Chemistry Basics
WSKAZANIA DO WYKONANIA BADAŃ BIOCHEMICZNYCH “Chory”pacjent Ocena stanu zdrowia zwierząt geriatrycznych Badania przedanestezyjne Jako wskażnik prognostyczny- kontrolowanie wyników ponadnormatywnych, stwierdzonych we wcześniejszych badaniach Pacjenci z niespecyficznymi objawami chorobowymi- zwierzęta,które”nie są sobą”!
WĄTROBA---NAJWIĘKSZY GRUCZOŁ ORGANIZMU Odpowiada za: magazynowanie i filtrowanie krwi magazynowanie żelaza przemianę węglowodanów,białek i tłuszczów tworzenie żółci Określenie stężenia parametrów wątrobowych może pomóc w zdiagnozowaniu: -chorób wątroby -uszkodzeń lub nieprawidłowości budowy gruczołu -zespołu Cushinga -niektórych nowotworów -odwodnienia -blokady przewodów żółciowych
PORÓWNANIE DO PORTU LOTNICZEGO Możemy porównać wątrobę do głównego portu lotniczego: Jeśli w danym rejonie szaleje burza śnieżna,główny port lotniczy jest zamknięty Ma to wpływ na pracę pozostałych portów lotniczych w kraju,niezależnie od panujących w ich rejonie warunków atmosferycznych Podobnie jest z wątrobą:wpływa na funkcjonowanie każdej częsci ciała;organizmu jako całości
ENZYMY WĄTROBOWE ALT (sGPT) ALKP (ALP) GGT AST (sGOT) LDH TBIL NH3
TRANSFERAZA ALANINOWA Specyficzny enzym wątrobowy Wzrost jego poziomu świadczy o schorzeniach wątroby Wzrost stężenia uzależniony jest od liczby hepatocytów (komórek wątrobowych) zmienionych chorobowo ALT
ALKP FOSFATAZA ALKALICZNA Enzym wytwarzany przez komórki wyścielające pęcherzyk żółciowy oraz przewody żółciowe Wzrost stężenia może wskazywać na blokadę przewodów żółciowych lub zespół Cushinga ALKP jest fizjologicznie podwyższony u młodych zwierząt, w okresie wzrostu Koty mają niższy poziom ALKP niż psy. Każdy wzrost stężenia ALKP u kotów jest istotnym wskażnikiem diagnostycznym ALKP
PRZEWODY ŻÓŁCIOWE I KOMÓRKI WĄTROBOWE ALKP ALT
GAMMA GLUTAMYLO TRANSFERAZA Pomocna w diagnostyce kotów W schorzeniach wątroby u kotów, GGT wykazuje wyższą tendencję wzrostową niż ALKP GGT
TRANSFERAZA ASPARAGINOWA Wcześniej znana jako SGOT Niespecyficzny wzrost stężenia AST zwykle towarzyszy chorobom wątroby Schorzenia układu mięśniowego charakteryzują się również wzrostem stężenia AST AST
BILIRUBINA CAŁKOWITA Poziom bilirubiny jest użytecznym parametrem biochemicznym w diagnozowaniu anemii oraz schorzeń pęcherzyka i przewodów żółciowych
LDH DEHYDROGENAZA MLECZANOWA Wzrost LDH może wskazywać na schorzenia wątroby Rutynowy test wykonywany w trakcie badania ptaków i gadów LDH
NH3 AMONIAK Test na funkcjonowanie wątroby Wątroba wytwarza UREA (nie toksyczny) z NH3 (toksyczny) Test pomocny w diagnozowaniu zwierząt z chroniczną utratą wagi Badanie stężenia amoniaku ma znaczenie w ocenie stanu zdrowia zwierząt egzotycznych jak również ptaków i gadów NH3
NERKI Nerki spełniają 2 zasadnicze funkcje: -filtrowanie i usuwanie zanieczyszczeń z krwi (wytwarzanie moczu) -regulacja równowagi płynowej organizmu Wykonanie oznaczeń profilu nerkowego może ułatwić diagnozę: -chorób nerek, niewydolności -uszkodzeń i nieprawidłowości w budowie narządu -schorzeń dróg moczowych
ANALOGIA Nerki można porównać do filtra oleju w twoim samochodzie. Jego rola polega na usuwaniu zanieczyszczeń powstających jako produkt uboczny w trakcie eksploatacji samochodu Jeśli filtr nie działa prawidłowo ,to jego funkcja oczyszczająca jest obniżona lub nie występuje. Może to doprowadzić do uszkodzenia silnika. Analogicznie można opisać nerki. Jeśli nie funkcjonują prawidłowo, to uboczne produkty metabolizmu nie są usuwane z organizmu. Wiąże się to z dolegliwościami ze strony narządu i dróg moczowych
TESTY NERKOWE BUN Kreatynina Fosfor
KREATYNINA Kreatynina jest produktem ubocznym metabolizmu mięśniowego i jest wydalana przez nerki. Podwyższony poziom kreatyniny sugeruje schorzenia nerek lub infekcje układu moczowego. CREAT
BUN AZOT MOCZNIKOWY KRWI BUN wytwarzany przez wątrobę i wydalany przez nerki Ponadnormatywny poziom może wskazywać na choroby wątroby lub nerek. BUN
FOSFOR Podwyższony poziom fosforu może wskazywać na schorzenie nerek. PHOS
TRZUSTKA Trzustka jest gruczołem znajdującym się w jamie brzusznej i wytwarzającym enzymy niezbędne w procesie trawienia pokarmu Produkuje również hormony (insulina) wydzielane do krwi
ENZYMY TRZUSTKOWE Amylaza Lipaza
AML & LIPA AMYLAZA I LIPAZA Poziom AML i LIPA powinien być oznaczony u każdego psa, przy podejrzeniu zapalenia trzustki . Amylaza jest wydzielana przez trzustkę do układu pokarmowego i uczestniczy w procesie trawienia. Podwyższony poziom amylazy może wskazywać na choroby trzustki i/lub nerek. AML & LIPA
CHOL CHOLESTEROL -schorzenia wątroby i nerek Podwyższony cholesterol Hypothyroidism u psów! 70% pacjentów z tym schorzeniem ma podwyższony poziom cholesterolu! CHOL
TRÓJGLICERYDY Obecność lipemii w surowicy sugeruje podwyższony poziom trójglicerydów, nie cholesterolu Lipemia nie jest objawem specyficznym w żadnym schorzeniu Podwyższone TRIG hypertriglicerydemia cukrzyca choroby wątroby zapalenie trzustki hypothyroidism trig
GLU GLUKOZA Podwyższony poziom cukru - cukrzyca - stres (koty) -zespół Cushinga -stosowanie leków sterydowych GLU
GLU GLU- GLUKOZA Hypoglikemia- niski poziom glukozy -Guzy pochodzenia mięśniowego -Uszkodzenia watroby -Infekcje Organizm młodych zwierząt magazynuje małe ilości glukozy, stąd są one predysponowane do występowania hypoglikemii GLU
BIAŁKO CAŁKOWITE Oznaczenie poziomu białka całkowitego jest pomocne w diagnozowaniu wielu stanów chorobowych: -chorób wątroby -chorób nerek -chorób układu pokarmowego Podwyższony poziom TP może wskazywać na odwodnienie organizmu TP
ALB ALBUMINA Albumina jest białkiem wytwarzanym w wątrobie Wartości ponadnormatywne mogą wskazywać na zaburzenia funkcji wątroby lub nerek Obniżony poziom ALB: -chroniczne choroby wątroby -niedożywienie -pasożyty układu pokarmowego (np. glista) Podwyższony poziom ALB -odwodnienie organizmu ALB
GLOBULINA Wysoki poziom globuliny sugeruje występowanie chronicznego stanu zapalnego na tle: -wirusowym -bakteryjnym -pasożytów układu pokarmowego -nicieni sercowych Wartość globuliny można obliczyć jako różnicę pomiędzy stężeniem białka całkowitego i albuminy (TP-ALB) TP - ALB
CA WAPŃ Podwyższony poziom wapnia może wskazywać na: -choroby układu kostnego -nowotwory -odwodnienie -ostrą lub chroniczną niewydolność nerek Obniżony poziom wapnia sugeruje: -dietę niskowapniową -zatrucia -niewydolność wchłaniania CA
KINAZA KREATYNOWA Uszkodzenia układu mięśniowego i niejednokrotnie centralnego układu nerwowego wpływają na wzrost poziomu CK CK
MAGNEZ MG Parametr ten jest używany do oceny funkcji nadnerczy i nerek, jak również do monitorowania terapii lekowej . Rutynowy test w ocenie stanu zdrowia bydła
URIC KWAS MOCZOWY Ważny w ocenie stanu zdrowia ptaków i gadów Wskażnik chorób nerek URIC
ELEKTROLITY Sód, potas i chlorki (Na, K, Cl) Poziom ponadnormatywny może zagrażać życiu! Oznaczenie poziomu elektrolitów jest ważne w diagnozowaniu chorób objawiających się : -wymiotami -biegunką -odwodnieniem Elektrolity są istotnym testem w diagnozowaniu chorób układu krążenia
PROFIL OGÓLNOZDROWOTNY GHP Profil Ogólnozdrowotny w gotowym opakowaniu i przystępnej cenie. Zestaw 12 testów diagnostycznych dla dwóch pacjentów ALB, BUN, GLU, TBIL, ALKP, CA, TP, ALT, CHOL, AMYL, CREA, PHOS, GLOB (poziom GLOB kalkulowany) GHP
PROFIL PRZEDANESTEZYJNY 6 parametrów biochemicznych w gotowym opakowaniu (zestaw 6 testów dla 4 pacjentów w pudełku) Ekonomiczny i łatwy w użyciu ALT, BUN, GLU, ALKP, CREA, TP PAP
POJEDYNCZE TESTY BIOCHEMICZNE ALB - BUN - GGT - NH3 - TRIG - ALKP – CA - GLU - PHOS - URIC - ALT-CHOL - LDH – TBIL - AMYL - CK - LIPA - TP - AST - CREA – MG Testy pojedyncze pakowane po 25szt lub 12szt w pudełku