Zarządzanie projektami PROJEKT JAKO SIEĆ CZYNNOŚCI

Zarządzanie projektami Plan Projekt Zasoby Sieć czynności, zdarzenie, czynność Reprezentacje projektu Wymagania dotyczące sieci czynności w reprezentacji łukowej Ograniczenia w kolejności wykonywania czynności Algorytm konstruowania sieci czynności Algorytm topologicznego numerowania wierzchołków w grafie G(V,E) o n wierzchołkach Przykład sieci czynności dotyczący wprowadzenia nowego produktu na rynek Zarządzanie projektami

Projekt Projekt (przedsięwzięcie): służy realizacji określonego celu polega na skoordynowaniu powiązanych ze sobą działań (czynności) jest ograniczone w czasie (ma początek i koniec) oraz posiada określony budżet i zasoby ma wyjątkowy charakter

Projekt Projekt jest zbiorem czynności, które mają być wykonane przy użyciu pewnych zasobów. Czynności projektu są ograniczone kolejnościowo, z powodów technicznych, technologicznych lub innych.

Projekt Żadna czynność nie może się rozpocząć przed zakończeniem wszystkich czynności ją poprzedzających. Struktura projektu jest reprezentowana przez graf skierowany, spójny i acykliczny (tzw. sieć czynności).

Sieć, zdarzenie, czynność Sieć czynności składa się z dwóch podstawowych elementów - zdarzeń i czynności. Zdarzenie oznacza osiągnięcie pewnego stanu zaawansowania prac przy realizacji projektu. Czynność to dowolnie wyodrębniona część projektu charakteryzująca się czasem trwania, ograniczeniami kolejnościowymi i żądaniami zasobowymi. Zarządzanie projektami

Projekt Projekt jako sieć czynności (ang. activity network). Rozróżnia się dwie reprezentacje sieci czynności – reprezentację łukową i reprezentację wierzchołkową.

Reprezentacje projektu W reprezentacji łukowej (ang. AoA – Activity on Arc) wierzchołki reprezentują zdarzenia, a łuki – czynności (Kelley i Walker, 1959; Malcolm, Roseboom, Clark, Fazar, 1959) Czynność 1 poprzedza czynności 2 i 3 2 1 A 3

Reprezentacje projektu W reprezentacji wierzchołkowej (ang. AoN – Activity on Node) wierzchołki reprezentują czynności, a łuki ograniczenia kolejnościowe pomiędzy czynnościami (Fondahl, 1962) Czynność 1 poprzedza 2 i 3 2 1 3

Reprezentacje projektu Każdy zbiór ograniczeń kolejnościowych posiada reprezentację AoN. Powyższe nie zachodzi dla reprezentacji AoA, chyba że dopuszcza się wprowadzanie do sieci tzw. czynności pozornych.

Reprezentacje projektu Każdą sieć AoA można łatwo przekształcić w równoważną sieć AoN. Operacja odwrotna nie jest trywialna, wymaga często wprowadzenia do sieci czynności i zdarzeń pozornych.

Reprezentacje projektu W 1979 r. Krishnamoorthy i Deo wykazali, że problem znalezienia minimalnej liczby czynności pozornych w sieci AoA reprezentującej dany zbiór ograniczeń kolejnościowych jest NP-trudny.

Metoda CPM Do analizy czasowej sieci czynności służy metoda ścieżki krytycznej (ang. Critical Path Method – CPM) (Kelley i Walker, 1959). Metoda CPM pozwala znaleźć minimalny czas wykonania zbioru czynności.

Zasoby Przykłady zasobów: maszyny, narzędzia, sprzęt ludzie i ich umiejętności surowce i półprodukty moc i energia zasoby naturalne (woda, wiatr, przestrzeń) informacja pieniądze

Zarządzanie projektami Zasoby - przykłady Ziemniaki Pieniądze Cegły ZASOBY Magazyny Komputery Ludzie Sale wykładowe Samochody Zarządzanie projektami

Zasoby Klasyfikacje zasobów: ze względu na ograniczenia zasobowe ze względu na sposób podzielności ze względu na przywłaszczalność

Wymagania dotyczące sieci czynności w reprezentacji łukowej istnieje dokładnie jeden wierzchołek (zdarzenie) początkowy i dokładnie jeden wierzchołek (zdarzenie) końcowy wymaganie to można spełnić wprowadzając tzw. czynności pozorne: są to czynności, które nie angażują żadnych zasobów, a ich czas realizacji wynosi zero (oznaczane są zazwyczaj przerywaną strzałką) zdarzenie początkowe nie ma czynności poprzedzających zdarzenie końcowe nie ma czynności następujących Zarządzanie projektami

Wymagania dotyczące sieci czynności w reprezentacji łukowej dowolne dwa zdarzenia mogą by połączone tylko jedną czynnością (np. jeśli kilka czynności wykonywanych równolegle poprzedza jedną czynność, to należy wprowadzić czynności pozorne) a a b d b d c c Zarządzanie projektami

Wymagania dotyczące sieci czynności w reprezentacji łukowej każde zdarzenie z wyjątkiem początkowego i końcowego musi by początkiem i końcem co najmniej jednej czynności sieć jest uporządkowana topologicznie (każdy poprzednik ma numer niższy od następnika) każda czynność może być zrealizowana tylko jeden raz z prawdopodobieństwem równym 1 podczas całego projektu Zarządzanie projektami

Ograniczenia w kolejności wykonywania czynności Aby przedstawić projekt w postaci sieci czynności należy go zdekomponować na zbiór pojedynczych czynności wraz z jednoznacznym określeniem kolejności ich wykonania. W ogólności kolejność wykonywania czynności zależy od następujących ograniczeń: Zarządzanie projektami

Ograniczenia w kolejności wykonywania czynności technologiczne - wynikające z technologii procesu czasowe - tzw. okna czasowe (ang. time windows) w których musi by wykonana dana czynność zasobowe - wynikające z niepodzielności i niesubstytucyjności zasobów; czynności mogłyby być wykonane równolegle (nie ma ograniczeń technologicznych) gdyby nie ograniczona i niepodzielna ilość zasobu (np. trzy wykopy do wykonania, a dostępne są dwie koparki) bilansowe - występują w sytuacji ograniczonej ilości zasobów podzielnych (np. siła robocza, pieniądze), które należy dzielić między czynności Zarządzanie projektami

Algorytm konstruowania sieci czynności Ustalenie listy czynności Ustalenie zdarzenia początkowego i zdarzenia końcowego Określenie kolejności wykonywania czynności czyli określenie dla każdej czynności: zbioru czynności poprzedzających – takich, które powinny być zakończone przed rozpoczęciem czynności zbioru czynności równoległych – takich, które mogą być wykonywane w tym samym czasie, co dana czynność Zarządzanie projektami

Algorytm konstruowania sieci czynności zbioru czynności następujących – takich, które mają się rozpocząć dopiero po zakończeniu wykonywania danej czynności ewentualnie wprowadzeniu czynności pozornych Ponumerowanie wierzchołków sieci zgodnie z zasadą, że zdarzenie o numerze wyższym nie może wystąpić w sieci przed zdarzeniem o numerze niższym. Zarządzanie projektami

Zarządzanie projektami Algorytm topologicznego numerowania wierzchołków w grafie G(V,E) o n wierzchołkach oraz sprawdzenie acykliczności 1. k=1, Gk=(V,E). 2. Wybrać dowolny wierzchołek początkowy (bez łuków wchodzących) grafu Gk i nadać mu numer k; Jeśli taki wierzchołek nie istnieje, to graf ma cykl i STOP. 3. Jeżeli k=n, to STOP. 4. Utworzyć graf Gk+1 przez usunięcie z grafu Gk wierzchołka o numerze k i wszystkich łuków z niego wychodzących. 5. k=k+1, wrócić do punktu 2. Zarządzanie projektami

Zarządzanie projektami Przykład sieci czynności dotyczący wprowadzenia nowego produktu na rynek para (1,3) - badanie popytu na rynku para (1,2) - nabycie surowców na prototypy para (3,4) - wyprowadzenie prototypów i ocena jakości para (4,6) - nabycie surowców do produkcji para (4,5) - wybór opakowań para (5,9) - nabycie opakowań para (6,7) - analiza kosztów produkcji para (6,10) - regulacja i zbieranie zamówień para (7,8) - analiza ekonomicznych parametrów decyzji para (8,9) - proces produkcji para (9,10) - pakowanie wyrobu para (10,11) - wysyłka do handlu Zarządzanie projektami

Zarządzanie projektami Przykład sieci czynności dotyczący wprowadzenia nowego produktu na rynek Zdarzenie 2 nie jest początkiem żadnej czynności, więc należy wprowadzić czynność pozorną 5 9 2 8 1 4 10 11 7 3 6 Zarządzanie projektami