Zaskarżenie orzeczeń sądowych

Możliwość zaskarżania orzeczeń 1)art. 176 Konstytucji RP

Pojęcie i cel zaskarżenia orzeczeń sądowych Zaskarżalność można określić jako przewidywalną przez prawo procesowe możliwość żądania przez uprawniony podmiot kontroli prawidłowości ( legalności i zasadności ) orzeczenia sądu lub innego organu procesowego. Przesłanką dopuszczalności zaskarżenia jest zawsze istnienie określonej czynności procesowej już dokonanej. Celem zaskarżenia jest uchylenie lub zmiana orzeczenia sądowego. Bezpośrednim celem zatem jest dążenie do zmiany w stanie prawnym, stworzonym przez już wydane orzeczenie sądowe.

Pojęcie i cechy środków zaskarżenia Środek zaskarżenia jest to środek, za pomocą którego urzeczywistniona jest możliwość dokonania określonych prawem czynności procesowych, przez które można dokonać zaskarżenia. Cecha charakterystyczna środków zaskarżenia jest istnienie związku przyczynowego pomiędzy nimi a wydanymi już orzeczeniami sądowymi. Środki zaskarżenia: zwrócone są wprost przeciwko wydanemu przez sąd orzeczeniu Zmierzają bezpośrednio do zmiany lub uchylenia orzeczenia W postepowaniu związanym z weryfikacją orzeczenia może być przeprowadzone uzupełniające postępowanie dowodowe; Organ rozpoznający środki zaskarżenia może dokonywać własnych ustaleń faktycznych.

Zaskarżalność a odwołalność W procesie cywilnym odwołane mogą być czynności procesowe stron. Zasadnicza funkcja odwołania czynności procesowej sprowadza się do pozbawienia danej czynności jej skuteczności prawnej. Odwołanie orzeczenia przez sąd – art. 359 k.p.c. W sytuacjach, kiedy odwołanie decyzji jest możliwe, następuje ono z urzędu, np. art. 250 k.p.c. Wyjątkowo wypadki odwołalności i zaskarżalności mogą się na siebie nakładać. Świadek ukarany grzywną (Art. 274 k.p.c. może dążyć bądź do odwołania decyzji sądu (ar. 275 k.p.c.) bądź skorzystać z instytucji zaskarżalności i wnieść zażalenie (art. 394 par. 1 pkt 5 k.p.c.) W odniesieniu do wyroków jako orzeczeń co do istoty sprawy w grę wchodzi wyłącznie ich zaskarżalność, sąd jest bowiem takim orzeczeniem bezwzględnie związany.

Wyjątki od toku instancyjnego SR może przekazać sprawę do rozpoznania SO, jeżeli przy jej rozpoznaniu wynikło zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości; SN może przejąć do rozpoznania sprawę przedstawioną z zagadnieniem prawnych przez sąd II instancji; Do SN służy zażalenie na niektóre postanowienia sądu II instancji kończące postępowanie w sprawie; Na podstawie art. 395 par. 2 k.p.c. w przypadku wniesienia zażalenia sąd, który je wydał, może uznać je za oczywiście uzasadnione i we własnym zakresie zmienić

System środków zaskarżenia Środki weryfikacji orzeczeń: 1) środki odwoławcze Zwyczajne Apelacja zażalenie Nadzwyczajne Skarga kasacyjna Skarga o stwierdzenie niezgodności z prawem prawomocnego orzeczenia Skarga o wznowienie postępowania

2) Pozostałe środki zaskarżenia Sprzeciw od wyroku zaocznego Skarga na orzeczenie referendarza zarzuty od nakazu zapłaty Sprzeciw od nakazu zapłaty Skarga na czynności komornika Zarzuty przeciwko planowi podziału

Podział środków zaskarżenia 1) Kryterium prawomocności Zwyczajne Nadzwyczajne 2) Kryterium sądu rozpoznającego sprawę Dewolutywne Niedewolutywne 3) Kryterium wstrzymania prawomocności orzeczenia Suspensywne Względne Bezwzględne Niesuspensywne

Przesłanki dopuszczalności zaskarżenia Istnienie orzeczenia Legitymacja do wniesienia środka od konkretnego orzeczenia Dopuszczalność określonego środka przewidzianego przepisem prawa (istnienie środków zaskarżenia od danego rodzaju orzeczenia) Zachowanie terminu do wniesienia środka zaskarżenia Wniesienie środka zaskarżenia w przewidzianej formie Uiszczenie opłaty w wysokości wymaganej prawem

Orzeczenie nieistniejące Orzeczenia, które w ogóle nie zostały wydane, czyli orzeczenia nieistniejące w znaczeniu faktycznym Orzeczenia faktycznie wydane, lecz ze względu na istotne wady pozbawione bytu prawnego

Legitymacja do zaskarżenia orzeczenia Nie jest tożsama z legitymacją procesową Istnienie legitymacji do zaskarżenia orzeczenia nie należy do relacji danego podmiotu do przedmiotu sporu, ale do relacji skarżącego do postępowania , w którym wydano zaskarżone orzeczenie Współuczestnicy występujący w procesie po jednej stronie mogą zaskarżyć orzeczenie samodzielnie, niezależnie od rodzaju współuczestnictwa procesowego. Wniesienie jednak zaskarżenia przez jednego współuczestnika procesowego powoduje ten skutek, że orzeczenie jest zaskarżone w stosunku do pozostałych współuczestników jednolitych. W wypadku współuczestnika koniecznego po stronie pozwanej środek zaskarżenia musi być wniesiony w stosunku do wszystkich współuczestników koniecznych, gdyż oni łącznie są legitymowani w procesie i tylko względem nich łącznie może zapaść rozstrzygniecie sądu. Na podstawie przepisów dotyczących interwencji ubocznej legitymację do zaskarżenia orzeczeń mają interwenienci uboczni samoistni i niesamoistni.

W postępowaniach sądowych regulowanych przepisami Kpc legitymację do zaskarżenia orzeczeń we wszystkich sprawach ma prokurator, i to niezależnie od tego, czy brał udział w postępowaniu przed sądem I instancji. W postępowaniu nieprocesowym krąg osób legitymowanych do zaskarżenia orzeczenia orzekającego co do istoty sprawy jest szerszy niż w procesie. Są nimi nie tylko uczestnicy postępowania , w którym wydano postanowienie podlegające zaskarżeniu, ale także osoby zainteresowane wynikiem postępowania, które nie brały udziału w postępowaniu i dopiero przystępują do niego, wnosząc środek odwoławczy. Legitymację do zaskarżenia orzeczeń nabywa także osoba wezwana do wzięcia udziału w sprawie w charakterze pozwanego, wezwany lub zawiadomiony współuczestnik konieczny oraz osoba zawiadomiona na podstawie art. 196 § 1 k.p.c. o tym, że powinna występować w sprawie w charakterze powoda ( pod warunkiem, że w ciągu dwóch tygodni wstąpi do sprawy w tym charakterze)

Do zaskarżenia orzeczeń w postępowaniach sądowych w sprawach cywilnych legitymowani są ponadto świadkowie, biegli i inne osoby trzecie, których bezpośrednio dotyczą konkretne decyzje sądu. PODMIOT LEGITYMOWANY DO ZASKARŻENIA ORZECZENIA UPRAWNIONY JEST TAKŻE DO COFNIECIA WNIESIONEGO ŚRODKA ZASKARŻENIA , NA CO NIE JEST WYMAGANA ZGODA STRONY PRZECIWNEJ.

Termin do zaskarżenia Terminy wyznaczone dla poszczególnych środków zaskarżenia są terminami procesowymi, ustawowymi i prekluzyjnymi. O przywróceniu terminu decyduje sąd, który wydał zaskarżone orzeczenie Nie mogą być skracane ani przedłużane przez sąd lub przewodniczącego. W wypadkach współuczestnictwa terminy do zaskarżenia biegną dla każdego ze współuczestników odrębnie. Przy współuczestnictwie jednolitym wniesiony środek zaskarżenia jest skuteczny wobec pozostałych współuczestników. W postępowaniu nieprocesowym terminy do zaskarżenia orzeczenia biegną odrębnie dla poszczególnych uczestników.