PODSTAWOWE POJĘCIA I URZĄDZENIA TECHNIKI KOMPUTEROWEJ

SPIS TREŚCI Pojęcie ICT i jego znaczenie Komputer PC i jego różne postacie Urządzenia peryferyjne Jednostka centralna Płyta główna Procesor Pamięć RAM i ROM Dysk twardy Karta Graficzna Karta Dźwiękowa Karta Sieciowa Napędy Optyczne Obudowa komputera Charakterystyka najważniejszych urządzeń Ćwiczenia praktyczne OPR. MONIKA BIS

Information Communication Technologies OPR. MONIKA BIS Teleinformatyka (również technologie informacyjno-komunikacyjne technologie teleinformacyjne także) ICT – akronim od ang. Information and Communication Technologies – dział telekomunikacji i informatyki, zajmujący się techniką przetwarzania, gromadzenia i przesyłania informacji w formie elektronicznej. Termin ICT został pierwszy raz użyty w marcu 1997 roku w Wielkiej Brytanii przez Dennisa Stevensona.

OPR. MONIKA BIS W zakres pojęciowy technologii ICT wchodzą wszystkie media komunikacyjne (Internet, sieci bezprzewodowe, sieci Bluetooth, telefonia stacjonarna, komórkowa, satelitarna, technologie komunikacji dźwięku i obrazu, radio, telewizje itp.) oraz media umożliwiające zapis informacji (pamięci przenośne, dyski twarde, dyski CD/DVD, taśmy itp.), a także sprzęty umożliwiające przetwarzanie informacji (komputery osobiste, serwery, klastry, sieci komputerowe itp.). Dodatkowo technologie ICT obejmują także całą gamę aplikacji informatycznych oraz złożonych systemów IT umożliwiających realizację przetwarzania i przesyłania danych.

Informatyka jest dziedziną wiedzy zajmującą się algorytmami oraz gromadzeniem, wyszukiwaniem i przetwarzaniem informacji za pomocą komputerów i odpowiedniego oprogramowania. Informatyka = Informacja + automatyka Informacja (definicja informatyczna) to zbiór danych zebranych w celu ich przetwarzania i otrzymania wyników (nowych danych) OPR. MONIKA BIS TERMINOLOGIA

OPR. MONIKA BIS Zastosowania informatyki Wyróżnić możemy następujące dziedziny wykorzystania komputerów: programowanie: tworzenie kompilatorów np. Turbo-Pascal, C++,Visual Basic, programowanie systemów operacyjnych np. Unix, DOS, Linux, Windows NT, wspomaganie pracy biurowej (pakiety oprogramowania np. MS Office: edytory tekstu, np.: MS WordPad, MS Word, edytory graficzne, np.: MS Paint, bazy danych (np. zarządzanie bazą kadrową firmy), arkusze kalkulacyjne np. Excel programy komunikacyjne np. Outlook Express, Internet Explorer, systemy Desktop Publishing np. MS-Publisher, Adobe Page Maker, programy graficzne do obróbki obrazów np. CorelDraw, PhotoShop, programy edukacyjne np.. do nauki lub zabawy, wspomaganie pracy twórczej człowieka (ang. Computer Aided Design) np. AutoCAD.

KOMPUTER PC (PERSONAL COMPUTER) Komputer PC to najczęściej używany rodzaj mikrokomputera, przeznaczonego do użytku domowego i biurowego. Komputer składa się z kilku elementów – zestawu urządzeń elektronicznych. Główne elementy to: jednostka centralna – najważniejszy element zestawu, monitor, mysz i klawiatura – urządzenia niezbędne do sterowania. Środki technologii komputerowej /hardware to komputery, ich urządzenia peryferyjne, urządzenia sieci komputerowych, urządzenia elektroniki użytkowej. OPR. MONIKA BIS

RÓŻNE POSTACIE KOMPUTERÓW  komputer osobisty – komputer PC taki stacjonarny w biurze, w domu  komputer przenośny – laptop (z ang. lap – kolana, top – na wierzchu), nazywany również notebook  zminiaturyzowane komputery (mniejsze od laptopów) to netbooki, palmtopy (np. PDA lub Pocket PC) nowoczesne kalkulatory – z rozbudowanymi funkcjami notatnika, kalkulatorka – określane jako palmtopy  smartfony – nowoczesne telefony komórkowe z systemem operacyjnym  tablet PC – zminiaturyzowany komputer z ekranem dotykowym OPR. MONIKA BIS

URZĄDZENIA PERYFERYJNE Urządzenia wejścia i wyjścia służą do komunikacji komputera ze światem zewnętrznym – użytkownikiem. Urządzenie wejścia-wyjścia służy często do zamiany wielkości fizycznych na dane przetwarzane przez system lub odwrotnie. Podział środków technologii komputerowej ze względu na przeznaczenie urządzenie wejścia jednostka centralna urządzenia wyjścia tzw. wprowadzania inf. tzw. przetwarzania inf. tzw. wyprowadzania inf. i przechowywania inf. Ćw. 1 – uczniowie tworzą tabelę OPR. MONIKA BIS

 Typowe urządzenia wejścia: klawiatura, mysz komputerowa, skaner, joystick, mikrofon - wysyłają sygnał do komputera.  Typowe urządzenie wyjścia: monitor, drukarka, ploter, głośniki, słuchawki wyprowadzają dane z komputera.  Typowe urządzenia wejścia i wyjścia: aparat fotograficzny, kamera, oraz karta sieciowa, modem, ekran dotykowy, moduł Bluetooth, złącze USB i wszelkie inne nośniki danych z możliwością zapisu i odczytu – pełnią funkcje wyjścia-wejścia. OPR. MONIKA BIS

JEDNOSTKA CENTRALNA inaczej jednostka systemowa OPR. MONIKA BIS

PARAMETRY JEDNOSTKI CENTRALNEJ Płyta główna – układ na którym montowane są procesor, pamięć i gniazda instalacyjne, porty umożliwiające podłączenie innych urz. zewnętrznych Typ procesora – szybkość działania mierzy się w megahercach MHz lub w giga hercach GHz czyli jednostki częstotliwości zegara wpływająca na czas wykonywania poszczególnych działań. Procesor często określa się skrótem CPU z ang. Central Processing Unit – centralny układ przetwarzania. Procesor jest odpowiedzialny za wszelkie obliczenia arytmetyczne niezbędne do działania różnych programów. Pamięć RAM, ROM (BIOS) Porty i gniazda czyli złącza komputerowe OPR. MONIKA BIS

PŁYTA GŁÓWNA – MOTHERBOARD Jest to kręgosłup naszego komputera, jest jednym z najważniejszych jego elementów. Jest to wielkowarstwowa płyta z miedzianymi ścieżkami. Na jej powierzchni ulokowane są gniazda i porty umożliwiający montaż podzespołów. Gniazda do podłączenia stacji dyskietek Gniazda do podłączenia dysku twardego i napędu CD/DVD-ROM Gniazda kart rozszerzeń Gniazdo karty graficznej Złącza zintegrowanej karty dźwiękowej Gniazdo karty sieciowej Port równoległy Port szeregowyGniazdo USB Gniazda PS/2 klawiatury i myszy Gniazdo Procesora Gniazda pamięci RAM Gniazdo zasilania OPR. MONIKA BIS

PROCESOR – JEDNOSTKA SCALONA Jest to urządzenie cyfrowe sekwencyjne, które pobiera dane z pamięci, interpretuje je i wykonuje jako rozkazy, obliczenia. Procesory (zwane mikroprocesorami) wykonywane są zwykle jako układy scalone zamknięte w hermetycznej obudowie, Ich sercem jest monokryształ krzemu, na który naniesiono techniką fotolitografii szereg warstw półprzewodnikowych. Procesor bywa też nazywany jednostką centralną (poprzez tłumaczenie ang. CPU, z ang. Central Processing Unit Współcześnie większość procesorów ma wielordzeniową budowę. Prawdziwym przebojem stał się dopiero Intel Core 2 Duo. Najszybsze dziś modele mają rdzeń taktowany zegarem 4.40GHz OPR. MONIKA BIS

DYSK TWARDY/HDD Urządzenie, często nazywane stacją dysku twardego, składające się z jednej lub kilku sztywnych płyt pokrytych materiałem, w którym dane mogą być rejestrowane magnetycznie przy użyciu głowic czytających/zapisujących. OPR. MONIKA BIS

PAMIĘCI Najważniejszym typem pamięci w komputerze jest tzw. pamięć operacyjna, która służy do przechowywania programów oraz danych podczas wykonywania działań. Można ją podzielić na:  Pamięć ROM (z ang. Read Only Memory) pamięć tylko do odczytu, której zadaniem jest trwale przechowywać informacje związane z obsługą podstawowych urządzeń i informacji potrzebnych do pracy. Część systemu zapisana w tej pamięci nosi nazwę BIOS.  Pamięć RAM (Random Access Memory) – czyli pamięć o dostępnie swobodnym; to część pamięci operacyjnej, która przechowuje wykonywany program i dane do tego programu tylko podczas zasilania komputera. Dlatego jest zwana pamięcią ulotną, bo po wyłączeniu komputera jej zawartość ginie bezpowrotnie.  Pamięć CACHE (Cache Memory) – pamięć podręczna najszybsza pamięć w komputerze, przechowuje tymczasowo najczęściej uruchamiane pliki, dokumenty, programy. OPR. MONIKA BIS

INNE PAMIĘCI MASOWE Pamięci masowe to urządzenia zewnętrzne podpięte do komputera celem zwiększania jego pojemności. Wśród p. masowych wyróżniamy:  Dyski twarde – wewnętrzna pamięć masowa o dużej pojemności np. 1 TB ok. 200zł  Dyski optyczne CD - płyta CD standard 650/700 MB czyli ok. 70 min lub DVD - to 4,38-17GB to płyty dwuwarstwowe, dwustronne  Pamięci flash – niewielka tania pamięć PEN DRIVE o pojem. 2,4,8… 64 GB (ok.100zł)  Dyski zewnętrzne typu USB, SSD, NAS  Dyskietki - np. 3,5 cala = 1,44MB czyli 1447,40 KB (to b. mało pamięci) inne:  Streamery do odczytu taśm magnetycznych – popularne archiwizatory OPR. MONIKA BIS

POJEMNOŚĆ PAMIĘCI 1 B (bajt) = 8 b (bitów) 1 kB (kilobajt) = 1024 B (bajt) 1 MB (megabajt) = 1024 kB 1 GB (gigabajt) = 1024 MB 1 TB (terabajt) = 1024 GB ….. OPR. MONIKA BIS

TYPY GNIAZD/PORTÓW WEJŚCIA Ćw. 2 – rozdać ksero OPR. MONIKA BIS

TYPY GNIAZD/PORTÓW WEJŚCIA A i H - Porty PS/2 – port szeregowy dla myszy i klawiatury B - USB (ang. Universal Serial Bus) – uniwersalny port szeregowy/ magistrala szeregowa w tym sensie, że można go wykorzystać do podłączenia do komputera wielu różnych urządzeń (np.: kamery wideo, aparatu fotograficznego, telefonu komórkowego, modemu, skanera, klawiatury, myszki, przenośnej pamięci itp C - port szeregowy oznaczone COM z ang. Communication Port –używane do podłączenia innych modemów zewnętrznych z wtyczką na 9 igieł D – gniazdo 15-pinowe S-ub do podpięcia monitora (VGA) E, F, G – gniazda audio zintegrowane z kartą dźwiękową do podłączenia głośników, słuchawek, mikrofonu J i K - porty równoległe oznaczane LPT – miejsce podłączenia drukarki, prędkość do 16MB/s, może być także zainstalowany dodatkowy port równoległy do podpięcia np. joysticka, skanera, modemu. Port ten posiada do 25 igieł. OPR. MONIKA BIS I – wejście do sieci Internet

INNE PORTY  DVI (ang. Digital Visual Interface) - najczęściej spotykane w dzisiejszych kartach graficznych porty cyfrowo – analogowe (DVI-I), lub tylko cyfrowe (DVI-D) służące do podłączenia monitorów LCD  HDMI – multimedialny interfejs wysokiej rozdzielczości, służący do przesyłania cyfrowego, nieskompresowanego sygnału audio i wideo  FireWire - standard stosowany najczęściej do podłączania cyfrowych urządzeń optycznych (kamera, aparat cyfrowy)  Port eSATA (od External SATA) – służy ono do podłączenia dysku, który również jest wyposażony w eSATA. Jest kilkakrotnie szybszy niż zwykły port USB. Należy tylko pamiętać, że złącze to nie dostarcza zasilania. Dysk musi mieć własny zasilacz. OPR. MONIKA BIS

OBUDOWA KOMPUTERA Jest to skrzynka w formie prostopadłościanu, umożliwiająca umieszczenie i zamocowanie zasilacza i wszystkich podzespołów komputera. Typy case’ów : Mini tower – najmniejsza obudowa typu "tower". Ma najmniejszą z nich pojemność i umożliwia montaż dwóch małych (stacja dyskietek) i dwóch dużych (napęd CD-ROM) napędów. Midi tower – średnia obudowa typu "tower". Najczęściej stosowana, stanowi rozsądne rozwiązanie dla typowych zastosowań komputera. Umożliwia montaż 2 małych i 3-4 dużych napędów. Big tower – największa obudowa typu "tower" najczęściej stosowana w serwerach. Umożliwia montaż dwóch małych i pięciu dużych napędów oraz dodatkowych dysków twardych. OPR. MONIKA BIS

ŹRÓDŁA Syllabus ECDL- wersja 5.0 ECDL. Podstawy technik informatycznych i komunikacyjnych, Witold Sikorski PWN 2013 Podręcznik: Informatyka dla szkół ponadgimnazjalnych. Autor: Grażyna Koba. Rok wydania: 2012, Wikipedia – wolna encyklopedia: Pomoc Systemu Windows OPR. MONIKA BIS