siła cz.III W części III prezentacji: treść I zasady dynamiki przykłady z życia codziennego dotyczące tematu zadania z zakresu I zasady dynamiki Prezentacja przygotowana dla uczniów Gimnazjum nr 4 w Siemianowicach Śląskich autorka Joanna Micał

Podstawa programowa kształcenia ogólnego dla gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych (fragment). 1. Ruch prostoliniowy i siły. Uczeń: podaje przykłady sił i rozpoznaje je w różnych sytuacjach praktycznych; 9) posługuje się pojęciem siły ciężkości; opisuje zachowanie się ciał na podstawie pierwszej zasady dynamiki Newtona; 7) opisuje zachowanie się ciał na podstawie drugiej zasady dynamiki Newtona; stosuje do obliczeń związek między masą ciała, przyspieszeniem i siłą; 10) opisuje wzajemne oddziaływanie ciał, posługując się trzecią zasadą dynamiki Newtona; 12) opisuje wpływ oporów ruchu na poruszające się ciała.

Zasady dynamiki są trzy, jednak nie można mówić o nich oddzielnie. To, że zostały tak „ponumerowane” wcale nie oznacza, że powinno się ich uczyć po kolei. Żadna z nich nie ma sensu, gdyby ją rozpatrywać osobno.

Zasady dynamiki określają związki między ruchem ciała a siłami działającymi na nie, dlatego zwane są też prawami ruchu. Zasady dynamiki zostały sformułowane przez Isaaca Newtona i opublikowane w Philosophiae Naturalis Principia Mathematica ("Matematyczne podstawy filozofii przyrody") w 1687 roku.  Nagle okazało się, że prawie wszystko co nas otacza daje się zrozumieć i wytłumaczyć. Newton jest w pewnym sensie twórcą dzisiejszego kształtu europejskiej cywilizacji.

I zasada dynamiki Istnieje taki układ odniesienia, w którym jeżeli na ciało nie działają siły zewnętrzne, lub działające siły równoważą się, to ciało pozostaje w spoczynku, lub porusza się ruchem jednostajnym prostoliniowym. I zasada dynamiki nazywana jest często zasadą bezwładności. Bezwładność ciał jest to zdolność ciał do przeciwstawiania się wszelkim zmianom ruchu. Miarą bezwładności jest jego masa. Nieznane są ani źródła pochodzenia bezwładności, ani mechanizmy jej powstawania, większość fizyków przyjmuje bezwładność jako cechę materii.

Co to jest układ odniesienia? Aby określić położenie ciała lub zmianę położenia tego ciała ( czyli ruch ) musimy wybrać dowolny punkt, względem którego opiszemy to położenie. A Zielony ludzik stoi w jadącym autobusie. Obok niego na podłodze stoi jego torba z zakupami. Czy ludzik i torba są w spoczynku czy w ruchu? Czy odległość między zielonym ludzikiem a jego torbą zmienia się? NIE !!! Zatem zielony ludzik jest w spoczynku względem torby. Jest również w spoczynku względem foteli w autobusie, innych siedzących lub stojących pasażerów. Tak samo torba, ponieważ nie zmienia swojego położenia względem zielonego ludzika czy względem kierowcy autobusu, jest względem nich w spoczynku.

Torba z zakupami jest w spoczynku względem kierowcy autobusu, Zielony ludzik, torba, fotele w autobusie, kierowca zmieniają swoje położenie wraz z autobusem względem przystanku i stojących ludzi na przystanku. Zmieniają położenie względem drzew czy domów, zatem są względem nich w ruchu. Podsumowanie Zielony ludzik jest w spoczynku względem torby z zakupami, ale równocześnie jest w ruchu względem przystanku. Torba z zakupami jest w spoczynku względem kierowcy autobusu, ale równocześnie jest w ruchu względem drzew i domów.

Podsumowanie Ruch jest pojęciem względnym. Czerwony ludzik stoi na przystanku. Określ, czy jest w ruchu czy w spoczynku? Rozwiązanie: Jest w spoczynku względem przystanku, drzewa, domu. Nie zmienia położenia względem nich. Równocześnie jest w ruchu względem autobusu, zielonego ludzika, torby w autobusie. Położenie czerwonego ludzika względem autobusu zmienia się. Podsumowanie Ruch jest pojęciem względnym. Dane ciało w tym samym czasie może się znajdować w spoczynku lub być w ruchu w zależności od wybranego układu odniesienia. Układ odniesienia można wybrać dowolnie, tak, by wygodnie opisać ruch.

Co to są siły równoważące się? Siły równoważące się mają ten sam kierunek, równe wartości i przeciwne zwroty. F = 3N F = 70N F = 70N F = 3N kierunek – taki sam (np. poziomy) zwroty – przeciwne (w lewo i w prawo) wartości – równe (np. 70N) kierunek – taki sam (np. pionowy) zwroty – przeciwne (w górę i w dół) wartości – równe (np. 3N)

Możesz sprawdzić swoje rozwiązania, wystarczy kliknąć. Rozwiąż zadania. Możesz sprawdzić swoje rozwiązania, wystarczy kliknąć. Zadanie 1 Dorysuj siłę równoważącą. Zadanie rozwiąż na kartce. Rozwiązanie: Zadanie 2 Dorysuj siłę F3 tak, aby ciało pozostało w spoczynku. Zadanie rozwiąż na kartce. Przyjmij, że 10N to 1 cm. F1 = 20N F2 = 40N Rozwiązanie: F1 = 20N F2 = 40N F3 = 60N

Rozwiąż zadania. Możesz sprawdzić swoje rozwiązania, wystarczy kliknąć. Zadanie 3 Pasażer siedząc w wagonie nagle poczuł, że jego ciało przechyla się w prawo. Co zmieniło się w ruchu pociągu? Rozwiązanie: Pociąg skręca w lewo. Zadanie 4 W którą stronę przechylają się pasażerowie autobusu przy jego skręcie w prawo i jednoczesnym hamowaniu? W prawo i do przodu C. W prawo i do tyłu W lewo i do przodu D. W lewo i do tyłu Rozwiązanie: B. Zadanie 5 Dlaczego przed zakrętem drogi kierowcy powinni zmniejszyć prędkość ruchu kierowanego przez siebie pojazdu? Rozwiązanie: Przy dużej prędkości samochód może wpaść w poślizg i dzięki własnej bezwładności nie zmieni kierunku ruchu.

A to ciekawe! Wykonaj doświadczenie i rozwiąż problem. Na puste naczynie (szklanka, kubek, słoik) połóż sztywną kartkę papieru, a na niej nad środkiem naczynia monetę. Jeżeli za brzeg kartki będziesz ciągnąć powoli, moneta spadnie poza naczyniem. Gdy jednak kartkę szarpniesz gwałtownie, moneta spadnie do wnętrza naczynie. Jak wyjaśnić to różne zachowanie się monety? moneta szklanka papier kartkę należy pociągnąć poziomo

z pozostałymi prezentacjami o sile. Zapraszam do pracy z pozostałymi prezentacjami o sile. W części I: - podstawowe pojęcia o sile W części IV: - II zasada dynamiki W części II: - o sile ciężkości W części V: - III zasada dynamiki Zadania wykorzystane w prezentacji pochodzą ze „Zbioru zadań z fizyki dla gimnazjum” Romualda Subieta wydanego przez WSiP.