Przedawnienie i zatarcie skazania

PRZEDAWNIENIE Instytucja prawa karnego Z upływem określonego czasu sprawca nie może być za dane przestępstwo ukarany bądź też nie można wykonać orzeczonej wobec niego kary.

DWA RODZAJE PRZEDAWNIENIA 1) przedawnienie karalności 2) przedawnienie wykonania kary

Przedawnienie karalności przestępstw skarbowych Art.  44.  [Przedawnienie przestępstwa skarbowego] §  1. Karalność przestępstwa skarbowego ustaje, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynęło lat: 1) 5 - gdy czyn stanowi przestępstwo skarbowe zagrożone karą grzywny, karą ograniczenia wolności lub karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 3 lat; 2) 10 - gdy czyn stanowi przestępstwo skarbowe zagrożone karą pozbawienia wolności przekraczającą 3 lata.

Przedawnienie karalności przestępstw skarbowych Art.. 44 § 2. Karalność przestępstwa skarbowego polegającego na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie należności publicznoprawnej ustaje także wówczas, gdy nastąpiło przedawnienie tej należności.

Przedawnienie karalności przestępstw skarbowych 44 §  3. W wypadkach przewidzianych w § 1 lub § 2 bieg przedawnienia przestępstwa skarbowego polegającego na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie należności publicznoprawnej rozpoczyna się z końcem roku, w którym upłynął termin płatności tej należności. Jeżeli sprawca przestępstwa skarbowego dopuścił się uszczuplenia lub narażenia na uszczuplenie należności celnej, bieg jego przedawnienia rozpoczyna się z dniem, w którym powstał dług celny; jeżeli nie jest możliwe określenie dnia powstania długu celnego, bieg przedawnienia przestępstwa skarbowego rozpoczyna się z dniem najwcześniejszym, w którym istnienie długu celnego zostało ustalone.

Przedawnienie karalności przestępstw skarbowych 44 §  4. W wypadkach przewidzianych w § 1 lub § 2, jeżeli dokonanie przestępstwa skarbowego zależy od nastąpienia określonego w kodeksie skutku, bieg przedawnienia rozpoczyna się od czasu, gdy skutek nastąpił. 44 §  5. Jeżeli w okresie przewidzianym w § 1 lub § 2 wszczęto postępowanie przeciwko sprawcy, karalność popełnionego przez niego przestępstwa skarbowego określonego w § 1 pkt 1 ustaje z upływem 5 lat, a przestępstwa skarbowego określonego w § 1 pkt 2 - z upływem 10 lat od zakończenia tego okresu.

Przedawnienie należności publicznoprawnej a przedawnienie karalności przestępstwa skarbowego Przepis art. 44 § 2 k.k.s. wskazuje, iż karalność przestępstw skarbowych, które polegają na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie należności publicznoprawnej, ustaje nie tylko wtedy, gdy upłynie termin przedawnienia określony w Kodeksie karnym skarbowym, ale również wtedy, gdy doszło do przedawnienia tej należności. Należność publicznoprawna to – zgodnie z art. 53 § 26 i 26a k.k.s. – należność z tytułu: podatku, rozliczenia dotacji lub subwencji, a także cła. Kwestię przedawnienia zobowiązania podatkowego normuje art. 70 o.p. Zgodnie z art. 70 § 1 o.p. zobowiązanie podatkowe, które powstaje z mocy samego prawa (tj. z chwilą nastąpienia zdarzenia, z którym dana ustawa podatkowa wiąże powstanie zobowiązania podatkowego), przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Oznacza to, że termin przedawnienia zobowiązania podatkowego może mieć znaczenie tylko dla przedawniania się karalności najpoważniejszych przestępstw skarbowych polegających na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie należności publicznoprawnej, które następuje wraz z upływem lat 10, pod warunkiem jednak, że w tym czasie nie zostanie wszczęte postępowanie karne skarbowe.

Przedawnienie należności publicznoprawnej a przedawnienie karalności przestępstwa skarbowego Wszczęcie postępowania karnego skarbowego przeciwko sprawcy nie tylko wydłuża o kolejne 10 lub 5 lat karalność przestępstwa skarbowego, ale w myśl postanowień przepisu art. 70 § 6 pkt 1 o.p. sprawia, że bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego nie rozpoczyna się, a rozpoczęty ulega zawieszeniu z dniem wszczęcia tego postępowania, o którym podatnik został zawiadomiony, jeżeli podejrzenie popełnienia przestępstwa lub wykroczenia wiąże się z niewykonaniem tego zobowiązania. Co więcej, w myśl art. 70 § 7 pkt 1 o.p. bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego rozpoczyna się, a po zawieszeniu biegnie dalej od dnia następującego po dniu prawomocnego zakończenia postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe. To oznacza, że przepis art. 44 § 2 k.k.s. ma znaczenie marginalne”- cyt. Oczkowski, Tomasz. Art. 51. W: Kodeks karny skarbowy. Komentarz. Wolters Kluwer Polska, 2018.

Przedawnienie karalności przestępstw skarbowych 44 §  6. W razie uchylenia prawomocnego orzeczenia przedawnienie biegnie od dnia wydania orzeczenia w tym przedmiocie, chyba że karalność przestępstwa skarbowego już ustała.

Przedawnienie karalności przestępstw skarbowych 44 §  7. Przedawnienie nie biegnie, jeżeli przepis ustawy nie pozwala na wszczęcie lub dalsze prowadzenie postępowania w sprawie o przestępstwo skarbowe.

Przedawnienie wykroczenia skarbowego Art. 51 kks Przepisy art. 51 § 1–2 k.k.s. określają termin przedawnienia karalności wykroczeń skarbowych oraz przesłankę wydłużenia tego terminu.  Termin przedawnienia karalności wykroczeń skarbowych wynosi rok od czasu jego popełnienia. Jeśli przed upływem tego okresu wszczęto przeciwko sprawcy postępowanie karnoskarbowe, to okres przedawnienia karalności ulega przedłużeniu o 2 kolejne lata.  Okres 2 dodatkowych lat jest liczony od końca upływu pierwszego roku od dnia popełnienia wykroczenia skarbowego. Jeśli sprawcy wykroczenia przedstawiono a zarzuty o popełnieniu wykroczenia skarbowego przedawnienie karalności następuje z upływem 3 lat od chwili popełnienia zarzucanego wykroczenia skarbowego. 

Przedawnienie wykroczenia skarbowego Art. 51 kks Jeśli przed upływem tego okresu wszczęto przeciwko sprawcy postępowanie karnoskarbowe, to okres przedawnienia karalności ulega przedłużeniu o 2 kolejne lata.  Okres 2 dodatkowych lat jest liczony od końca upływu pierwszego roku od dnia popełnienia wykroczenia skarbowego. Jeśli sprawcy wykroczenia przedstawiono a zarzuty o popełnieniu wykroczenia skarbowego przedawnienie karalności następuje z upływem 3 lat od chwili popełnienia zarzucanego wykroczenia skarbowego. 

PRZEDAWNIENIE WYKONANIA KARY Do instytucji przedawnienia wykonania kary mają zastosowanie przepisy kodeksu karnego skarbowego: Art.103§ 1 k.k. w zw. z art. 20 § 2 k.k.s. Art. 103 [Przedawnienie wykonania kary] Nie można wykonać kary, jeżeli od uprawomocnienia się wyroku skazującego upłynęło lat: 1) 30 - w razie skazania na karę pozbawienia wolności przekraczającą 5 lat albo karę surowszą; 2) 15 - w razie skazania na karę pozbawienia wolności nieprzekraczającą 5 lat; 3) 10 - w razie skazania na inną karę. Przepis § 1 pkt 3 stosuje się odpowiednio do środków karnych, środków kompensacyjnych oraz przepadku.

Art. 45 Przedawnienie a przepisy KK § 1. Do przedawnienia wykonania środków karnych wymienionych w art. 22 § 2 pkt 2-7 stosuje się odpowiednio art. 103 § 1 pkt 3 Kodeksu karnego – 10 lat. § 1a. Środków zabezpieczających określonych w art. 22 § 3  nie można wykonać, jeżeli od uprawomocnienia się orzeczenia upłynęło 10 lat. § 2. Do zatarcia skazania w odniesieniu do środków karnych wymienionych w art. 22 § 2 pkt 2-7 stosuje się odpowiednio art. 107 § 6 k.k. -jeżeli orzeczono środek karny, przepadek lub środek kompensacyjny, zatarcie skazania nie może nastąpić przed jego wykonaniem, darowaniem albo przedawnieniem jego wykonania. Zatarcie skazania nie może nastąpić również przed wykonaniem środka zabezpieczającego.

ZATARCIE SKAZANIA Instytucja zatarcia skazania w prawie karnym stosowana jest do prawomocnych wyroków skazujących. Wyroki skazujące wpisuje się do rejestru skazanych, zgodnie z ustawą z dnia 24 maja 2000 r. o Krajowym Rejestrze Karnym (t.j. Dz. U. z 2018 r. poz. 1218 z późn. zm.). Prawo przewiduje zatarcie skazania , które polega na przyjęciu fikcji prawnej, tak jakby skazania i czynu nie było, co skutkuje uznaniem osoby skazanej za niekaraną.

ZATARCIE SKAZANIA Zatarcie skazania dotyczy wyroków skazujących zarówno za przestępstwa skarbowe jak i za wykroczenia skarbowe. W odniesieniu do wykroczeń skarbowych w ustawie zawarto zwrot „uznanie za niebyłe”.

Zatarcie skazania W przypadku środka karnego związanego z poddaniem sprawcy próbie w postaci warunkowego zawieszenie wykonania kary ( art. 22 § 2 pkt 8) zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem 6 miesięcy od zakończenia okresu próby, jeśli w tym czasie nie doszło do zarządzenia wykonania kary ( art. 76 k.k. w zw. Z art. 20 § 2 k.k.s.).

Zatarcie skazania W razie odstąpienia od wymierzenia kary zatarcie skazania następuje z mocy prawa z upływem roku od wydania prawomocnego orzeczenia. W sytuacji kiedy sprawcę ukarano za dwa lub więcej nie pozostających w zbiegu przestępstw, jak również jeżeli skazany po rozpoczęciu ale przed upływem okresu wymaganego do zatarcia skazania ponownie popełnił przestępstwo, dopuszczalne jest TYLKO JEDNOCZESNE ZATARCIE WSZYSTKICH SKAZAŃ

Zatarcie skazania za wykroczenie skarbowe Art. 52 – orzeczenie kary lub środka karnego uważa się z niebyłe z upływem 2 lat od wykonania, darowania albo przedawnienia ich wykonania, chyba że Kodeks stanowi inaczej. W sytuacji kiedy ukarany po rozpoczęciu, lecz przed upływem tego okresu ponownie popełnił czyn zabroniony ( skarbowy bądź powszechny), za który orzeczono karę lub środek karny ( dotyczy to również odstąpienia od ich wymierzenia), dopuszczalne jest tylko jednoczesne zatarcie wszystkich skazań.

Zatarcie skazania za wykroczenie skarbowe Także do wykroczeń skarbowych przewidziano , iż w sytuacji odstąpienia od wymierzenia kary lub środka karnego zatarcie skazania następuje .