Dorota Czerwińska doktorantka w Katedrze Postępowania Karnego Postępowanie przejściowe. Konsensualne sposoby zakończenia procesu karnego Dorota Czerwińska doktorantka w Katedrze Postępowania Karnego
Kontrola formalna AO kryteria kontroli – art. 337 k.p.k.: art. 119 k.p.k. - wymogi pisma procesowego art. 332 k.p.k. - wymogi formalne AO art. 333 k.p.k. - poprawny wykaz dowodów art. 335 k.p.k. - wymogi wniosku o skazanie bez rozprawy art. 334 k.p.k. - akta postępowania przygotowawczego, załącznik adresowy, odpisy
Kontrola formalna AO podmiot dokonujący kontroli: prezes sądu sankcja za braki AO: zarządzenie o zwrocie aktu oskarżenia wraz z aktami sprawy → nie oznacza zwrotu sprawy i nie uchyla stanu jej zawisłości zaskarżyć zarządzenie (zażalenie do sądu właściwego do rozpoznania sprawy) ALBO wnieść poprawiony AO z art. 337 k.p.k. wynika, że w ciągu 7 dni oskarżyciel publiczny musi:
Kontrola formalna AO jeżeli prokurator ponownie wniesie niepoprawiony AO, prezes sądu może zmienić swoją poprzednią decyzję i dokonać czynności z art. 338 albo wnieść sprawę na posiedzenie – art. 339 § 3 k.p.k. jeżeli na posiedzeniu sąd stwierdzi, że braki formalne nie występują albo występują, ale nie pozbawiają skuteczności skargi oskarżyciela, powinien skierować sprawę do rozpoznania na rozprawie. W przeciwnym razie możliwe jest umorzenie postępowania ze względu na brak skutecznej skargi uprawnionego oskarżyciela. Decyzja sądu uzależniona od rangi braków formalnych aktu oskarżenia. Por. uchwała SN z dnia 31 sierpnia 1994 r., I KZP 19/94. Jeżeli nie uzupełniono braków z wniosku z art. 335 § 2 → sprawę kieruje się na rozprawę, ponieważ sam AO jest skuteczny
Kontrola formalna AO kontrola w trybie art. 337 k.p.k. dotyczy aktu oskarżenia oskarżyciela publicznego, posiłkowego, wniosku z art. 335 § 1 k.p.k., wniosku o warunkowe umorzenie postępowania (UWAGA! w tym zakresie błąd w podręczniku), a po 1 lipca 2015 roku także wniosku o umorzenie postępowania i zastosowanie środków zabezpieczających, co wynika z art. 324 §1 a k.p.k. (tu również w podręczniku wyrażono pogląd odmienny, sprawa sporna) Nie dotyczy natomiast AO oskarżyciela prywatnego – podlega kontroli tylko przez pryzmat art. 487 w zw. z art. 120 k.p.k.!
Kontrola formalna AO oskarżyciela posiłkowego Kontrola formalna aktu oskarżyciela posiłkowego następuje zarówno na podstawie art. 337 k.p.k., jak i w trybie art. 120 k.p.k. co do przymusu adwokacko-radcowskiego (art. 55 § 2 k.p.k.) oraz uiszczenia kwoty 300 zł tytułem równowartości zryczałtowanych wydatków sądowych podstawa prawna: (art. 621 w zw. z art. 640 k.p.k. w zw. z § 1 rozp. MinSpr z 28.05.2003 r. w sprawie wysokości zryczałtowanej równowartości wydatków w sprawach z oskarżenia prywatnego)
Dalsza procedura Kontrola formalna AO doręczenie odpisu AO oskarżonemu wraz z wezwaniem do złożenia wniosków dowodowych i stosownymi pouczeniami wniosek z art. 335 § 1 lub 2 doręcza się również pokrzywdzonemu prawo złożenia pisemnej odpowiedzi na AO w terminie 7 dni
Kontrola merytoryczna AO art. 339 § 3 pkt 1 i 2 k.p.k. oraz art. 344a k.p.k. oznacza obowiązek kontroli ewentualnego zaistnienia przeszkody procesowej uniemożliwiającej rozpoznanie sprawy oraz ewentualnego oczywistego braku faktycznych podstaw oskarżenia, by taka sprawa nie trafiła w ogóle na rozprawę tzw. oddanie pod sąd w znaczeniu ścisłym Art. 344a – instytucja przekazania sprawy prokuratorowi w celu uzupełnienia postępowania przygotowawczego, jeżeli dotknięte jest ono istotnymi brakami, a dokonanie niezbędnych czynności przez sam sąd powodowałoby znaczne trudności. Jednocześnie sąd wskazuje kierunek uzupełnienia, a w razie potrzeby także odpowiednie czynności – czy sąd powinien tak pomagać prokuratorowi?
Skierowanie sprawy na posiedzenie jeżeli zachodzi potrzeba rozstrzygnięcia przekraczającego kompetencje prezesa sądu mogą to być kwestie incydentalne (właściwość, zawieszenie, środki przymusu) lub główny przedmiot procesu, tj. odpowiedzialność karna oskarżonego (tzw. posiedzenia wyrokowe) termin instrukcyjny: 30 dni od wniesienia AO inny rodzaj posiedzenia: przygotowawcze (organizacyjne) z art. 349 k.p.k.
Orzekanie na posiedzeniu o głównym przedmiocie procesu skazanie bez rozprawy art. 335 k.p.k. warunkowe umorzenie postępowania instytucja z art. 338a k.p.k. orzekanie o środkach zabezpieczających umorzenie postępowania: z powodu neg. przesłanek z art. 17 § 1 pkt 2-11 z powodu oczywistego braku faktycznych podstaw oskarżenia
Jawność posiedzeń WEWNĘTRZNA- zasada: jawność ZEWNĘTRZNA – zasada: niejawność; odstępstwa: orzekanie środków zabezpieczających zawieszenie postępowania warunkowe umorzenie postępowania wnioski z art. 335, 338a posiedzenia z art. 343 i 343a, tj. na których zapadają wyroki skazujące w trybach konsensualnych umorzenie postępowania z oczywistego braku faktycznych podstaw oskarżenia lub z powodu przesłanek negatywnych z art. 17 § 1 pkt 2-11 k.p.k.
Art. 347 k.p.k. bardzo ważny przepis! sąd w dalszym toku postępowania nie jest związany oceną faktyczną ani prawną przyjętą za podstawę rozstrzygnięć wydanych na posiedzeniu w szczególności może w toku postępowania stwierdzić, że istnieją jednak przeszkody do rozpoznania sprawy i ją umorzyć
Warunkowe umorzenie postępowania przesłanki – art. 66 k.k. sąd może je zastosować zarówno na wniosek, jak i z urzędu, na posiedzeniu lub po przeprowadzeniu rozprawy posiedzenie reguluje art. 341 k.p.k. możliwość odroczenia posiedzenia celem umożliwienia porozumienia się oskarżonego z pokrzywdzonym silna pozycja pokrzywdzonego – doręcza się mu wyrok i może go zaskarżyć apelacją – art. 444!
Stosowanie środków zabezpieczających Należy odróżnić ich stosowanie: w sprawach, w których wniesiono akt oskarżenia i dopiero w toku jego rozpoznawania ustalono niepoczytalność oskarżonego – wówczas orzekanie po rozpoczęciu przewodu sądowego następuje wyrokiem na zasadach art. 414 w sprawach, w których prokurator skierował do sądu wniosek o umorzenie postępowania i orzeczenie środka zabezpieczającego – wówczas możliwe dwa tryby: orzekanie na posiedzeniu – po myśli art. 339 § 1 orzekanie na rozprawie – jest ono w myśl art. 354 pkt 2 zasadą; zgodnie z art. 359 pkt 1 rozprawa taka jest z mocy prawa niejawna UWAGA! Niezależnie od forum orzekania rozstrzygnięcie ma wtedy formę postanowienia – zob. SN I KZP 21/99 art. 340 – orzekanie przepadku mimo umorzenia postępowania – już nie następuje tytułem środka zabezpieczającego!