PODSTAWY LOGISTYKI Wydział Mechaniczny kierunek: Zarządzanie i Inżynieria Produkcji rok akad. 2013 / 2014 Prof. dr hab. inż. Tomasz NOWAKOWSKI Instytut Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn Katedra Logistyki i Systemów Transportowych Budynek B5, pok. 14
Zakres merytoryczny przedmiotu Nabycie wiedzy z obszarów: definicji, genezy, istoty logistyki, roli i miejsca logistyki w przedsiębiorstwach różnego typu procesów współpracy i integracji w łańcuchach dostaw dla odnoszenia pożądanych efektów ekonomicznych funkcjonowania przedsiębiorstwa Nabycie umiejętności: identyfikowania problemów jakie mogą zakłócać efektywne funkcjonowanie procesów logistycznych oceny poziomu funkcjonowania systemu logistycznego zastosowania algorytmów analizowania i oceny alternatywnych rozwiązań logistycznych
Program wykładów Istota i założenia koncepcji logistycznych Systemy logistyczne Strategie logistyczne Logistyka zaopatrzenia Logistyka produkcji Logistyka dystrybucji Opakowania w systemach logistycznych Systemy automatycznej identyfikacji w logistyce EDI w logistyce Systemy transportu bliskiego i magazynowania Systemy transportu dalekiego Centra logistyczne Zarys ekologistyki Logistyki fakultatywne - przykłady
Podstawowa literatura do wykładu Kisperska-Moroń D., Krzyżaniak S.: „Logistyka”; Biblioteka Logistyka; ILiM, Poznań 2009. Korzeń Z. : „Logistyczne systemy transportu bliskiego i magazynowania” T. I i II. Biblioteka Logistyki. Poznań 1998/99. Nowakowski T. (red.): „Systemy logistyczne. Tom I i II”. Difin, Warszawa 2011. Pfohl H. Ch. : „Systemy logistyczne. Podstawy organizacji i zarządzania”. Biblioteka Logistyki. Poznań 1998. Abt S. : „Zarządzanie logistyczne w przedsiębiorstwie”; PWE, Warszawa 1998. Christopher M. : „Strategia zarządzania dystrybucją. Praktyka logistyki biznesu.”; Agencja Wydawnicza „PLACET”, Warszawa 1996. Blaik P.: „Logistyka”; PWE; Warszawa 2001. Ballou R. H., Busines Logistics / Supply Chain Management; Pearson Education, Inc., Upper Sadldle River, New Jersey, 2004.
Prasa specjalistyczna Czasopismo „LOGISTYKA” www.czasopismologistyka.pl Logistyka i Jakość www.laj.pl Nowoczesny Magazyn Transport i Spedycja Eurologistics www.eurologistics.pl Polska Gazeta Transportowa www.pgt.pl LogForum www.logforum.wsl.com.pl
Istota i założenia koncepcji logistycznych Geneza, definicje, określenia logistyki. Cele i założenia szczegółowe. Fazy rozwoju logistyki. Podstawowe problemy i dylematy logistyki. Zakres zastosowań.
Logistyka wojskowa (starożytność). Etap II – zintegrowane zarządzanie logistyczne (lata 70-80) * deregulacja transportu, * pojawienie się globalnej konkurencji, * poszukiwanie źródeł dostaw za granicą, * czynniki ekonomiczne. Etap III – zarządzanie łańcuchem dostaw (od lat 80-90): * łańcuch dostaw/rurociąg logistyczny (łańcuch logistyczny), * efektywna obsługa klienta (ECR). Etap I – dystrybucja fizyczna (lata 60-70): * rozszerzenie asortymentów, * wzrost stawek przewozowych, * wytwarzanie produktów o wyższej wartości. Czasy ery nowożytnej Czasy ery starożytnej Narodziny Chrystusa Teoria i praktyka logistyki Praktyczne działania mające charakter działań logistycznych Myśl logistyczna ery nowożytnej Logistyka „uśpiona” XVIII w. p.n.e. 0 n. e. Po raz pierwszy został użyty przez szwajcarskiego generała H.Jomini w 1830 r. Pojęcie „logistyka” pochodzi od nazwy major-géneral de logis – kwatermistrz. Zajmował się on planowaniem, przygotowaniem i użyciem dla celów militarnych potrzebnych środków i usług w celu ochrony sił zbrojnych. Logistyka wojskowa (starożytność). Dwa nurty: amerykański i europejski. ISTOTA „dostarczyć wojskom wszystkiego, co jest niezbędne do życia i walki, zabrać wszystko zbędne, co walce przeszkadza”. W Polsce od 1914r. (w literaturze od 1968r) Logistyka cywilna - ruch i operowanie produktami z miejsca wytworzenia do miejsca konsumpcji. 7
Istota i założenia koncepcji logistycznych Geneza, definicje, określenia logistyki W starożytnym Rzymie logistikas oznaczało zaopatrzenie legionów w środki do życia, co praktycznie wiązało się z planowaniem tras przemieszczania legionów tak, aby w pobliżu miejsc postoju znajdowały się pastwiska dla bydła.
żeby żołd był wypłacony, wojsko odpowiednio uzbrojone i uszeregowane, Istota i założenia koncepcji logistycznych Geneza, definicje, określenia logistyki Cesarz bizantyjski Leontos VI (886 – 911) traktował logistykę (po taktyce i strategii) jako trzecią z nauk o prowadzeniu wojny uważając, że jest rzeczą logistyki: żeby żołd był wypłacony, wojsko odpowiednio uzbrojone i uszeregowane, wyposażone w działa i sprzęt wojenny, żeby potrzeby wojska były dostatecznie i w odpowiednim czasie zaspokojone, każda wyprawa wojenna odpowiednio przygotowana tzn.: przestrzeń i czas odpowiednio obliczone, obszar oszacowany z uwzględnieniem ruchów wojsk, a także siły oporu przeciwnika.
Napoleon Bonaparte (1807) – Ostróda: Istota i założenia koncepcji logistycznych Geneza, definicje, określenia logistyki Napoleon Bonaparte (1807) – Ostróda: Powołał 5 batalion taboru konnego, które zastąpiły cywilne przedsiębiorstwa zaopatrzenia wojsk – utworzył jednostki logistyczne wojska Obecnie – 5 Pułk Dowodzenia i Wsparcia Armii Francuskiej (w 1992 r. w 185 rocznicę utworzenia – defilada w Ostródzie)
Antoin-Henry Baron de Jomini (1837) Traite d l’art de guerre Istota i założenia koncepcji logistycznych Geneza, definicje, określenia logistyki Antoin-Henry Baron de Jomini (1837) Traite d l’art de guerre Logistyka - „praktyczna sztuka i stosowana nauka planowania i prowadzenia ruchów wojsk oraz ich zaopatrzenia”.
Określenie „logistique“ obejmowało: Istota i założenia koncepcji logistycznych Geneza, definicje, określenia logistyki Określenie „logistique“ obejmowało: wyszukiwanie prostych kwater dla służb wojskowych niższej rangi, zapewnienie utrzymania i jednolitego umundurowania wraz z niezbędnym wyposażeniem wojskowym, zaopatrzenie, administrowanie i rozdział sprzętu wojskowego i technicznego, a więc broni, amunicji, koni i wozów, części zapasowych dla broni i wozów oraz sprzętu dla koni, organizację wyposażenia jednostek medycznych i sanitarnych.
1955r. – „Note on the Formulation of the Theory of Logistics”. Istota i założenia koncepcji logistycznych Geneza, definicje, określenia logistyki II Wojna Światowa - Ministerstwo Obrony USA: powołanie interdyscyplinarnego zespołu specjalistów do rozwiązywania problemów logistycznych. 1955r. – „Note on the Formulation of the Theory of Logistics”. 1975r. – Pojęcie „logistyka” pojawia się w odniesieniu do gospodarki cywilnej.
Zakres merytoryczny przedmiotu Przykład: Konsument w USA i Korei Płd. Kupuje odtwarzacz DVD i oprogramowanie komputerowe 1. Tylko towary lokalne Konsument w: DVD Sofware Suma Korea Płd. 250 $ 500 $ 750 $ USA 400 $ 300 $ 700 $ 1 450 $ 2. Towary z importu (tani transport) Konsument w: DVD Sofware Suma Korea Płd. 250 $ 350 $ (import USA) 600 $ USA 300 $ (import Korea) 300 $ 1 200 $
Istota i założenia koncepcji logistycznych Geneza, definicje, określenia logistyki.
Istota i założenia koncepcji logistycznych Geneza, definicje, określenia logistyki. Logistyka jest to interdyscyplinarna dziedzina wiedzy na styku techniki, informatyki i ekonomii, która integruje przepływy strumieni towarów, informacji im towarzyszącej i kapitału, w celu podniesienia produktywności i konkurencyjności przedsiębiorstwa na rynku.
Istota i założenia koncepcji logistycznych Geneza, definicje, określenia logistyki Celem „business logistics” jest dążenie do osiągnięcia optymalnej koordynacji przepływu materiałów, surowców, czynności związanych z magazynowaniem, czynności manipulacyjnych towarów, problemów dotyczących opakowania, magazynowania i przepływu wyrobów gotowych do ich ostatecznych odbiorców.
Istota i założenia koncepcji logistycznych Geneza, definicje, określenia logistyki
(National Coucil of Physical Distribution Management) Istota i założenia koncepcji logistycznych Geneza, definicje, określenia logistyki Na treść logistyki składa się integracja dwóch lub więcej rodzajów działalności w celu planowania, realizacji i kontroli efektywności przepływu surowców i materiałów w procesie tworzenia zapasów materiałowych i zapasów wyrobów gotowych w trakcie ich przepływu z miejsc pozyskiwania do miejsc konsumpcji. (National Coucil of Physical Distribution Management)
Istota i założenia koncepcji logistycznych Geneza, definicje, określenia logistyki „Logistyka” służy opisowi wszystkich problemów i procesów służących pokonaniu przestrzeni i czasu nie tylko w skali przedsiębiorstwa, lecz również w szerszej skali.
dóbr i odpowiadającej im informacji Istota i założenia koncepcji logistycznych Geneza, definicje, określenia logistyki. Logistyka jest częścią procesu łańcucha dostaw, która obejmuje: planowanie sterowanie wydajnością oraz skutecznością przepływu i przechowywania dóbr i odpowiadającej im informacji od źródła (miejsca powstania dobra) do ujścia (miejsca konsumpcji lub użytkowania) z zamiarem spełnienia oczekiwań klientów.
Zintegrowany łańcuch logistyczny – podstawowe definicje PRZEPŁYW INFORMACJI KONSUMENCI (RYNEK) DOSTAWCY PRODUCENCI HURTOWNICY DETALIŚCI PRZEPŁYW PRODUKTÓW PRZEPŁYW KAPITAŁU POWTÓRNE ZAGOSPODAROWANIE
Istota i założenia koncepcji logistycznych Geneza, definicje, określenia logistyki
Schemat strukturalny logistyki i poziomy jej działania Istota i założenia koncepcji logistycznych Cele i założenia szczegółowe. Schemat strukturalny logistyki i poziomy jej działania
Poziom taktyczny obejmuje przepływy informacyjne Istota i założenia koncepcji logistycznych Cele i założenia szczegółowe. Poziom operacyjny obejmuje przepływy materiałowe w sferze zaopatrywania, produkcji, magazynowania, dystrybucji i recyrkulacji. Poziom taktyczny obejmuje przepływy informacyjne Poziom strategii obejmuje działania decyzyjne w sferze logistycznego zarzą-dzania.
Obszary działań logistycznych: Istota i założenia koncepcji logistycznych Cele i założenia szczegółowe. Obszary działań logistycznych: Obsługa zamówień i zarządzanie przepływami materiałowymi. Magazynowanie dóbr rzeczowych. Tworzenie infrastruktury magazynowej. Transport materiałów. Gospodarka opakowaniami.
Obsługa zamówień i zarządzanie przepływami materiałowymi: Istota i założenia koncepcji logistycznych Cele i założenia szczegółowe. Obsługa zamówień i zarządzanie przepływami materiałowymi: Przekazywanie i realizacja zamówień handlowych dotyczących materiałów; Opracowanie zleceń materiałowych; Analiza zamówień materiałowych; Wykorzystywanie środków informacji w obsłudze zamówień i zarządzaniu przepływami materiałowymi; Sterowanie przepływami produkcji i dystrybucji; Zarządzanie przepływami produkcji i dystrybucji.
Magazynowanie dóbr rzeczowych: Istota i założenia koncepcji logistycznych Cele i założenia szczegółowe. Magazynowanie dóbr rzeczowych: Ustalenie struktury i ilości towarów przeznaczonych do magazynowania; Ustalenie wielkości dostaw oraz cyklu dostaw; Ustalenie poziomów norm zasobów magazynowania; Określenie poziomów „zapasów bezpieczeństwa”; Ustalenie sposobów kontroli stanu zapasów materiałowych; Sporządzenie prognoz potrzeb materiałowych.
Tworzenie infrastruktury magazynowej: Istota i założenia koncepcji logistycznych Cele i założenia szczegółowe. Tworzenie infrastruktury magazynowej: Wybór lokalizacji, charakteru, potencjału i wielkości obszaru obsługiwanego przez magazyny; Projektowanie systemów magazynowych; Dobór wyposażenia technicznego dla potrzeb składowania i czynności magazynowych; Synteza układów automatycznej identyfikacji ładunków i elektronicznej wymiany informacji; Eksploatacja magazynów i ich infrastruktury; Dobór technologii magazynowania;
Tworzenie infrastruktury magazynowej (c.d.) : Istota i założenia koncepcji logistycznych Cele i założenia szczegółowe. Tworzenie infrastruktury magazynowej (c.d.) : Organizacja obsługi środków transportu w magazynach oraz ich otoczeniu; Organizacja prac związanych z komisjonowaniem materiałów (kompletowanie, sortowanie, kodowanie itp.); Organizacja pracy personelu; Przyjmowanie, wydawanie i przetwarzanie informacji zawartych w dokumentach obrotu towarowego.
Transport materiałów: Istota i założenia koncepcji logistycznych Cele i założenia szczegółowe. Transport materiałów: Dobór środków transportowych do określonych zadań przemieszczania i manipulacji materiałów; Ustalenie warunków automatyzacji i robotyzacji procesów przeładunku i transportu materiałów; Organizacja przewozów kombinowanych; Organizacja procesu spedycji; Optymalizacja łańcuchów transportowych.
Gospodarka opakowaniami Istota i założenia koncepcji logistycznych Cele i założenia szczegółowe. Gospodarka opakowaniami Ustalenie warunków spełniania funkcji logistycznych przez opakowania; Tworzenie normowo opakowanych jednostek ładunkowych (pakiety, pojemniki, palety, kontenery); Gospodarowanie opakowaniami zwrotnymi oraz recycling opakowań zużytych.
Istota i założenia koncepcji logistycznych Fazy rozwoju logistyki
Istota i założenia koncepcji logistycznych Fazy rozwoju logistyki
Główne problemy współczesnej logistyki Ważne kierunki rozwoju badań nad przestrzennym rozwojem logistyki: zróżnicowanie przestrzenne zagospodarowania regionów na świecie, rozwój sieci logistycznej w aglomeracjach miejskich, wpływ logistykochłonności regionów na efektywność rozwiązań logistycznych w przedsiębiorstwie i między przedsiębiorstwami.
Główne problemy współczesnej logistyki Ważne zadania logistyki międzynarodowej: oferowanie klientom na całym świecie niepowtarzalnych wartości, dostosowanie do środowisk narodowych o zróżnicowanej kulturze, różnych systemach gospodarczych i politycznych, odmiennej infrastrukturze, zarządzanie rozbudowaną siecią.
Główne problemy współczesnej logistyki Najważniejsze obszary zarządzania przedsiębiorstwem w aspekcie udziału w europejskich łańcuchach dostaw, m.in: udoskonalenie metod obsługi transportowej i magazynowej przedsiębiorstwa, zmiany w wielkości i strukturze nakładów na infrastrukturę logistyczną, kryteria wyboru dostawców ze względu na rozwój logistyki międzynarodowej.
Kolejny wykład Systemy logistyczne