wykład II rzeczy i własność
– pojedynczy, ograniczony, samodzielny przedmiot materialny (także niewolnik), dający się użytkować przez człowieka – patrimonium, bona: majątek, dobra
rzeczami niematerialnymi: użytkowanie (ususfructus), zobowiązanie (obligatio), spadek (hereditas).
divini iuris res sacrae res religiosae res sanctae humani iuris res omnium commune res publicae
res immobiles – res mobiles species – genus niezamienne i zamienne, które się „waży, liczy lub mierzy” zużywalne – niezużywalne podzielne – niepodzielne pożytki (fructus) pojedyncze – złożone – zbiorowe [Pomponiusz - D. 41,3,30]
? własność ! dominium, proprietas
Pełne i wyłączne prawo nad rzeczą? Wola właściciela jest rozstrzygająca Własność – nie prawo, lecz stosunek prawny Najogólniejsze aktualne i potencjalne władztwo (prawne) nad rzeczą Analogia z suwerennością Najrozleglejsze potencjalne i aktualne prawo rzeczowe ius utendi ius abutendi ius possidendi ius fruendi ius disponendi
prywatnapubliczna
1. Podmioty a) prywatne i) jeden właściciel ii) współwłasność b) publiczne i) państwo: aerarium, fiscus ii) municipia, civitates 2. Przedmiot
kwirytarna bonitarna quasi-własność gruntów prowincjonalnych peregrynów
1. sensu largo: podatki, daniny, obowiązek świadczenia pracy 2. sensu stricto: nie pozwalają właścicielowi na wykonywanie jego władztwa w pełni lub wbrew jego woli władztwa go pozbawiają a) stałe b) incydentalne
zwyczaj prawo sakralne prawo publiczne - względy sanitarne, komunikacyjne, budowlane; konfiskata. prawo prywatne: prawo sąsiedzkie własne ograniczenia: prawa na rzeczy cudzej, najem, dzierżawa