Tomasz Bakalarz Instytut Prawa Cywilnego Zakład Prawa Pracy Świadczenia rodzinne Polityka społeczna i system ubezpieczeń społecznych Tomasz Bakalarz Instytut Prawa Cywilnego Zakład Prawa Pracy

Źródła prawa Ustawa z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych Konstytucja RP Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego Rozporządzenie PE i Rady (WE) nr 883/2004 z 29.4.2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego Polityka społeczna i system ubezpieczeń społecznych

Pojęcie świadczenia rodzinnego Pojęcie świadczeń rodzinnych w polskim systemie prawa: świadczenia rodzinne stanowią formę wsparcia dla osób i rodzin, które dysponują niskim dochodem, a wychowują dzieci, albo ze względu na stan zdrowia lub wiek wymagają dodatkowego wsparcia. Świadczenia rodzinne w świetle rozporządzenia PE i Rady (WE) nr 883/2004 z 29.4.2004 r. w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego. Przedmiotem ochrony świadczeń rodzinnych są obciążenia rodzinne.

Pojęcie obciążeń rodzinnych koszty związane z utrzymaniem dzieci i wychowaniem dzieci oraz sprawowaniem nad nimi opieki. wedle orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE, wyrażenie „wydatki rodzinne” należy interpretować jako odnoszące się do udziału wydatków publicznych w budżetach gospodarstw domowych w celu usunięcia barier finansowych związanych z kosztami utrzymania dzieci. v

Charakterystyka świadczeń rodzinnych Celem świadczeń rodzinnych jest częściowe rekompensowanie rodzicom i opiekunom dzieci ponoszonych kosztów ich utrzymania i wychowania. Ustawa o świadczeniach rodzinnych wprowadza trzy grupy świadczeń: 1) zasiłek rodzinny z dodatkami, 2) świadczenia opiekuńcze, 3) zapomoga z tytułu urodzenia dziecka. Świadczenia przysługują zasadniczo obywatelom polskim mającym miejsce zamieszkania na terenie RP.

Zakres podmiotowy Obywatele polscy Cudzoziemcy, do których mają zastosowanie przepisach o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego Cudzoziemcy przebywający na terytorium RP na podstawie zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego WE, zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony. Cudzoziemcy, do których odnoszą się wiążące RP umowy dwustronne o zabezpieczeniu społecznym Polityka społeczna i system ubezpieczeń społecznych

Miejsce zamieszkania Świadczenia rodzinne przysługują osobom, jeżeli zamieszkują na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres zasiłkowy, w którym otrzymują świadczenia rodzinne, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej. Miejscem zamieszkania osoby fizycznej jest miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu (art. 25 k.c.) Jest to miejsce, w którym w sposób stabilny koncentrują się jej funkcje życiowe zainteresowanego. Polityka społeczna i system ubezpieczeń społecznych

Zasiłek rodzinny Cel zasiłku rodzinnego: częściowe pokrycie wydatków na utrzymanie dziecka. Podmioty uprawnione do zasiłku rodzinnego: rodzice lub jeden z rodziców albo opiekun prawny dziecka; opiekun faktyczny dziecka; Opiekun faktyczny dziecka to osoba faktycznie opiekującą się dzieckiem, jeżeli wystąpiła z wnioskiem do sądu rodzinnego o przysposobienie dziecka osoba ucząca się. Zasiłek rodzinny jest przyznawany na okres zasiłkowy, czyli: okres od dnia 1 listopada do dnia 31 października następnego roku kalendarzowego. kryterium dochodowe: 574 zł na osobę w rodzinie lub 664 zł, gdy w rodzinie jest dziecko niepełnosprawne. Polityka społeczna i system ubezpieczeń społecznych

Dochód dochód rodziny – oznacza to sumę dochodów członków rodziny dochód członka rodziny – oznacza to przeciętny miesięczny dochód członka rodziny osiągnięty w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy Rodzina oznacza następujących członków rodziny: małżonków, rodziców dzieci, opiekuna faktycznego dziecka oraz pozostające na utrzymaniu dzieci w wieku do ukończenia 25. roku życia, a także dziecko, które ukończyło 25. rok życia legitymujące się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, jeżeli w związku z tą niepełnosprawnością przysługuje świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy albo zasiłek dla opiekuna, o którym mowa w ustawie z dnia 4 kwietnia 2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów (Dz. U. poz. 567); do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, a także pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko. Polityka społeczna i system ubezpieczeń społecznych

Dochód W przypadku utraty dochodu przez członka rodziny, osobę uczącą się lub dziecko pozostające pod opieką opiekuna prawnego w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy lub po tym roku, ustalając ich dochód, nie uwzględnia się dochodu utraconego. W przypadku uzyskania dochodu przez członka rodziny, osobę uczącą się lub dziecko pozostające pod opieką opiekuna prawnego w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy, ustalając dochód członka rodziny, osoby uczącej się lub dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, uzyskany w tym roku dochód dzieli się przez liczbę miesięcy, w których dochód ten został osiągnięty, jeżeli dochód ten jest uzyskiwany w dniu ustalania prawa do świadczeń rodzinnych. Polityka społeczna i system ubezpieczeń społecznych

Opiekun faktyczny a opiekun prawny W przypadku zbiegu prawa rodziców, opiekunów faktycznych dziecka lub opiekunów prawnych dziecka do świadczeń rodzinnych świadczenia te wypłaca się temu z rodziców, opiekunów faktycznych dziecka lub opiekunów prawnych dziecka, który pierwszy złożył wniosek. Jeżeli dziecko nie pozostaje we wspólnym gospodarstwie domowym z obojgiem rodziców, świadczenia rodzinne wypłaca się temu z rodziców, pod którego opieką dziecko się znajduje. Polityka społeczna i system ubezpieczeń społecznych

Osoba ucząca się Termin „osoba ucząca się” oznacza osobę pełnoletnią uczącą się, niepozostającą na utrzymaniu rodziców w związku z ich śmiercią lub w związku z ustaleniem wyrokiem sądowym lub ugodą sądową prawa do alimentów z ich strony. Polityka społeczna i system ubezpieczeń społecznych

Osoba samotnie wychowująca dziecko panna, kawaler, wdowa, wdowiec, osoba pozostająca w separacji orzeczonej prawomocnym wyrokiem sądu, osoba rozwiedziona, chyba że wychowuje wspólnie co najmniej jedno dziecko z jego rodzicem. Polityka społeczna i system ubezpieczeń społecznych

Warunek - cel zasiłku Zasiłek rodzinny ma charakter czasowy ograniczony wiekiem dziecka, na którego utrzymanie zasiłek jest przeznaczony. Zasiłek przysługuje na dziecko w wieku: do 18 roku życia lub w razie nauki w szkole- do ukończenia 21 roku życia, alb do ukończenia 24 roku życia, jeżeli dziecko kontynuuje naukę w szkole lub w szkole wyższej i legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności. Zasiłek przysługuje osobie uczącej się w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie dłużej niż do ukończenia 24 roku życia.

Przesłanki negatywne prawa do zasiłku dziecko lub osoba ucząca się pozostają w związku małżeńskim; dziecko zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie albo w pieczy zastępczej osoba ucząca się została umieszczona w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie pełnoletnie dziecko lub osoba ucząca się jest uprawniona do zasiłku rodzinnego na własne dziecko członkowi rodziny przysługuje na dziecko zasiłek rodzinny za granicą, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej osobie samotnie wychowującej dziecko nie zostało zasądzone świadczenie alimentacyjne na rzecz dziecka od jego rodzica

Brak zasądzonych alimentów - wyjątki Zasiłek dla osoby samotnie wychowującej dziecko jednak przysługuje gdy:  rodzice lub jedno z rodziców dziecka nie żyje, ojciec dziecka jest nieznany, powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone, sąd zobowiązał jednego z rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów utrzymania dziecka i nie zobowiązał drugiego z rodziców do świadczenia alimentacyjnego na rzecz tego dziecka; Polityka społeczna i system ubezpieczeń społecznych

Dodatki do zasiłku rodzinnego z tytułu: urodzenia dziecka; opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego; samotnego wychowywania dziecka; wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego; rozpoczęcia roku szkolnego podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania Polityka społeczna i system ubezpieczeń społecznych

Dodatek z tytułu urodzenia dziecka NIE MYLIĆ z tzw. „becikowym” Dodatek z tytułu urodzenia dziecka przysługuje matce lub ojcu albo opiekunowi prawnemu dziecka. Dodatek przysługuje opiekunowi faktycznemu dziecka w wieku do ukończenia przez dziecko pierwszego roku życia, jeżeli nie został przyznany rodzicom lub opiekunowi prawnemu dziecka. Dodatek przysługuje jednorazowo. W przypadku wystąpienia o przysposobienie więcej niż jednego dziecka lub urodzenia więcej niż jednego dziecka podczas jednego porodu dodatek przysługuje na każde dziecko. Dodatek przysługuje, jeżeli kobieta pozostawała pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży do porodu. Polityka społeczna i system ubezpieczeń społecznych

Dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w trakcie korzystania z urlopu wychowawczego Art. 10 ustawy o świadczeniach rodzinnych Dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, jeżeli dziecko pozostaje pod jego faktyczną opieką, uprawnionemu do urlopu wychowawczego, nie dłużej jednak niż przez okres: 24 miesięcy kalendarzowych; 36 miesięcy kalendarzowych, jeżeli sprawuje opiekę nad więcej niż jednym dzieckiem urodzonym podczas jednego porodu; 72 miesięcy kalendarzowych, jeżeli sprawuje opiekę nad dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności albo o znacznym stopniu niepełnosprawności. Dodatek przysługuje w wysokości 400,00 zł miesięcznie. Polityka społeczna i system ubezpieczeń społecznych

Dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w trakcie korzystania z urlopu wychowawczego Dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, o którym mowa w art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz.U. z 2013 r., poz. 1456 ze zm.), w przypadku korzystania z urlopu wychowawczego w celu sprawowania opieki nad więcej niż jednym dzieckiem urodzonym podczas jednego porodu, przysługuje do zasiłku rodzinnego na każde z tych dzieci. Uchwała Składu Siedmiu Sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 26 czerwca 2014 r., I OPS 15/13. Polityka społeczna i system ubezpieczeń społecznych

Dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka Art. 11a ustawy o świadczeniach rodzinnych Dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka przysługuje samotnie wychowującym dziecko matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, jeżeli nie zostało zasądzone świadczenie alimentacyjne na rzecz dziecka od drugiego z rodziców dziecka, ponieważ: drugi z rodziców dziecka nie żyje; ojciec dziecka jest nieznany; powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone. Dodatek przysługuje również osobie uczącej się, jeżeli oboje rodzice osoby uczącej się nie żyją. Polityka społeczna i system ubezpieczeń społecznych

Dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka Art. 13 ustawy o świadczeniach rodzinnych Dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, a także osobie uczącej się na pokrycie zwiększonych wydatków związanych z rehabilitacją lub kształceniem dziecka w wieku: do ukończenia 16 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o niepełnosprawności; powyżej 16 roku życia do ukończenia 24 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności. Polityka społeczna i system ubezpieczeń społecznych

Dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego Art. 14 ustawy o świadczeniach rodzinnych Dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, a także osobie uczącej się na częściowe pokrycie wydatków związanych z rozpoczęciem w szkole nowego roku szkolnego. Dodatek przysługuje również na dziecko rozpoczynające roczne przygotowanie przedszkolne. Dodatek przysługuje raz w roku, w związku z rozpoczęciem roku szkolnego albo rocznego przygotowania przedszkolnego. Polityka społeczna i system ubezpieczeń społecznych

Dodatek z tytułu podjęcia nauki przez dziecko poza miejsce zamieszkania Art. 15 ustawy o świadczeniach rodzinnych Dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania przysługuje matce lub ojcu dziecka, opiekunowi prawnemu albo opiekunowi faktycznemu dziecka lub osobie uczącej się: w związku z zamieszkiwaniem w miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły ponadgimnazjalnej lub szkoły artystycznej, w której realizowany jest obowiązek szkolny i obowiązek nauki, a także szkoły podstawowej lub gimnazjum w przypadku dziecka lub osoby uczącej się, legitymującej się orzeczeniem o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności w związku z dojazdem z miejsca zamieszkania do miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły, w przypadku dojazdu do szkoły ponadgimnazjalnej, a także szkoły artystycznej, w której realizowany jest obowiązek szkolny i obowiązek nauki w zakresie odpowiadającym nauce w szkole ponadgimnazjalnej. Polityka społeczna i system ubezpieczeń społecznych

Świadczenia opiekuńcze Zasiłek pielęgnacyjny Świadczenie pielęgnacyjne NIE MYLIĆ z dodatkiem pielęgnacyjnym W świetle rozporządzenia nr 883/2004: świadczenie opiekuńcze nie należą do świadczeń rodzinnych; są to świadczenia z tytułu opieki długoterminowej, wedle systematyki rozporządzenia należące do ubezpieczenia chorobowego.

Zasiłek pielęgnacyjny Zasiłek pielęgnacyjny przyznaje się w celu częściowego pokrycia wydatków wynikających z konieczności zapewnienia opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji. Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje: niepełnosprawnemu dziecku; osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16. roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności; osobie, która ukończyła 75 lat. Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje także osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16. roku życia legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, jeżeli niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 21. roku życia. Zasiłek pielęgnacyjny nie przysługuje osobie umieszczonej w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie. Zasiłek pielęgnacyjny nie przysługuje osobie uprawnionej do dodatku pielęgnacyjnego. Polityka społeczna i system ubezpieczeń społecznych

Świadczenie pielęgnacyjne Podmioty uprawnione: matka albo ojciec, opiekun faktyczny dziecka, osoba będąca rodziną zastępczą spokrewnioną w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, innym osoba, na której zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności Uprawnienia z tytułu alimentów: obowiązek dostarczenia środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo (art. 128 k.r.o.) obowiązek alimentacyjny obciąża zstępnych przed wstępnymi, a wstępnych przed rodzeństwem (art. 139 k.r.o.); obowiązek ten też zachodzi między małżonkami (art. 23 i 27 k.r.o.). Polityka społeczna i system ubezpieczeń społecznych

Świadczenie pielęgnacyjne Warunki uzyskania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego: niepodejmowanie lub rezygnacja z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej cel: sprawowanie opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o niepełnosprawności Wymagania co do orzeczenia o niepełnosprawności: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji, orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności. Polityka społeczna i system ubezpieczeń społecznych

Świadczenie pielęgnacyjne Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała: nie później niż do ukończenia 18. roku życia lub w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25. roku życia. Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje w wysokości 1300,00 zł miesięcznie Kwota świadczenia pielęgnacyjnego podlega corocznej waloryzacji od dnia 1 stycznia. Polityka społeczna i system ubezpieczeń społecznych

Świadczenie pielęgnacyjne – przesłanki negatywne osoba sprawująca opiekę ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego; osoba sprawująca opiekę ma ustalone prawo do świadczenia pielęgnacyjnego na inną osobę w rodzinie lub poza rodziną Polityka społeczna i system ubezpieczeń społecznych

Świadczenie pielęgnacyjne – przesłanki negatywne osoba wymagająca opieki: pozostaje w związku małżeńskim, chyba że współmałżonek legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, została umieszczona w rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej z dzieckiem, na której ciąży obowiązek alimentacyjny, albo, w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji, w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu, z wyjątkiem zakładów opieki zdrowotnej Polityka społeczna i system ubezpieczeń społecznych

Świadczenie pielęgnacyjne – przesłanki negatywne Świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje również: osoba w rodzinie ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury na to dziecko; osoba w rodzinie ma ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego, albo do świadczenia pielęgnacyjnego na tę lub inną osobę w rodzinie lub poza rodziną; na osobę wymagającą opieki członek rodziny jest uprawniony za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej. Polityka społeczna i system ubezpieczeń społecznych

Specjalny zasiłek opiekuńczy Art. 16a ustawy o świadczeniach rodzinnych. Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, jeżeli rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielniej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji. Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje, jeżeli łączny dochód rodziny osoby sprawującej opiekę oraz rodziny osoby wymagającej opieki w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty kryterium dochodowego wynoszącego 623 zł netto. Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje w kwocie 520 zł miesięcznie.

Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia dziecka Tzw. „becikowe” Podmioty uprawnione: matka lub ojciec dziecka, opiekun prawny albo opiekun faktyczny dziecka Warunki uzyskania prawa do jednorazowej zapomogi: urodzenie się żywego dziecka; złożenie wniosku w terminie 12 miesięcy od dnia narodzin dziecka, a w przypadku gdy wniosek dotyczy dziecka objętego opieką prawną, opieką faktyczną albo dziecka przysposobionego - w terminie 12 miesięcy od dnia objęcia dziecka opieką albo przysposobienia nie później niż do ukończenia przez dziecko 18. roku życia. Kryterium dochodowe - 1922,00 zł – art. 15b ustawy o świadczeniach rodzinnych w przypadku rodziców dziecka: pozostawanie przez kobietę pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży do porodu. Polityka społeczna i system ubezpieczeń społecznych

Jednorazowa zapomoga z budżetu gminy Rada gminy w drodze uchwały może przyznać zamieszkałym na terenie jej działania osobom jednorazową zapomogę z tytułu urodzenia ich dziecka. Szczegółowe zasady udzielania zapomogi określa uchwała rady gminy. W związku z urodzeniem się jednego dziecka może być przyznana tylko jedna zapomoga. Wypłaty zapomóg finansowane są ze środków własnych gminy Polityka społeczna i system ubezpieczeń społecznych

Ustalanie prawa do świadczeń Świadczenia rodzinne realizuje co do zasady organ właściwy czyli wójt, burmistrz lub prezydent miasta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy. Wniosek o ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych należy złożyć w urzędzie gminy lub miasta właściwym ze względu na miejsce zamieszkania. Realizacja świadczeń rodzinnych może być także przekazana do jednostki organizacyjnej gminy np. do ośrodka pomocy społecznej. Prawo do świadczeń rodzinnych ustala się od miesiąca, w którym wpłynął wniosek z prawidłowo wypełnionymi dokumentami. Polityka społeczna i system ubezpieczeń społecznych