Problem odpowiedzialności kierowników grantów i projektów Uniwersytecka Komisja Nauki,16 stycznia 2014 r. Renata Okupniak, radca prawny Magdalena Szafran, kierownik Dział Nauki i Programów Krajowych

Odpowiedzialność uczelni według umów o finansowanie Wyłączna odpowiedzialność uczelni wobec instytucji finansującej w tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy Jednostka zobowiązuje się do realizacji projektu zgodnie z postanowieniami umowy…. Dotyczy: umów zawartych z MNiSW (NPRH: moduł 3; międzynarodowe współfinansowane), NCBR

Odpowiedzialność kierownika projektu według umów o finansowanie Brak w umowach zapisów o odpowiedzialności kierownika projektu wobec instytucji finansującej. Brak możliwości negocjowania przez uczelnie umów o finansowanie w zakresie odpowiedzialności kierownika projektu wobec instytucji finansującej. Kierownik projektu oraz Jednostka zobowiązują się do realizacji projektu zgodnie z postanowieniami umowy…. Jednostka jest odpowiedzialna wobec agencji finansującej za wykonanie umowy, w tym za działania i zaniechania Kierownika projektu Dotyczy: umów zawartych z NCN, MNiSW (NPRH: moduł 1 i 2; Iuventus Plus, Mobilność Plus, Diamentowy Grant), FNP

Zaniechania Kierownika projektu w realizacji projektu Zaniechania merytoryczne: W razie nieprzyjęcia sprawozdania finansowego lub w razie nieuznania przez projekt pozytywnej oceny merytorycznej umowa może być uznana za niewykonaną w całości lub w części i jednostka jest wezwana do zwrotu środków finansowych wykorzystanych nieprawidłowo Zaniechana formalne: Niezłożenie raportu rocznego w terminie lub złożenie raportu niekompletnego stanowi podstawę wstrzymania dalszego finansowania projektu lub odstąpienia przez agencję finansującą od umowy i do żądania zwrotu przekazanych środków Niezłożenie raportu końcowego w terminie lub złożenie raportu niekompletnego stanowi podstawę do uznania umowy za niewykonaną i do żądania zwrotu przekazanych środków

Opis przypadku zaniechania kierownika projektu Raport końcowy nie został wysłany w terminie z winy kierownika projektu Pisma Rektora wzywające kierownika projektu do dopełnienie obowiązku – bezskuteczne Pismo NCN wzywające do przesłania raportu Nałożenie kary upomnienia – bezskuteczne Ponowne wezwania kierownika projektu do złożenia raportu – obietnica złożenia – bezskuteczne Raport końcowy wysłany z 6 miesięcznym opóźnieniem, minął się z decyzją NCN o uznaniu projektu za niewykonany i żądanie zwrotu przekazanych środków Zwrot przez uczelnię środków projektu na konto instytucji finansującej Pismo Jednostki do Ministra NiSW z prośbą o umorzenie; negatywna odpowiedź z MNiSW, ze wskazaniem, że uczelnia jest odpowiedzialna za wykonanie umowy, w tym za działania i zaniechania kierownika projektu

Roszczenia uczelni wobec kierownika projektu z tytułu zwrotu środków Kierownik projektu jest zatrudniony w uczelni na podstawie stosunku pracy (mianowanie, umowa o pracę) Zasady odpowiedzialności materialnej kierownika projektu, będącego pracownikiem uczelni, w całości regulują przepisy Kodeksu pracy i uczelnia nie ma podstaw do modyfikacji tej odpowiedzialności w trybie umownym. W zakresie odpowiedzialności kierownika projektu, będącego pracownikiem uczelni, uczelnia nie ma podstaw do żądania od kierownika projektu zabezpieczenia prawidłowej realizacji umowy, np. w postaci kary umownej, gwarancji bankowej, gwarancji ubezpieczeniowej.

Roszczenia uczelni wobec kierownika projektu z tytułu zwrotu środków Kierownik projektu jest zatrudniony w uczelni na podstawie stosunku pracy (mianowanie, umowa o pracę) Obciążenie kierownika projektu całą należnością tylko w przypadku wykazania winy umyślnej kierownika projektu. Wina umyślna – uczelnia musi wykazać, że kierownik projektu działał: z zamiarem bezpośrednim, to jest chciał naruszyć swoje obowiązki pracownicze dotyczące realizacji projektu oraz chciał wyrządzić uczelni szkodę w postaci obciążenia uczelni obowiązkiem zwrotu środków, albo z zamiarem ewentualnym, to jest przewidywał możliwość naruszenia swoich obowiązków pracowniczych dotyczących realizacji projektu oraz możliwość wyrządzenia uczelni szkody w postaci obciążenia uczelni obowiązkiem zwrotu środków, i na to się godził.

Roszczenia uczelni wobec kierownika projektu z tytułu zwrotu środków Kierownik projektu jest zatrudniony w uczelni na podstawie stosunku pracy (mianowanie, umowa o pracę) Obciążenie kierownika projektu należnością do wysokości jego trzymiesięcznego wynagrodzenia w przypadku wykazania winy nieumyślnej kierownika projektu. Wina nieumyślna – uczelnia musi wykazać, że kierownik projektu dopuścił się: niedbalstwa, to jest miał możliwość przewidywania, że jego zachowanie wyrządzi uczelni szkodę, ale bezpodstawnie przypuszczał, że szkoda nie nastąpi, albo lekkomyślności, to jest kierownik projektu nie przewidywał możliwości powstania szkody, chociaż w oparciu o okoliczności sprawy mógł i powinien przewidzieć jej powstanie

Roszczenia uczelni wobec kierownika projektu z tytułu zwrotu środków Kierownik projektu jest zatrudniony w uczelni na podstawie stosunku pracy (mianowanie, umowa o pracę) Brak podstaw do potrącenia należności z wynagrodzenia za pracę kierownika projektu, bez jego zgody. W przypadku bezskuteczności żądania zwrotu należności przez kierownika projektu, roszczenie uczelni może być dochodzone na drodze postępowania sądowego, a po uzyskaniu korzystnego dla uczelni wyroku również na drodze postępowania egzekucyjnego. W postępowaniu sądowym uczelnia musi wykazać winę kierownika projektu oraz wysokość szkody, przy dodatkowym założeniu, że wysokość szkody nie jest umniejszana o wartość zakupionych w ramach projektu środków rzeczowych.

Roszczenia uczelni wobec kierownika projektu z tytułu zwrotu środków Kierownik projektu jest zatrudniony w uczelni na podstawie stosunku pracy (mianowanie, umowa o pracę) Równolegle do rozliczeń finansowych uczelnia może podjąć wobec kierownika projektu będącego pracownikiem uczelni działania w zakresie: pociągnięcia kierownika projektu do odpowiedzialności dyscyplinarnej (jedynie w przypadku, gdy kierownik projektu jest nauczycielem akademickim), rozwiązania stosunku pracy, przy czym: w przypadku kierownika projektu będącego mianowanym nauczycielem akademickim wymagane jest uzyskanie opinii organu uczelni wskazanego w statucie, w przypadku kierownika projektu zatrudnionego na podstawie umowy o pracę na czas określony, jedynie, gdy umowa o pracę jest zawarta na czas dłuższy niż 6 miesięcy i zawiera postanowienie o dopuszczalności jej rozwiązania za dwutygodniowym wypowiedzeniem.

Roszczenia uczelni wobec kierownika projektu z tytułu zwrotu środków Kierownik projektu jest zatrudniony w uczelni na podstawie stosunku cywilnoprawnego (umowa o dzieło, umowa zlecenia) Obciążenie kierownika projektu całą należnością z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy o dzieło/umowy zlecenia w przypadku winy umyślnej bądź winy nieumyślnej. Możliwość potrącenia należności z wynagrodzenia przysługującego kierownikowi projektu z tytułu umowy o dzieło/umowy zlecenia (dotyczy wszystkich wynagrodzeń z tytułu umów cywilnoprawnych zawartych z uczelnią, z wyłączeniem wynagrodzenia ze stosunku pracy).

Roszczenia uczelni wobec kierownika projektu z tytułu zwrotu środków Kierownik projektu jest zatrudniony w uczelni na podstawie stosunku cywilnoprawnego (umowa o dzieło, umowa zlecenia) W przypadku bezskuteczności żądania zwrotu należności, roszczenie uczelni może być dochodzone na drodze postępowania sądowego, a po uzyskaniu korzystnego dla uczelni wyroku również na drodze postępowania egzekucyjnego. W postępowaniu sądowym uczelnia musi wykazać winę kierownika projektu oraz wysokość szkody, przy dodatkowym założeniu, że wysokość szkody nie jest umniejszana o wartość zakupionych w ramach projektu środków rzeczowych.

Roszczenia uczelni wobec kierownika projektu z tytułu zwrotu środków Kierownik projektu jest zatrudniony w uczelni na podstawie stosunku cywilnoprawnego (umowa o dzieło, umowa zlecenia) Roszczenia uczelni wobec kierownika projektu mogą być zabezpieczone w umowie o dzieło/ umowie zlecenia np. poprzez kary umowne, a ponadto np. w postaci gwarancji bankowej, gwarancji ubezpieczeniowej, przez potrącenia z należności za częściowe wykonanie umowy o dzieło/umowy zlecenie. Równolegle do rozliczeń finansowych uczelnia może podjąć wobec kierownika projektu działania w zakresie wypowiedzenia umowy bądź odstąpienia od umowy. Umowa o dzieło/umowa zlecenia mogą w tym zakresie zawierać dodatkowe, szczegółowe uregulowania.

Czynniki niekorzystne dla jednostek Brak wymogu sprawozdania merytorycznego w raporcie rocznym (np. NCN), stwarza ryzyko nie zatwierdzenia projektu Brak informacji od agencji finansującej o przyjęciu lub nieprzyjęciu raportu rocznego; korekty dotyczą tylko błędów formalnych

Mechanizmy zabezpieczające jednostkę Zobowiązanie każdego kierownika projektu do bieżącego i niezwłocznego informowania uczelni w formie pisemnej o problemach w realizacji projektu w celu podjęcia decyzji o ewentualnym aneksowaniu umowy z instytucją finansującą. Zobowiązanie każdego kierownika projektu do cyklicznego składania uczelni sprawozdań merytorycznych/oświadczeń, że projekt jest realizowany zgodnie z umową. Zagwarantowanie w umowach o pracę zawieranych z kierownikami projektów na czas określony dłuższy niż 6 miesięcy prawa uczelni do wypowiedzenia umowy.

Mechanizmy zabezpieczające jednostkę Zagwarantowanie w umowach o dzieło/umowach zlecenia zabezpieczenia przez kierownika projektu należytego wykonania umowy w określonych przez uczelnię formach i wysokości (np. gwarancja bankowa, gwarancja ubezpieczeniowa, potrącenia z należności za częściowe wykonanie umowy o dzieło/umowy zlecenie). Zagwarantowanie w umowach o dzieło/umowach zlecenia kar umownych należnych uczelni z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy przez kierownika projektu.

Dziękujemy za uwagę