dr hab. inż. Lucjan Gucma, prof. AM Akademia Morska Szczecin Instytut Inżynierii Ruchu Morskiego WYKORZYSTANIE ANALIZY INCYDENTÓW NAWIGACYJNYCH W CELU OCENY BEZPIECZEŃSTWA NAWIGACYJNEGO NA OBSZARACH MORZA BAŁTYCKIEGO O DUŻYM ZAGĘSZCZENIU RUCHU STATKÓW. Mgr inż. Krzysztof Marcjan dr hab. inż. Lucjan Gucma, prof. AM

Cel badań Określenie bezpieczeństwa nawigacyjnego na badanym obszarze na podstawie incydentów nawigacyjnych. Budowa modelu incydentów nawigacyjnych. Znalezienie zależności między incydentami a wypadkami nawigacyjnymi umożliwiające podjęcie oceny bezpieczeństwa nawigacyjnego na badanym akwenie. Wyznaczenie stosunku liczby incydentów do wypadków na obszarze - znalezienie miejsc potencjalnie niebezpiecznych.

Ruch statków na Morzu Batyckim Zagęszczenie ruchu statków na obszarze Morza Bałtyckiego [HELCOM]

Wypadki na morzu Baltyckim Na Bałtyku obserwowany jest brak tendencji spadkowej wypadków nawigacyjnych co jest zjawiskiem wysoce niepokojącym. Kolizje statków stanowią obecnie około 40% wszystkich wypadków morskich Typy wypadków na Morzu Bałtyckim 2011

Obszar badań Wybrano obszary w pobliżu systemów rozgraniczenia ruchu.

Problem obserwowalności wypadków oraz incydentów Duża część drobnych wypadków oraz incydentów morskich nie jest rejestrowana przez administracje morskie, ponieważ rejestrowane dane mimo wysiłku wielu zaangażowanych w to organizacji, są dalej niekompletne i niespójne. Niepełna liczba rejestrowanych incydentów nawigacyjnych powoduje małą skuteczność przeciwdziałania tym zjawiskom, a tym samym ogranicza możliwość przeciwdziałania poważnym wypadkom morskim.

Problem obserwowalności wypadków oraz incydentów W- wypadki, INC – incydenty

Budowa modelu incydentów nawigacyjnych Budowa modelu incydentów nawigacyjnych na podstawie probabilistycznej domeny statku w oparciu o dane z systemu AIS, do oceny bezpieczeństwa nawigacyjnego. Incydentem nawigacyjnym będzie nazywane takie zbliżenie się dwóch statków do siebie, które zdecydowana większość nawigatorów uznałaby za niebezpieczne.

Typy spotkań statków Analizie poddano tylko takie sytuacje , kiedy 2 statki rozmijały się na odległości mniejszej niż 2,5 mili morskiej. Sytuacje spotkaniowe między statkami zostały podzielone ze względu na różnicę kątową w kursach obu statków na: - Kursy przeciwne - Wyprzedzanie - Przecinanie się kursów

Budowa domeny probabilistycznej Założenia: odległości mijania się statków są losowe; Założono, że rozkład odległości mijania D będzie miał maksimum w okolicy punktu Dmax, który jest odległością, powyżej której najwięcej nawigatorów będzie omijać inne statki. Rys. 3. Hipotetyczny rozkład mijania się statków

Budowa domeny probabilistycznej Obszar wokół statku podzielono na 8 sektorów (co 45°) ze względu na kąt kursowy pod jakim wystąpiło CPA. Wyznaczanie kształtu domeny poprzez połączenie ze sobą odległości (wyznaczonej statystycznie granicy domeny w danym sektorze). Rys. 5. Budowa domeny na podstawie rozkładów odległości w danym sektorze.

Współczynnik Ryzyka dla badanych obszarów. gdzie: - liczba incydentów na 10000 przejść statków, - liczba wypadków na 10000 przejść statków. Obszar Wypadki na 10.000 przejść Sytuacja Incydenty na 10.000 przejść Współczynnik Ryzyka 1 TSS South of Gedser   0.024837 Statki idące wprost na siebie 26.2 1053 Wyprzedzanie 26.5 1066 Przecinanie 2 TSS Falsterbo 0.037993 21.3 560 39.5 1040 23.9 630 3 TSS Bornholmsgat 0.019213 3.1 160 21.9 1140 11.9 620

Wnioski Zaprezentowane badania wskazują, iż analizując dane o pozycjach statków można wyznaczyć obszar domeny probabilistycznej wokół statku, której przekroczenie jest uważane za incydenty nawigacyjne oraz sprawdzić zależności między wypadkami nawigacyjnymi a incydentami. Założeniem pracy oraz kontynuowanych badań jest wyznaczenie na Południowozachodnim Bałtyku miejsc potencjalnie niebezpiecznych. Za miejsca potencjalnie niebezpieczne uznano te, w których skonstruowana domena probabilistyczna jest najmniejsza, a stosunek incydentów do liczby kolizji jest najwyższy. Autorzy na podstawie analizy incydentów nawigacyjnych dążą do znalezienia czynników, których rezultatem są wypadki morskie. Przedstawienie miejsc potencjalnie niebezpiecznych oraz zwiększenie świadomości nawigatorów, co do czynników podwyższonego ryzyka kolizji, ma za cel zmniejszenie liczby wypadków morskich.

WYKORZYSTANIE ANALIZY INCYDENTÓW NAWIGACYJNYCH W CELU OCENY BEZPIECZEŃSTWA NAWIGACYJNEGO NA OBSZARACH MORZA BAŁTYCKIEGO O DUŻYM ZAGĘSZCZENIU RUCHU STATKÓW. DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ