Jak konserwanty i inne substancje dodawane do żywności wpływają na zdrowie człowieka ?
Cele Projektu Cel główny : Cele szczegółowe : 1. Zapoznanie się z najczęściej stosowanymi dodatkami do żywności. 2. Kształtowanie nawyku czytania składu produktów żywnościowych. Cele szczegółowe : 1. Pozyskiwanie umiejętności rozszyfrowania symboli na etykietach produktów. 2. Kształcenie umiejętności korzystania z różnych źródeł informacji. 3. Doskonalenie umiejętności współpracy w grupie. 4. Aktywowanie uczniów do podejmowania samodzielnych działań. 5. Kształcenie umiejętności sprawnego posługiwania się komputerem.
Przy produkcji artykułów spożywczych, w czasie przetwarzania i utrwalania surowców, stosowane są bardzo często różnego rodzaju substancje nazywane dodatkami do żywności. Mogą to być zarówno składniki pochodzenia naturalnego jak i sztucznego. Cele stosowania dodatków są bardzo różne np. przedłużenie trwałości, zwiększenie atrakcyjności. W wielu krajach zastosowanie ich do żywności jest zaznaczone na opakowaniu. Są one podawane w postaci kodu złożonego z litery E i trzy lub cztero-cyfrowej liczby.
Symbole E są to kody substancji dodawanych do żywności, które zostały zatwierdzone przez Unię Europejską. Stąd litera „E”- Europa, która na etykiecie widnieje razem z numerem, pod jakim występuje dana substancja . Większość substancji dodatkowych nie została jednak szczegółowo przebadana pod względem oddziaływania na nasze zdrowie w dłuższej perspektywie.
Zgodnie z ustawodawstwem polskim substancje dodatkowe dzielimy na : Zgodnie z ustawodawstwem polskim substancje dodatkowe dzielimy na : *barwniki *konserwanty *przeciwutleniacze *środki stabilizujące *substancje tworzące właściwe pH *środki słodzące i inne..
Co się kryje pod numerkami. Od E - 100 do E – 199 - Barwniki Co się kryje pod numerkami? Od E - 100 do E – 199 - Barwniki. Od E - 200 do E - 299 - Substancje konserwujące. Od E – 300 do E – 399 - Przeciwutleniacze Od E – 400 do E – 499 – To substancje stabilizujące, zagęszczające, emulgujące. Pozostałe substancje mają numer powyżej E - 500
Barwniki inaczej zwane kolorantami, mają za zadanie polepszyć cechy organoleptyczne produktu, poprawić jego wygląd. W grupie tych substancji są takie, których stosowanie zostało zabronione : E 130, E 133, E 152, E 160f Do niebezpiecznych dla zdrowia barwników należą także : E 102, E 110, E 123, E 124, E 127 .
E 102 E 104 E 110 E 123 E 124 E 129 E 127 E 133 BARWNIK NAZWA WYSTĘPOWANIE SKUTKI DLA ORGANIZMU E 102 Tartrazyna Napoje w proszku, esencje owocowe, sztuczny miód, dżemy, musztarda, galaretki Wysypki, nerwowość, nadpobudliwość u dzieci, problemy z oddychaniem, bezsenność, depresja E 104 Żółcień chinolinowa Napoje gazowane, cukierki na kaszel, lody, galaretki do ciast Wysypka, zaczerwienienie, nadpobudliwość u dzieci E 110 Żółcień pomarańczowa Marmolady, żele, gumy do żucia, zupy w proszku Wysypki, bóle głowy, nadpobudliwość u dzieci E 123 Amarant Ciasta w proszku, płatki zbożowe, kasze, galaretki, napoje, przetwory z czarnej porzeczki Niebezpieczny dla astmatyków, ma działanie mutogenne, podejrzewany o działanie rakotwórcze E 124 Czerwień koszenilowa Kolorowe napoje alkoholowe, lody, wyroby piekarnicze i cukiernicze, desery, budynie w proszku Kłopoty z oddychaniem, może powodować nadpobudliwość u dzieci E 129 Czerwień Allura Żelki, ciastka, galaretki, słodkie napoje i płatki zbożowe Wymioty, krwawienia z przewodu pokarmowego, uszkodzenia nerek, alergie, nadpobudliwość u dzieci E 127 Erytrozyna czterojodofluue-resleina Owoce kandyzowane, wiśnie koktajlowe Hamuje wzrost, zwiększa występowanie chorób tarczycy E 133 Błękit brylantowy Żelatyna, napoje, groszek konserwowy, desery Astmy, pokrzywka, katar sienny
Konserwanty – to związki chemiczne lub mieszaniny związków, powodujące przedłużenie przydatności do spożycia (lub trwałości) produktów spożywczych i przemysłowych.
KONSERWANTY NAZWA WYSTEPOWANIE SKUTKI DLA ORGANZIMU E 210 Kwas benzoesowy Soki owocowe, galaretki, napoje gazowane, margaryny Po jego spożyciu osoby chore na astmę mogą zaobserwować zaostrzanie stanów chorobowych (rakotwórczy) E 211 Benzoesan sodu Dżemy, marmolady, sosy, używany jako konserwant ograniczający rozwój drożdży i pleśni Spożywany w nadmiarze prowadzi do zakwaszenia organizmu i podrażnienia gardła E 214 Ester etylowy kwasu phydroksybenzynowego Przetwory rybne, margaryny, żelatyna, spożywcza, warzywa i owoce Reakcje alergiczne, podejrzewany o działanie odurzające i wywołujący skurcze mięśni E 220 E 227 Dwutlenek siarki i jego związki Suszone owoce, wiórki kokosowe, przyprawy, naturalne soki owocowe, koncentraty owocowe, chrzan, przetwory ziemniaczane Powodują stratę witaminy B12, reakcje alergiczne, nudności, bóle głowy, zakłócają pracę jelit, podejrzewane o wywoływanie ataków astmy E 230 E 232 Fenol i jego pochodne Owoce cytrusowe (do impregnowania skórek owoców) Zakłócają czynności skóry, reakcje alergiczne E 249 E 250 Azotany(III) i ich związki Wędliny, mięsa, ryby Powstawanie nowotworów, astmy, zapalenie nerek, zawroty głowy, szkodzą przy nadciśnieniu, E 250 utrudnia transport tlenu przez krew E 251 E 252 Azotany(V) i ich związki Mięsa, wędliny, sery Duszności, sinienie powłok skórnych, astmę, zapalenie nerek, zawroty głowy
Przeciwutleniacze - to substancje przedłużające okres przydatności środków spożywczych do spożycia poprzez ochronę przed zepsuciem na skutek utleniania, takim jak jełczenie tłuszczu czy zmiana barwy. Istnieje grupa tych związków, która powoduje szkody w naszych organizmach.
E 310 E 320 E 321 E 338 E 341 WYSTĘPOWANIE SKUTKI DLA ORGANIZMU PRZECIWUTLENIACZE NAZWA WYSTĘPOWANIE SKUTKI DLA ORGANIZMU E 310 Pochodne kwasu galusowego Związki syntetyczne ; płatki, puree ziemniaczane, gumy do żucia Powoduje wysypki, reakcje alergiczne E 320 Butylohydroxyaminol BHA Frytki, tłuszcze, guma do żucia, biszkopty, rosoły w kostkach, łuskane orzechy Powoduje zaburzenia pracy wątroby. Zwiększa poziom cholesterolu, wpływa na rozkład witaminy D E 321 Butylohydroxytolumen BHT Gumy do żucia Zwiększa poziom cholesterolu, rakotwórczy, wywołuje wysypkę, niedozwolony dla małych dzieci E 338 E 341 Kwas ortofosforowy i jego związki Napoje typu Cola, proszki do pieczenia, ciasta w proszku, wyroby mięsne, margaryny, serki topione, pomidory konserwowe, przetwory owocowe Zakłócają trawienie
Emulgatory - to substancje umożliwiające utworzenie lub utrzymanie jednolitej konsystencji produktów spożywczych (środki spulchniające, żelujące). Ich szkodliwość dla organizmu człowieka objawia się przede wszystkim zaburzeniami ze strony układu pokarmowego.
E 400 E 414 WYSTĘPOWANIE EMULGATORY NAZWA SKUTKI DLA ORGANIZMU E 407 Kwas alginowy Dodawany do produktów dla niemowląt, dżemów, galaretek, marmolad, budyniów Obniżenie poziomu składników mineralnych w organizmie, niebezpieczny dla kobiet w ciąży E 407 Karagen Śmietanki pasteryzowane, dżemy, galaretki, marmolady, mleka w proszku, mleka zagęszczone Owrzodzenia układu pokarmowego, zmniejszenie wchłaniania składników mineralnych (np. potasu), działa przeczyszczająco, nie powinien być spożywany przez dzieci E 414 Guma arabska Wyroby cukiernicze (zwłaszcza kakaowe i czekoladowe), galaretki i polewy, guma do żucia, napoje bezalkoholowe, piwo, żywność bezglutenowa oparta na zbożach Może przyczyniać się do wystąpienia wysypki, pokrzywki i kataru siennego, a także nasilić objawy astmy
ASPARTAM- E 951 – najbardziej niebezpieczna substancja słodząca dodawana do żywności. Występowanie: coca cola, jogurty, płatki śniadaniowe, guma do żucia, produkty typu „ light ”, słodziki. Szkodliwość: bóle głowy, migrena, nudności, skurcze mięśni, bezsenność, utrata smaku, zaniki pamięci, rakotwórczy.
Roko E 414 – może przyczynić się do wystąpienia wysypki, pokrzywki, kataru siennego, a także nasilać objawy astmy. E 410 Uwaga alergicy
Magdalenas E 450 - nadmierna ilość może zmniejszyć przyswajanie żelaza, wapnia i magnezu. Duża dawka pogłębia osteoporozę.
Bake Rolls E 150d – może powodować nadpobudliwość, biegunkę, nasilenie ruchów robaczkowych jelit, zawroty głowy. E 635 – zmiany skórne - wysypkę, nadpobudliwość i gwałtowane wahania nastroju.
m&m’s E 102 – zaburzenia w widzeniu, trudności w oddychaniu, wysypka na skórze, niepożądany dla alergików. E 133 – może wywołać astmę, katar sienny, zakazany w Szwajcarii. E 414 – – może przyczynić się do wystąpienia wysypki, pokrzywki, kataru siennego, a także nasilać objawy astmy.
Fasolki E 133 – może wywołać astmę, katar sienny, zakazany w Szwajcarii.
PODSUMOWANIE Przedstawione przez nas działania substancji dodawanych do produktów spożywczych w większości przypadków dotyczą dzieci i osób szczególnie wrażliwych. Urozmaicona dieta i umiar w spożyciu produktów zawierających różnego rodzaju E uchronią nas przed niepożądanymi działaniami. Wiele produktów zawierających konserwanty, barwniki czy emulgatory ma na rynku swoje odpowiedniki pozbawione chemicznych dodatków. Warto ich szukać w trosce o własne zdrowie.
Dziękujemy za uwagę Opracowali: Opiekun: Natalia Moskwiak Elwira Grzywacz Natalia Wróbel Mateusz Jastrzębski Opiekun: Bożena Staręga