Dostępność dla wszystkich, a klient z niepełnosprawnością.
Potencjalna grupa klientów Według danych Eurostat w Polsce pod koniec 2009 r. było 8,1 miliona osób Niepełnosprawnych biologicznie, czyli osób, które z powodu problemów zdrowotnych miały ograniczoną zdolność wykonywania czynności, zwykle przez ludzi w podobnym wieku. Wśród czterdziestolatków niepełnosprawna jest co dziesiąta osoba, wśród pięćdziesięciolatków - blisko co piąta, natomiast w grupie osób 70 letnich i starszych prawie co druga Źródło: WWW.gus.stat.gov.pl
Poziom niepełnosprawności biologicznej w populacji osób dorosłych – powyżej 15 roku życia
Wartość dodana z otwarcia się na nowych klientów Większa grupa klientów osoby ze specjalnymi potrzebami często podróżują w towarzystwie rodziny, znajomych Lojalność zadowolonych klientów Reklama wśród nowej grupy klientów Większe zyski dla firmy
Jak to osiągnąć? Uniwersalne projektowanie to projektowanie produktów usług oraz otoczenia tak, aby były one dostępne dla wszystkich ludzi, w największym możliwym stopniu, bez potrzeby adaptacji bądź wyspecjalizowanego projektowania.
Ograniczenia związane z niepełnosprawnością Osoby z niepełnosprawnością to bardzo zróżnicowana grupa dlatego należy podchodzić do nich indywidualnie. Osoby z niepełnosprawnością mają różny stopień sprawności oraz zrehabilitowania, a co za tym idzie różny stopień samodzielności w wykonywaniu codziennych czynności. Ich samodzielność jest także zależna od barier, na które natrafiają w codziennym życiu, które utrudniają, lub czasem uniemożliwiają sprawne funkcjonowanie
Podział niepełnosprawności Niepełnosprawność sensoryczna (zmysłowa): Wzrokowa Słuchowa Mieszana (głuchoślepota) Niepełnosprawność ruchowa Narządu mowy Niepełnosprawność intelektualna Inne (choroby przewlekłe, zniekształcenia, zaburzenia psychiczne, niepełnosprawności sprzężone, alergie.) Nie będziemy się nimi szczegółowo zajmować
Niepełnosprawność wzrokowa Osoby niewidome: Poruszające się samodzielnie z białą laską Poruszające się z psem przewodnikiem Poruszające się z osobą towarzyszącą Osoby słabowidzące: Z resztkami wzroku nieużytecznymi w poruszaniu się Z przydatnymi resztkami wzroku
Niepełnosprawność wzrokowa Przykłady dysfunkcji wzroku: Całkowita ślepota Poczucie światła Zaburzenie widzenia centralnego Zaburzenie widzenia obwodowego (tzw. widzenie tunelowe) Ubytki w polu widzenia Zaburzenie ostrości widzenia (np. krótkowzroczność, dalekowzroczność) Zaburzenie widzenia barw Ślepota nocna
Niepełnosprawność wzrokowa Bariery - niedostępność lub ograniczony dostęp do: Informacji wizualnych (oznaczeń, kierunkowskazów, gestykulacji, mimiki, itp.) Materiałów drukowanych (informatorów, formularzy, menu, rozkładów jazdy Informacji o zachowaniu w razie zagrożenia (oznaczeń dróg ewakuacyjnych, instrukcji drukowanych. Trudności w poruszaniu się w nieznanym miejscu bez wcześniejszych wskazówek Trudności w samodzielnej obsłudze urządzeń (np. windy bez specjalnego oprzyrządowania) Niemożność lub trudności w rozpoznaniu przedmiotów o jednakowych kształtach Trudności z odnalezieniem przedmiotów, jeśli zmienia się ich położenie
Niepełnosprawność słuchowa Osoby głuche Osoby słabosłyszące: Z lekkim niedosłuchem Z głębokim niedosłuchem
Niepełnosprawność słuchowa Osoby głuche: Osoby głuche od urodzenia Mowa nie jest wykształcona Komunikują się za pomocą języka migowego Osoby późno ogłuchłe i z implantami słuchowymi: U tych osób mowa jest wykształcona Nie słyszą dźwięków, a w przypadku implantów ślimakowych słyszą w sposób bardzo ograniczony Nie zawsze znają język migowy
Niepełnosprawność słuchowa Osoby z lekkim niedosłuchem: Osoby te mogą nosić aparat słuchowy, lecz nie muszą Głównym problemem dla tych osób nie jest słyszenie, ale rozumienie mowy. Na skutek uszkodzenia słuchu do mózgu płynie ograniczona ilość informacji, przez co zaburzony jest proces rozumienia mowy, szczególnie w hałasie i na większych odległościach Osoby te często używają określenia: „słyszę, ale nie rozumiem” Należy pamiętać, że aparat słuchowy to tylko proteza i posiada wiele ograniczeń Norma słuchowa Lekki ubytek Lekki ubytek, aparat słuchowy
Norma słuchowa Duży ubytek, aparat słuchowy Niepełnosprawność słuchowa Osoby z głębokim niedosłuchem: Osoby z głębokim niedosłuchem korzystają z aparatów słuchowych. Po ich wyjęciu słyszą bardzo słabo. Pomimo stosowania aparatu słuchowego występują u nich duże problemy w rozumieniu mowy, dźwięki się „zlewają” Norma słuchowa Duży ubytek, aparat słuchowy
Niepełnosprawność słuchowa Bariery: Niedostępność lub ograniczony dostęp do informacji werbalnej (komunikaty głosowe, informacje ustne, sygnalizacje dźwiękowe) Korzystanie głównie z informacji wizualnej – duże znaczenie czytelnych i zrozumiałych oznaczeń W przypadku osób korzystających z resztek słuchu, utrudniona lub całkowicie niemożliwa komunikacja W niekorzystnych warunkach (tłok, hałas, towarzysząca głośna muzyka) Często ograniczone zrozumienie skomplikowanego słownictwa i pojęć abstrakcyjnych
Niepełnosprawność ruchowa Osoby mające problem z: Poruszaniem się (osoby na wózkach, poruszające się o kulach, o lasce, z balkonikiem) Osoby mające problem z kończynami górnymi Osoby mające problem zarówno z kończynami dolnymi, jak i górnymi, i wymagające stałej pomocy drugiej osoby
Niepełnosprawność ruchowa Bariery: Niedostępność lub ograniczony dostęp do ciągów komunikacyjnych Schody Zbyt małe windy Zbyt wąskie przejścia i drzwi Ciężkie drzwi, szczególnie z mechanizmem samozamykającym Drzwi obrotowe Śliskie bądź pokryte grubym dywanem podłogi
Niepełnosprawność ruchowa Niedostępność lub utrudniony dostęp do przycisków i przedmiotów znajdujących się na niewłaściwej wysokości Brak wystarczającej przestrzeni do swobodnego przemieszczania się osoby na wózku, o kulach lub z balkonikiem Trudności w poruszaniu się w miejscach o podłożu miękkim np. plaża, ścieżki leśne itd. Trudności w pokonywaniu dużych odległości Brak wyposażenia ułatwiającego lub umożliwiającego samodzielność w łazience, toalecie (np. uchwyty, poręcze) Trudności w uzyskaniu właściwej pomocy w pokonaniu istniejących barier
Niepełnosprawność narządu mowy Osoby mające istotne problemy z artykulacją, np. jąkające się, sepleniące, z silną mową nosową Bariery: Trudności w wypowiadaniu długich i skomplikowanych wyrazów i zdań Trudności w szybkim komunikowaniu się Czasem występująca niechęć do podejmowania komunikacji werbalnej
Niepełnosprawność intelektualna Osoby z: obniżoną sprawnością intelektualną zaburzeniami procesów percepcyjnych, uwagi, pamięci i myślenia zaburzeniami w stosowaniu ogólnie przyjętych norm społecznych
Niepełnosprawność intelektualna Podział: Osoby z lekką niepełnosprawnością intelektualną (stanowią ponad połowę populacji osób niepełnosprawnych intelektualnych) Osoby z głębszą niepełnosprawnością intelektualną Stosunkowo częste występowanie dodatkowych, sprzężonych niepełnosprawności i chorób
Niepełnosprawność intelektualna Bariery: Trudności w zrozumieniu skomplikowanych komunikatów i wypowiedzi Brak zrozumienia abstrakcyjnych pojęć Trudności w pełnym zrozumieniu wartości transakcji Trudności w rozumieniu skomplikowanych tekstów
Niepełnosprawność intelektualna Możliwość występowania nietypowych zachowań, trudnych do zrozumienia lub zinterpretowania przez otoczenie (np. częste uporczywe powtarzanie pewnych fraz) Trudności w obsłudze niektórych bardziej skomplikowanych lub mniej typowych urządzeń Trudności z zapamiętaniem drogi do określonego miejsca Konieczność kilkakrotnego powtarzania
WIĘKSZOŚĆ Z BARIER, KTÓRE UTRUDNIAJĄ LUB UNIEMOŻLIWIAJĄ OSOBOM Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ SPRAWNE FUNKCJONOWANIE MOŻEMY ZLIKWIDOWAĆ STOSUJĄC ZASADY UNIWERSALNEGO PROJEKTOWANIA WSZYSTKO CO NAS OTACZA JEST TWORZONE PRZEZ CZŁOWIEKA I DLA CZŁOWIEKA!
Fundacja Instytut Rozwoju Regionalnego Dziękuję za uwagę Dziękuję za uwagę Justyna Kucińska justyna.kucinska@firr.org.pl Fundacja Instytut Rozwoju Regionalnego Kontakt: biuro@firr.org.pl www.firr.org.pl