lub wykonania akcji.

Odebranie Odebranie to element czekający na wystąpienie komunikatu. Odebranie występuje w 2 wersjach: odebranie zdarzenia odebranie zdarzenia czasowego

Odebranie

Odebranie i wysłanie

Diagram czynności Dodatkowymi elementami diagramu czynności są: tory (swimlanes) przepływy obiektów (objects flows)

Tory Tory pozwalają na podzielenie stanów czynności na grupy, z których każda reprezentuje część systemu odpowiedzialną za konkretne czynności.

Tory

Przepływ obiektów Przepływ obiektów pozwala na powiązanie obiektu z akcją lub czynnością.

Diagram czynności Diagram czynności służy do obrazowania dynamicznych aspektów systemu. Diagram czynności można kojarzyć z przypadkami użycia i z kooperacjami. Istotą diagramu są czynności i akcje oraz przepływ sterowania między nimi. Na diagramie czynności można ukazać części systemu, które odpowiedzialne są za różne zadania

Diagram czynności