Dzień Wolności i Praw Obywatelskich – polskie święto, obchodzone 4 czerwca, ustanowione uchwałą Sejmu RP w dniu 24 maja 2013 roku. Upamiętnia pierwsze po II wojnie światowej wolne wybory parlamentarne w 1989 roku: częściowo wolne do Sejmu oraz całkowicie wolne do Senatu, zniesionego w 1946 w następstwie sfałszowanego referendum ludowego.
Przedstawiam część wywiadu z osobą pamiętającą czasy jeszcze z przed pierwszych w Polsce wyborów parlamentarnych (osoba ta nie zgodziła się na udostępnienie jej danych osobowych )
-Dzień dobry. Czy zechciałby Pan porozmawiać ze mną o różnicach czasów teraźniejszych i tych przed rokiem 1989? - Oczywiście. Pytaj o co chcesz.
Czy w pełni zgadza się Pan z wyidealizowaną przez media i inne źródła, opinią na temat poprawy sytuacji w Polsce po ustąpieniu PZPR-u? - Po części, zgadzam się z nią aczkolwiek są pewne fakty, które jej zaprzeczają.
- Mógłby Pan wyjaśnić, co ma Pan na myśli? - Tak, oczywiście. Jednym z największych plusów obalenia komuny jest to, że wszyscy odzyskaliśmy swobody obywatelskie. Nie musimy już całkowicie podporządkowywać się,, sile przewodniej Narodu”, możemy wnosić wiele krytycznych uwag, brać udział w pełni demokratycznych wyborach- tak jak pewnie wiesz takie wybory odbyły się po raz pierwszy w naszym kraju 4 czerwca 1989 roku. Myślę również, że dla każdego obywatela Polski rok 1989 będzie kojarzył się z początkiem zmiany życia codziennego.
-Nam, młodym ludziom urodzonym po 1989 roku trudno jest wyobrazić sobie puste półki sklepowe. Czy ludzie wówczas głodowali? Rzeczywiście, sklepy na ogół świeciły pustkami, ,,królował” tam ocet, ale ludzie nie głodowali.
-Dziś obserwujemy duże bezrobocie, czy przed 1898 rokiem ludzie borykali się z tym problemem? -W dzisiejszych czasach, jest naprawdę ciężko o znalezienie jakiejkolwiek pracy, szczególnie ludziom młodym. Patrząc wstecz, bierzmy pod uwagę, że każdy obywatel, nawet taki bez wykształcenia, miał obowiązek pracować. Zauważmy, iż w większości przypadków młodzi przedsiębiorcy nie radzą sobie teraz z brakiem zainteresowania usługami i po prostu firmę zamykają. Potwierdza to, że państwowe zakłady prosperowały znacznie lepiej niż te sprywatyzowane. Co tu dużo opowiadać? Komuna miała swoje plusy, ale głównie minusy.
- Dziękuję Panu, za to, że zgodził się Pan podzielić się ze mną swoimi wspomnieniami - Ja również dziękuję
Skala zwycięstwa opozycji solidarnościowej i jednoczesny stopień klęski komunistycznej władzy doprowadziły do powstania całkowicie nowej sytuacji politycznej. W ich wyniku, a zwłaszcza wobec upadku listy krajowej, poza parlamentem znalazła się większość czołowych postaci obozu władzy. Przywódca komunistów, Wojciech Jaruzelski, został ostatecznie wybrany na urząd prezydenta przez Zgromadzenie Narodowe większością jednego głosu. Jednak zaproponowany przez niego na premiera Czesław Kiszczak z PZPR nie zdołał utworzyć gabinetu.
Umożliwiło to zawiązanie koalicji pomiędzy OKP a ZSL i SD, a następnie powołanie pierwszego niekomunistycznego rządu, na czele którego stanął wywodzący się z „Solidarności” Tadeusz Mazowiecki. Wybory, uznawane czasem za najważniejsze wydarzenie tego roku w Polsce w rezultacie okazały się wydarzeniem kluczowym dla upadku reżimu komunistycznego, przyspieszenia reform ustrojowych i w konsekwencji narodzin III Rzeczypospolitej. Wyłoniony w ich wyniku parlament jeszcze w tym samym roku przyjął przygotowany przez wicepremiera Leszka Balcerowicza pakiet 10 ustaw gospodarczych, a także dokonał kolejnej nowelizacji konstytucji, dokonując m.in. wykreślenia postanowień o kierowniczej roli PZPR oraz zmiany nazwy państwa z Polska Rzeczpospolita Ludowa na Rzeczpospolita Polska
Dziękuję za uwagę Piotr michalczyk Gim. 3 Lubin Kl. iiic