Japońska katana – walory artystyczne i znaczenie kulturowe Dr Krzysztof Olszewski Uniwersytet Śląski, Instytut Języka Angielskiego
Czy katana 刀 to ‘miecz’? Miecz 剣 (ken/tsurugi) znajdywany w Japonii już na stanowiskach z epoki kofun (w końcu to epoka Yayoi przyniosła do Japonii technikę wytopu żelaza) Np. Shingai mei tekken (471 r.) inna nazwa: 直刀 chokutō ‘ostrza proste’ Nihontō ‘ostrze japońskie’ – ogóle określenie wszelkiego rodzaju broni białej od mieczy prostych, poprzez szable wykonywane gdy opanowano technologię łączenia 2 kawałków rudy i miejscowego hartowania, aż po ostrza współczesne (gendaitō 現代刀)
Dlaczego więc miecze? Przed II wojną światową japońskie katany nazywano ‘szablami’ Wpływ propagandy komunistycznej? Niezbyt trafne tłumaczenie angielskiego ‘sword’ ? ‘Sword’ to różne ostrza, nie tylko obosieczne miecze W każdym kręgu kulturowym były też oczywiście specyficzne określenia, np. ang. ‘sabre’, pol. ‘karabela’, ‘pałasz’, ‘rapier’
Miecz – obosieczny, prosty, rękojeść prosta, trzymany oburącz, ciężki Miecz chiński
Szabla – klinga zakrzywiona, jednosieczna, trzymana w jednej ręce Szabla francuska
Pałasz – obosieczny lub jednosieczny, pośredni między szablą a rapierem Pałasze orientalne
Rapier – obosieczny, ulubiona broń mieszczan, rękojeść z koszykiem
Broń japońska Tachi 太刀 długość klingi pow. 60 cm
Uchigatana 打刀 ‘szabla bojowa’, lub daitō 大刀 długa szabla
Części głowni szabli
Oprawa szabli – koshirae 拵え
Tsuba 鍔 garda jako dzieło sztuki
Słynne szable Japonii Mała Wrona Mały Lis Kwadra Munechiki Kowale Gotoby (pocz. XII w.)
Dziękuję za uwagę