POLSKA DROGA DO WOLNOSCI

Po zakończeniu II wojny światowej władzę w Polsce przejęli komuniści Po zakończeniu II wojny światowej władzę w Polsce przejęli komuniści. Aby zapewnić sobie pełnię władzy zastraszali ludność, aresztowali i zabijali opozycjonistów oraz fałszowali wybory. Jedyną niezależną od władzy organizacją pozostawał Kościół katolicki, na czele którego stał od 1948 roku prymas Stefan Wyszyński. Komuniści postanowili podporządkować sobie również instytucje kościelne. Zaczęły się szykany wobec księży, a w 1953 r. aresztowano prymasa Wyszyńskiego, który przez trzy lata przebywał w odosobnieniu. kard. Stefan Wyszyński źródło: http://dominusvobis.blogspot.com/2009/03/cardeais-criados-por-pio-xii-consitorio_12.html

Odwołując się do wzorów radzieckich, w gospodarce wprowadzono planowanie. Nastąpiło pogorszenie warunków bytowych ludności, przy jednoczesnym zwiększeniu norm produkcyjnych i zaostrzeniu dyscypliny pracy. W tej sytuacji dochodziło do napięć w zakładach przemysłowych. W czerwcu 1956 r. doszło do strajku robotników w Zakładach Cegielskiego (przemianowanych na Zakłady im. Józefa Stalina). Demonstranci nieśli hasła: „Chleba i wolności”. Władze użyły broni. Zginął między innymi trzynastoletni uczeń szkoły podstawowej Romek Strzałkowski. Łącznie walki spowodowały śmierć 70 uczestników manifestacji.

Poznań 1956 źródło: (1981-06-19). Tygodnik Solidarność (12): 9.

Do kolejnego kryzysu doszło w grudniu 1970 r Do kolejnego kryzysu doszło w grudniu 1970 r. Ponieważ w gospodarce występowały coraz silniejsze objawy załamania, rząd postanowił dokonać podwyżki cen żywności. Ogłoszono ją krótko przed świętami Bożego Narodzenia. Wywołało to falę niezadowolenia. Rozpoczął się strajk w Stoczni Gdańskiej, zakładach w Gdyni, Szczecinie, Elblągu. Doszło do starć ulicznych, w wyniku których byli ranni i zabici.

Pomnik Ofiar Grudnia 1970 w Gdańsku na Placu Poległych Stoczniowców Autor: Łukasz Golowanow

Rok 1976 przyniósł kolejne wystąpienia robotników Rok 1976 przyniósł kolejne wystąpienia robotników. Spowodowały je podwyżki cen. W wielu miastach Polski: w Ursusie, Radomiu i Płocku doszło do ulicznych manifestacji i starć z milicją. Na uczestników wystąpień spadły brutalne represje. We wrześniu 1976 r. powstał Komitet Obrony Robotników (KOR), który tworzyli m.in. Jerzy Andrzejewski i Jacek Kuroń. Niósł on pomoc represjonowanym i ich rodzinom. KOR dał początek innym organizacjom opozycyjnym, które powstawały po 1976 roku.

Dnia 16 października 1978 r. papieżem został Polak - Karol Wojtyła Dnia 16 października 1978 r. papieżem został Polak - Karol Wojtyła. W kraju zapanował entuzjazm. Pielgrzymka Jana Pawła II do Polski w 1979 r. była wydarzeniem bez precedensu. Wizyta miała ogromne znaczenie dla powstania w rok później „Solidarności”. Papież Jan Paweł II Portret autorstwa Zbigniewa Kotyłły (Kościół Seminarium Lublin)

W 1980 roku Polskę ogarnęła fala strajków W 1980 roku Polskę ogarnęła fala strajków. Jak zwykle ich bezpośrednią przyczyną były podwyżki cen artykułów mięsnych. 14 sierpnia 1980r. rozpoczął się strajk w Stoczni Gdańskiej. Na jego czele stanął Lech Wałęsa. Strajkujący obok żądania podwyżki płac, wysunęli inne postulaty, m.in. utworzenia niezależnych od władz związków zawodowych, zagwarantowania prawa do strajku, zniesienia cenzury. W 1980r. utworzono Niezależny Samorządny Związek Zawodowy (NSZZ) „Solidarność”. Wkrótce strajki objęły całe Wybrzeże.

Strajk w Stoczni Gdańskiej 1980 - przemawia Lech Wałęsa źródło: magazyn „Znak” sierpień-wrzesień (8-9) 1980 (314-315); http://www.miesiecznik.znak.com.pl/80s.html

źródło: http://pl.wikipedia.org W dniu 13 grudnia 1981 r. wprowadzono w Polsce stan wojenny. Przerwano połączenia telefoniczne. Wojsko obsadziło radio i telewizję. Internowano działaczy „Solidarności”. Wprowadzono godzinę milicyjną, zakazano strajków. Stan wojenny został zniesiony 22 lipca 1983 roku. źródło: http://pl.wikipedia.org

Editions Spotkania, Warszawa 1990, s. 201, 222-223, ISBN 83-85195-00-9 W 1988 roku władze zdecydowały się na dialog ze społeczeństwem. Postanowiono zwołać obrady Okrągłego Stołu, przy którym do rozmów mieli zasiąść przedstawiciele zarówno władz jak i opozycji. Obrady „Okrągłego Stołu” rozpoczęły się 6 lutego 1989r. i trwały do 5 kwietnia. Źródło: Erazm Ciołek, Polska: sierpień 1980–sierpień 1989/August 1980–August 1989, Editions Spotkania, Warszawa 1990, s. 201, 222-223, ISBN 83-85195-00-9

w Publicznym Gimnazjum nr 1 w Zespole Szkół im. Jana Pawła II Opracowała: Jadwiga Sochacka nauczyciel historii w Publicznym Gimnazjum nr 1 w Zespole Szkół im. Jana Pawła II w Szydłowcu