Urazy i choroby nurkowe Piotr Lewandowski

Urazy ciśnieniowe Zmiana objętości Prawo Boyle’a - Mariotte’a P1 x V1 =P2 x V2 Uraz płuc Uraz ucha Uraz zatok Uraz oka Uraz twarzy Uraz zęba Uraz skóry Układu. pokarmowego

Układ oddechowy

Uraz ciśnieniowy płuc Przyczyny zwiększenie objętości gazu znajdującego się w pęcherzykach płucnych wynurzanie z wstrzymanym oddechem zbyt duża prędkość wynurzania awaria sprzętu utrata przytomności w czasie wynurzania

Uraz ciśnieniowy płuc - objawy uszkodzenie miąższu płucnego kaszel odksztuszanie pienistej, krwawej wydzieliny bóle podczas oddychania spłycenie oddechu duszność odma podskórna trzeszczenie przy ucisku skóry nad obojczykami i w okolicach szyi odma śródpiersia gniecenie, ból w klatce piersiowej chrypka, metaliczność głosu odma opłucnowa ostry ból w klatce piersiowej asymetria klatki piersiowej silna duszność, przyspieszenie tętna

Uraz ciśnieniowy płuc – odma

Uraz ciśnieniowy płuc - objawy Zapobieganie oddychaj rytmicznie podczas wynurzania nie wstrzymuj oddechu, szczególnie na małych głębokościach wynurzaj się nie przekraczając dopuszczalnej prędkości podczas dużego falowanie wykonuj przystanek dekompresyjny na większej głębokości po zapaleniu oskrzeli, płuc stosuj miesięczną przerwę w nurkowaniach podczas wynurzania na jednym ustniku pamiętaj o wykonywaniu wydechu wykonuj wydech sprawdzaj stan techniczny sprzętu do nurkowania

Uraz ciśnieniowy płuc Pierwsza pomoc zabezpieczyć nurka przez niekorzystnymi warunkami zewnętrznymi podać tlen (100%) Nie podajemy leków!!!! w marę możliwości podać płyny poszkodowany jest przytomny w razie potrzeby wykonać czynności reanimacyjne jak najszybciej przetransportować chorego do komory ciśnieniowej

Budowa ucha małżowina uszna, kanał słuchowy zewnętrzny Ucho zewnętrzne małżowina uszna, kanał słuchowy zewnętrzny Ucho środkowe błona bębenkowa, jama bębenkowa, kostki słuchowe, trąbka słuchowa Eustachiusza Ucho wewnętrzne kanały półkoliste, ślimak Ucho wewnętrzne Ucho zewnętrzne Ucho środkowe

Uraz ciśnieniowy ucha Zanurzanie Wynurzanie niedrożna trąbka Eustachiusza niedrożny kanał słuchowy zewnętrzny Wynurzanie niedrożna trąbka Eustachiusza niedrożny kanał słuchowy zewnętrzny

Uraz ciśnieniowy ucha Objawy podczas zanurzania lub wynurzania narastanie ucisku przechodzenie ucisku w coraz większy ból pęknięcie błony bębenkowej - nagłe ustąpienie bólu nagłe zawroty głowy nudności, wymioty, utrata orientacji w przestrzeni Objawy po wyjściu z wody wyciek krwi i wody z przewodu słuchowego jednostronne upośledzenie słuchu szum, dzwonienie w uszach nudności, wymioty ból głowy

Uraz ciśnieniowy ucha Zapobieganie stosuj manewr Toynbee lub próbę Valsalvy nie nurkuj w przypadku ostrego lub przewlekłego kataru dostosuj prędkość zanurzania do możliwości wyrównywania ciśnienia w uchu środkowym przedmuchuj uszy często i niezbyt mocno, jeszcze przed uczuciem ucisku w uszach przy wystąpieniu bólu zatrzymaj się lub zmniejsz głębokość pamiętaj aby kaptur skafandra nie przylegał zbyt mocno dbaj o czystość uszu

Uraz ciśnieniowy zatok

Uraz ciśnieniowy zatok twarzoczaszka człowieka zawiera system przestrzeni powietrznych zwanych zatokami występują zatoki czołowe, szczękowe, sitowe i klinowe mechanizm urazu ciśnieniowego zatok jest zbliżony do urazu ciśnieniowego ucha i polega na nie wyrównaniu ciśnienia przyczyną jest stan zapalny błony śluzowej nosa i zatok, obrzęki alergiczne, polipy, skrzywienie przegrody nosowej objawy to ból przy zanurzaniu i wynurzaniu

Inne urazy ciśnieniowe: Uraz ciśnieniowy zęba Uraz ciśnieniowy przewodu pokarmowego Uraz ciśnieniowy skóry Uraz ciśnieniowy twarzy

Zatrucie tlenkiem węgla - CO gaz bez zapachu, cięższy od powietrza składnik spalin, stężenie już powyżej 0,05% jest dawką śmiertelną trwale łączy się z hemoglobiną w czerwonych krwinkach przez co blokuje przenoszenie tlenu objawy : bóle i zawroty głowy, nudności i bóle brzucha, zaburzenia ruchowe i apatia, wreszcie zablokowanie oddychania i śmierć leczenie poprzez podanie tlenu pod zwiększonym ciśnieniem

Zatrucie dwutlenkiem węgla – CO2 gaz bezbarwny i bezwonny odgrywa ważną rolę w oddychaniu gdyż zwiększenie ilości CO2 już o 0,2-0,3% w powietrzu powoduje 2x wzrost wentylacji płuc przyczyną może być zasysanie gazów spalinowych podczas ładowania butli objawy : bóle i zawroty głowy, przyspieszone oddychanie, potliwość, spadek ciśnienia krwi, apatia, drgawki, sinica, utrata przytomności leczenie : umożliwienie oddychania świeżym powietrzem a w cięższych przypadkach podaje się tlen

Nurkowanie bezdechowe Freediving Forma rekreacji Sport extremalny Dostępny Zagrożenia Urazy ciśnieniowe Omdlenie Asekuracja podczas treningów Omdlenie, opisać na tablicy.

ASEKURACJA Nigdy nie pływaj samemu Deklaruj wcześniej głębokość Deklaruj wcześniej odległość przepływaną Przeszkolenie partnera Zaufanie partnera

Podsumowanie Urazy ciśnieniowe Przestrzenie powietrzne człowieka Prawo Boyle Mariotte Nurkowanie bezdechowe Zagrożenia freedivingu Asekuracja w freedivingu

Przegrzanie Przegrzanie – (hipertermia) stan w którym dochodzi do ogólnego przegrzania ustroju, w sytuacji gdy nadmiar ciepła nie może być wydalony na zewnątrz organizmu Objawy kliniczne silne pragnienie szum w uszach i skroniach zaczerwienienie i obrzęk skóry mroczki przed oczami, ból i zawroty głowy podwyższona temperatura, wymioty zwężenie źrenic, utrata przytomności Pierwsza pomoc ułożenie poszkodowanego w chłodnym, przewiewnym miejscu zimne okłady na głowę, szyję i pachwiny chłodne napoje w razie konieczności pozycja boczna lub sztuczne oddychanie konsultacja lekarska

Przechłodzenie Przechłodzenie - (hipotermia) następuje wtedy, kiedy ciepło wytwarzane przez organizm nie wystarcza na pokrycie poniesionych strat cieplnych Objawy kliniczne uczucie zimna, zdrętwienie zsinienie lub bladość skóry dreszcze, częste oddawanie moczu upośledzona koordynacja ruchowa osłabienie siły mięśniowej, zniesienie czucia osłabienie siły woli, apatia, utrata przytomności Pierwsza pomoc ułożenie w ogrzewanym pomieszczeniu owinięcie folią lub kocami (z drugim człowiekiem) ciepłe, dobrze osłodzone napoje konsultacja lekarska Przewodnictwo cieplne wody jest 25 razy lepsze od powietrza Ogrzewać wodą - jeżeli jest nieźle to kąpiel ok..38st. Jeżeli jest źle to ręka do naczynia z ciepłą wodą

Narkoza azotowa Objawy początkowe Objawy późniejsze zmienione samopoczucie pobudzenie gadatliwość wesołość Objawy późniejsze zaburzenia pamięci apatia zaburzenia koordynacji spowolnienie aktywności umysłowej opóźnienie reakcji na bodźce słuchowe i wzrokowe upośledzenie widzenia i słyszenia drętwienie i mrowienie warg, nóg i stóp utrata przytomności

Choroba ciśnieniowa Definicja Przyczyny patologiczne procesy zachodzące w organizmie w wyniku nieprawidłowego dla danego osobnika i nurkowania obniżania ciśnienia tj. dekompresji Przyczyny zbyt duża prędkość wynurzania zaniedbana procedura dekompresyjna niewłaściwie wyliczona procedura dekompresji nie uwzględnienie czynników predysponujących

Mechanizm: w miarę zanurzania się azot zawarty w powietrzu rozpuszcza się we krwi a następnie w pozostałych tkankach ( saturacja ) wraz ze wzrostem głębokości i długości nurkowania wzrasta ilość rozpuszczonego azotu przy szybkim obniżaniu ciśnienia ( wynurzenie ) z krwi i wszystkich tkanek następuje uwalnianie azotu pod postacią pęcherzyków uwalniane pęcherzyki azotu powodują zatykanie/blokowanie naczyń krwionośnych ( zaburzając krążenie krwi ) i ucisk na tkanki i narządy skutki są wprost proporcjonalne do ilości rozpuszczonego gazu w organizmie i szybkości spadku ciśnienia ( prawo Boyle’a – Mariotta )

Choroba ciśnieniowa Czynniki predysponujące wysiłek fizyczny podczas nurkowania i w czasie dekompresji niska temperatura wody gorący prysznic po nurkowaniu zła kondycja fizyczna otyłość wiek bilans wodny (stopień uwodnienia tkanek) brak treningu i adaptacji do pobytu pod ciśnieniem obecność alkoholu we krwi i skutki jego spożycia zły stan psychofizyczny nurka

Choroba ciśnieniowa Objawy Typ I - postać lekka Typ II - postać ciężka bóle stawów , mięśni skóra marmurkowata swędzenie skóry Typ II - postać ciężka uszkodzenie rdzenia kręgowego -niedowład, porażenie kończyn dolnych uszkodzenie mózgowia - drętwienie, mrowienie kończyn ( jedna strona ciała) zatory w naczyniach wieńcowych - zawał mięśnia sercowego Postać przewlekła jałowa martwica kości (odległe następstwo nurkowania)

Choroba ciśnieniowa Zapobieganie nurkuj bezdekompresyjnie stosuj przystanki bezpieczeństwa 3 min. na 3-6 metrach wynurzaj się z prędkością 10m/min. przy planowaniu nurkowań wielodniowych stosuj dzień przerwy po każdych 3 dniach nurkowych ogranicz liczbę nurkowań w ciągu jednego dnia do max. 2 przed lotem samolotem odczekaj 12h po płytkim nurkowaniu 24h po nurkowaniach głębszych nurkuj rozważnie, pamiętając, że tabele dekompresyjne i komputery nurkowe nie zabezpieczają przed chorobą ciśnieniową

PLANUJ KAŻDE NURKOWANIE I NURKUJ ZGODNIE Z TYM PLANEM NIGDY NIE PRZEKRACZAJ BEZPIECZNEJ PRĘDKOŚCI WYNURZANIA

Przyczyny utraty przytomności - zła technika nurkowania - hiperwentylacja . nagły kontakt z zimną wodą - uraz ciśnieniowy lub choroba ciśnieniowa - aspiracja wody do dróg oddechowych (podczas wymiotów) - awaria sprzętu

Choroba ciśnieniowa Pierwsza pomoc zabezpieczyć nurka przez niekorzystnymi warunkami zewnętrznymi podać tlen (100%) Nie podajemy leków !!!! w marę możliwości podać płyny poszkodowany jest przytomny w razie potrzeby wykonać czynności reanimacyjne jak najszybciej przetransportować chorego do komory ciśnieniowej

Tabela porównawcza Uraz ciśnieniowy płuc Choroba ciśnieniowa Głębokość nurkowania Zwykle do 10m Zawsze powyżej 10m Czas nurkowania Brak wpływu Zwykle przekracza wartość dla dekompresji zerowej Najczęstsza przyczyna Wynurzenie z zatrzymanym oddechem Zła dekompresja Czas występowania objawów Zwykle do 30 min Najczęściej po 12h Pierwsze objawy Kaszel z krwiopluciem, bóle w klatce piersiowej Bóle stawów, świąd skóry Rodzaje zatorów gazowych powietrzne Azotowe Lokalizacja zatorów gazowych Mózgowie, mięsień sercowy Skóra, ścięgna, kości, płuca, mózgowie, ucho wew. Objawy neurologiczne Uszkodzenie mózgowia Uszkodzenie dolnego odcinka kręgowego, mózgowia

Literatura 1. Jarosław K. – „Medycyna nurkowa” Poznań 2006 2. Strugarski T. – „Wypadki nurkowe. Analiza gorzkich doświadczeń” Warszawa 2005 3. Tyblewski R. „Kompendium Płetwonurka Amatora”