Prawo kontraktowe Sposoby i formy zwierania umów w obrocie gospodarczym. Zastrzeżenia umowne. Wzorce umowne. Niedozwolone postanowienia umowne.
Zawarcie umowy Sposoby zawarcia umowy Oferta i jej przyjęcie art. 66 – 70 KC Aukcja i przetarg art. 701 – 704 KC Negocjacje art. 72 – 721 KC
oferta Cechy oferty: Oświadczenie woli jednej strony (oferenta) Skierowanie oferty do dryguej strony (oblata) Zawiera stanowczą propozycję zawarcia umowy Określaja istotne postanowienia umowy Termin początkowy związania ofertą -> zgodnie z art. 61 KC (wyjątek: oferta elektroniczna) Termin końcowy związania ofertą Jeśli jest oznaczony w ofercie to do końca tego terminu Jeśli jest nieoznaczony w ofercie Oferta złożona w obecności drugiej strony (face-to-face) albo za pomocą środka bezpośredniego porozumiewania się na odległość (np. telefon), oferta przestaje wiązać jeśli nie zostanie niezwłocznie przyjęta przez adresata Oferta złożona w inny sposób przestaje wiązać z upływem czasu, w którym składający ofertę mógł w zwykłym toku czynności otrzymać odpowiedź wysłaną bez uzasadnionego opóźnienia Spóźnione przyjęcie oferty – art. 67 KC
oferta Przyjęcie oferty z zastrzeżeniem zmian lub uzupełnień Uważane jest za nową ofertę (art. 68 KC) W stosunkach między przedsiębiorcami jeśli zastrzeżenia nie zmieniają istotnych postanowień oferty poczytuje się to za jej przyjęcie z zastrzeżeniami. Aczkolwiek jeśli w treści oferty wskazano, że może ona być przyjęta tylko bez zastrzeżeń albo nie ma zgody co do tych zastrzeżeń to oferta nie zostaje przyjęta.
oferta Odwołanie oferty W stosunkach konsumenckich i innych -> zgodnie z treścią art. 61§1 KC Wyłącznie w stosunkach między przedsiębiorfami -> ofertę można odwołać jeśli oświadczenie o odwołaniu oferty zostało złożone drugiej stronie przed wysłaniem przez nią odpowiedzi, ale tylko jeśli w treści oferty nie zastrzeżono, że jest ona nieodwołalna i nie wskazano terminu jej przyjęcia!
oferta Sposoby przyjęcia oferty Proste -> oblat oświadcza wolę zawarcia umowy o treści wskazanej w ofercie Modyfikujące -> zgodnie z art. 681§ KC Milczące -> zgodnie z art. 682§ KC (stałe stosunki gospodarcze między przedsiębiorcami) przez przystąpienie do wykonania umowy -> zgodnie z art. 69
Oferta – chwila i miejsce zawarcia umowy Moment zawarcia umowy (art. 70§1 KC) Ustalony został na podstawie umowy W przeciwnym wypadku, gdy oferent otrzymał odpowiedź od oblata o przyjęciu oferty lub w wypadku art. 69 KC umowa zostaja zawarta w chwili przystąpienia do wykonywaniaumowy Miejsce zawarcia umowy (art. 70§2 KC) Ustalane na podstawie treści umowy W przeciwnym wypadku umowę poczytuje się za zawartą w miejscu otrzymania przez oferenta oświadczenia o przyjęciu oferty. Jeśli oferta jest składana w postaci elektronicznej umowę poczytuje się za zawartą w miejscu zamieszkania/siedzibie oferenta w chwili zawarcia umowy
Aukcja i przetarg Ogólne cechy aukcji i przetargu Umożliwia wybór kontrahenta osobie zainteresowanej zawarciem umowy Są postępowaniem wielostronnym – potencjalnych kontrahentów może być więcej niż jeden Są postępowaniami eliminacyjnymi – w toku aukcji/przetargu ma dojść do indywidualizacji kontrahenta Sformalizowana procedura wyboru kontrahenta
Aukcja i przetarg Ogłoszenie o aukcji i przetargu powinno zawierać: Miejsce i czas Przedmiot Warunki Ew. sposób udostępnienia warunków Zmiana ogłoszenia albo warunków może być dokonana tylko jeśli wcześniej to zastrzeżono
Aukcja i przetarg Oferta w toku aukcji art. 702 KC Oferta w toku aukcji przstaje wiązać jeśli wystąpi przebicie (inny licytant złożył ofertę korzysteniejszą), a w warunkach aukcji nie zastrzeżono inaczej Zawarcie umowy – co do zasady, przybicie Oferta w toku przetargu 702 KC Oferta przestaje wiązać gdy zostanie wybrana inna oferta albo Gdy przetarg został zamknięty bez rozstrzygnięcia, a w warunkach przetargu nie zastrzeżono inaczej
Aukcja i przetarg Wadium art. 704 KC Skutki zastrzeżenia wadium: Zainteresowany udziałem w aukcji/przetargu nie wpłaca wadium – skutek eliminacyjny Zainteresowany udziałem w aukcji/przetargu wpłaca wadium i wygrywa – wówczas wadium zalicza się na poczet zobowiązania, a jeśli zaliczenie nie jest możliwe wadium ulega zwrotowi (patrz art. 394§2 KC) Zainteresowany udziałem w aukcji/przetargu wpłaca wadium, ale jego oferta nie zostaje wybrana – wadium podlega zwrotowi Po zawarciu umowy strony nie przystępują do jej wykonania (gdy oferent – organizator aukcji/przetargu może zatrzymać wadium, gdy organizator aukcji/przetargu – oferent może żądać zwrotu dwukrotności wadium albo naprawienia szkody)
Aukcja i przetarg Unieważnienie umowy zawartej w trybie aukcyjnym/przetargowym art. 705 KC Unieważnienia może żądać tylko właściwy podmiot Właściwy podmiot może żądać unieważnienia z uwagi na wpływ strony, innego uczestnika lub osoby działającej w porozumieniu z nimi na wynik aukcji/przetargu w sposób sprzeczny z prawem lub dobrymi obyczajami Uprawnienie wygasa po upływie miesiąca od otrzymania informacji o przesłance unieważniającej ale nie później niż po upływie roku od zakończenia aukcji/przetargu
Formy czynności prawnej Forma ustna Forma pisemna Zwykła Dla określonych celów Pod rygorem nieważności Z datą pewną Z podpisami notarialnie poświadczonymi Akt notarialny
Umowa przedwstępna art. 389-390 kc Umowa, w której jedna ze stron lub obie zobowiązują się do zawarcia oznaczonej umowy Musi zawierać istotne postanowienia umowy przyrzeczonej (np. cena i oznaczenie przedmiotu przy umowie najmu) Może być termin, w którym umowa przyrzeczona ma być zawarta Termin zawarcia umowy przyrzeczonej Wyznaczony w umowie przedwstępnej Wyznaczony przez stronę uprawnioną (w braku uprawnionej strony, ta strona, która wcześniej złoży stosowne oświadczenie) Do roku od zawarcia umowy przedwstępnej (skutek – brak możliwości żądania zawarcia umowy przyrzeczonej)
Umowa przedwstępna art. 389-390 kc Skutki zawarcia umowy przedwstępnej (w wypadku uchlania się przez jedną ze stron od zawarcia umowy przyrzeczonej) Druga strona może żądać naprawienia szkody w granicach ujemnego interesu umownego albo Jeżeli umowa przedwstępna zawiera wszelkie przesłanki od których zależy zawarcie umowy przyrzeczonej strona uprawniona może dochodzić przed sądem zawarcia umowy przyrzeczonej
Dodatkowe zastrzeżenia umowne Zadatek 394 KC Umowne prawo odstąpienia 395 KC Odstępne 396 KC Kara umowna 483-485 KC Inne
Zadatek a zaliczka
Wzorce umowne Art. 384 KC § 1. Ustalony przez jedną ze stron wzorzec umowy, w szczególności ogólne warun-ki umów, wzór umowy, regulamin, wiąże drugą stronę, jeżeli został jej dorę-czony przed zawarciem umowy. § 2. W razie gdy posługiwanie się wzorcem jest w stosunkach danego rodzaju zwyczajowo przyjęte, wiąże on także wtedy, gdy druga strona mogła się z łatwością dowiedzieć o jego treści. Nie dotyczy to jednak umów zawieranych z udziałem konsumentów, z wyjątkiem umów powszechnie zawieranych w drobnych, bieżących sprawach życia codziennego § 3. (uchylony). § 4. Jeżeli jedna ze stron posługuje się wzorcem umowy w postaci elektronicznej, powinna udostępnić go drugiej stronie przed zawarciem umowy w taki sposób, aby mogła ona wzorzec ten przechowywać i odtwarzać w zwykłym toku czynności. § 5. (uchylony).
Wzorce umowne Art. 3841. Wzorzec wydany w czasie trwania stosunku umownego o charakterze ciągłym wią-że drugą stronę, jeżeli zostały zachowane wymagania określone w art. 384, a strona nie wypowiedziała umowy w najbliższym terminie wypowiedzenia. Art. 385. § 1. W razie sprzeczności treści umowy z wzorcem umowy strony są związane umową. § 2. Wzorzec umowy powinien być sformułowany jednoznacznie i w sposób zrozumiały. Postanowienia niejednoznaczne tłumaczy się na korzyść konsumenta. Zasady wyrażonej w zdaniu poprzedzającym nie stosuje się w postępowaniu w sprawach o uznanie postanowień wzorca umowy za niedozwolone.
Niedozwolone postanowienia umowne Art. 3851. § 1. Postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne). Nie dotyczy to postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, jeżeli zostały sformułowane w sposób jednoznaczny. § 2. Jeżeli postanowienie umowy zgodnie z § 1 nie wiąże konsumenta, strony są związane umową w pozostałym zakresie. § 3. Nie uzgodnione indywidualnie są te postanowienia umowy, na których treść konsument nie miał rzeczywistego wpływu. W szczególności odnosi się to do postanowień umowy przejętych z wzorca umowy zaproponowanego konsumentowi przez kontrahenta. § 4. Ciężar dowodu, że postanowienie zostało uzgodnione indywidualnie, spoczywa na tym, kto się na to powołuje. Art. 3852. Oceny zgodności postanowienia umowy z dobrymi obyczajami dokonuje się według stanu z chwili zawarcia umowy, biorąc pod uwagę jej treść, okoliczności zawarcia oraz uwzględniając umowy pozostające w związku z umową obejmującą postanowienie będące przedmiotem oceny.
Dziękuję za uwagę! Na raz następny: umowa o dzieło, umowa zlecenie, umowa o roboty budowlane!!!