PSYCHOLOGIA ZACHOWAŃ KLIENTA Dariusz Doliński dla CITYBOARD MEDIA
Czy reklama działa? Efekt „trzeciej osoby” Dlaczego ludzie sądzą, że na nich nie działa?... A B C D E B C D E A C D E A B D E A B C E A B C D
Plotki i informacje od innych
POLSKA PLOTKA: yuka, zefir, jarzębiak, head&shoulders
Katz & Lazarsfeld 42% decyzji zakupowych – wpływ innych osób Obiektywna informacja + kontrola Rola lekarza rodzinnego w USA Bearden i Etzel: dobra prywatne-publiczne vs codzienne-luksusowe Największe znaczenie przy publicznych luksusowych (kup kije do golfa + marka)
MARKETING MIX 4 x P PRODUKT MIEJSCE CENA PROMOCJA I REKLAMA Zasada łańcucha Zasada kompensacji
Czasem sytuacje absurdalne Rola opakowania Czasem sytuacje absurdalne
27 XI 2014 CZARNY PIĄTEK (początek sezonu bożonarodzeniowych zakupów w USA) OFERTA LIMITOWANA 30 tys. sztuk po 6 dolarów
Dlaczego szampon do włosów się pieni?... Pasta PEPSODENT Dlaczego szampon do włosów się pieni?...
Image produktu jako funkcja nazwy
KLĘSKA i SUKCES tego samego produktu Coca Coli
Miejsce sprzedaży
Gdzie leży produkt Reguła prawej ręki Supermarket Sklep z odzieżą – dwie kondygnacje
Cena Heurystyka: droższe-lepsze Eksperyment McConnella: respondenci testowali piwo (to samo) w ślepych testach konsumenckich. Różnicowano informację o jego cenie. Oceny smaku wyższe przy wyższej cenie.
Pewne produkty powinny być drogie Casus perfum Także: krawaty, bombonierki, biżuteria srebrna
CENA c.d. Cena psychologiczna Reguła 12% Subiektywna taniość i efekt kontrastu Biustonosze Victoria’s Secret wysadzane brylantami: 1996 Claudia Schiffer – biustonosz za 1 mln. US$, 1997 – Tyra Banks – 3 mln.2006_ Karolina Kurkova 6,5 mln. Jak łatwo kupić normalny biustonosz Victoria’s Secret za 200 dolarów
OBNIŻKI Drogie produkty – kwotowo Tanie produkty – procentowo
Magia „za darmo” (Dan Arieli) wybór między dwoma czekoladami LINDT (b. dobra) 15 centów Hershey’s (średnia półka) 1 cent 73% wybiera LINDT
Obniżamy ceny obu czekolad o jednego centa Teraz LINDT nie 15 a 14 centów Teraz HERSHEY’S nie 1 cent a gratis POPRZEDNIO 73% wybrało LINDT TERAZ: 69% wybiera HERSHEY’S
Bony Amazon Bon na książkę o wartości 20$ za 8$ czy Bona na książkę o wartości 10$ za 1 $ WIĘKSZOŚĆ woli kupić bon na książkę o wartości 20$ za 8$
Przeceniamy ceny bonów o 1 $ Teraz bon na książkę o wartości 20$ kosztuje 7$ Bona na książkę o wartości 10$ jest za darmo WIĘKSZOŚĆ WYBIERA opcję: BON o wartości 10$ za darmo
Reguła liczb z prawej strony ____________ 2 + małe liczby Realna obniżka Spostrzegana obniżka 244/233 4,51% 5,29% 233/222 4,72% 5,53% 222/211 4,95% 5,76% 1 + duże liczby 199/188 5,52% 4,18% 188/177 5,85% 4,41% 177/166 6,21% 4,53%
Zależności: firma renomowana vs. nieznana
Percepcja – reguła ruchu Oko żaby, oko człowieka…
PAMIEĆ Zgodność-niezgodność ze schematem
Co to właściwie znaczy, że klient coś pamięta… Przypominanie Rozpoznawanie
WYOBRAŹNIA Badania Petrovej
Zapachy…
Eksperyment A. Bosmansa (2006) Ocena soku pomarańczowego na podstawie reklamy
Warunki: 1. Zapach zgodny z produktem (cytrusowy) 2 Warunki: 1. Zapach zgodny z produktem (cytrusowy) 2. Zapach niezgodny z produktem (leśny) 3. Warunki kontrolne (bez zapachu)
Różnicowano siłę zapachu Badano opinie o soku
Badania Dana Kinga i Chrisa Janiszewskiego (2011) Marketing polisensoryczny Badania Dana Kinga i Chrisa Janiszewskiego (2011)
Negatywne stany afektywne u ssaków pojawiają się w sytuacji fizycznego lub psychicznego bólu: - zagrożeń fizycznych, choroby, braku wsparcia innych osobników Ssaki w takich sytuacjach poszukują bodźców dotykowych: wtulają się w matkę lub inne osobniki własnego gatunku (głównie w owłosione części ciała) Taki „afiliatywny dotyk” wyraźnie uspokaja i podwyższa nastrój.
U wyższych ssaków pozytywne stany afektywne pojawiają się zwykle przy doznaniach wzrokowych (także w mniejszym stopniu węchowych): bodźce seksualne i związane z jedzeniem
Eksperyment: badanych wprowadzano w negatywny lub pozytywny nastrój i dawano do oceny kosmetyk w płynie
(1) Proszono o opis produktu (a) osoby w negatywnym stanie (1) Proszono o opis produktu (a) osoby w negatywnym stanie emocjonalnym koncentrowały się w opisie na tym jak czuje się ich skóra w kontakcie z kosmetykiem (b) osoby w pozytywnym stanie emocjonalym: jak wygląda kosmetyk
2. Proszono o ocenienie jak przyjemny jest kosmetyk w kontakcie ze skórą dłoni: przyjemniejszy dla osób w negatywnym nastroju
3. Gdy proszono o oszacowanie na ile przyjemny jest kontakt skóry z kosmetykiem oraz badano deklaracje kupna go; związek tych dwóch czynników silniejszy u osób będących w negatywnym (vs. pozytywnym) stanie emocjonalnym
Decyzje konsumenckie MIT RACJONALNEGO KONSUMENTA Eksperymenty Tversky’ego i Kahnemanna: marynarka + kalkulator Levi i inni: wołowina z kością, zawierająca 75% mięsa lepsza niż wołowina z kością, zawierająca 25% kości
Decyzje konsumenckie Efekt otoczenia
Zakupy spożywcze Robić po jedzeniu czy przed ?...
Ocena jakości produktu Warunki gwarancji komputera Convex 11 Informacja o marce (wysoce prestiżowa vs. mało znana) x informacja o gwarancji (4 miesiące vs 24 miesiące)
Efekt jednostki skali Konsument spostrzega różnicę między atrybutami dwóch produktów jako większą w warunkach, w których skala przedstawiająca ów atrybut składa się z większych liczb
Badania Mario Pandaleare i współpracowników (2011)
Skala liczb jednocyfrowych vs. wielocyfrowych Np: Gwarancja w latach lub miesiącach Waga w kilogramach lub gramach Energetyczność słodyczy w kilokaloriach lub kilojulach
Wyniki badań, w których badani mieli ocenić wielkość różnicy na skali od 1 do 6 Jakość dwóch zestawów kina domowego w skali 1-10: A = 7; B = 7,5 Różnica: 2,4 W skali1-100: A=700, B= 750 - ,, - 3,2 Gwarancja na dwie zmywarki do naczyń w latach: 7 vs 9 Różnica: 3,60 w miesiącach: 84 vs 108 -,,- 4,28
Niezadowolenie klienta i reputacja firmy W USA 20% zakupów rodzi niezadowolenie Skargi i reklamacje w 50% przypadków Liczba reklamacji NIE JEST wskaźnikiem ani jakości produktu ani renomy sklepu 42% uprzejmie potraktowanych klientów nie pamiętało po 5 miesiącach, że składało jakąkolwiek reklamację!