Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii ZBIOROWE PRAWO PRACY

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Część prawa pracy wyodrębniana ze względu na przedmiot regulacji (brak ustawowej definicji) przedmiotem zbiorowego prawa pracy są stosunki społeczne regulowane przepisami prawnymi, których celem jest stworzenie ram organizacyjno-prawnych dla realizacji interesów stron stosunku pracy

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Ustawa o ZWIĄZKACH ZAWODOWYCH Ustawa o ORGANIZACJACH PRACODAWCÓW Ustawa o ROZWIĄZYWANIU SPORÓW ZBIOROWYCH USTAWA O SZCZEGÓLNYCH ZASADACH ROZWIĄZYWANIA ZPRACOWNIKAMI STOSUNKÓW PRACY Z PRZYCZYN NIEDOTYCZĄCYCH PRACOWNIKÓW

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii DEFINICJA ZWIĄZKU ZAWODOWEGO SAMORZĄDNA NIEZALEŻNA REPREZENTOWANIA I OBRONY ORGANIZACJA LUDZI PRACY POWOŁANA DO DOBROWOLNA PRAW I INTERESÓW ZAWODOWYCH I SOCJALNYCH

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii zwroty niedookreślone nie nadaje się do bezpośredniego stosowania definicja pochodzi z art. 1 ust. 1 i 2 ustawy o związkach zawodowych poszczególne elementy tej definicji konkretyzowane są w dalszej części ustawy

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Związek zawodowy nie obejmuje wszystkich „ludzi pracy”, ale tylko pracowników i inne osoby wskazane w ustawie Związek zawodowy chroni interesy swoich członków i innych osób wskazany w ustawie w granicach określonych ustawą Wolności związkowe: swoboda tworzenia zz i przystąpienia do nich (wolność koalicji), niezależność zz, samodzielność zz pracodawcy i organy państwowe mają obowiązek tworzenia umożliwiających realizację wolności związkowych - art. 18 (3) k.p.

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii SWOBODA TWORZENIA I PRZYSTĘPOWANIA DO ZWIĄZKÓW ZAWODOWYCH Art. 12 i 59 KRP, art. 18 (1) k.p., art. 2 Konwencji nr 87 mop

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii PEŁNE PRAWO KOALICJI- pracownicy, członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych, osoby wykonujący pracę na podstawie umowy agencyjnej jeśli nie są pracodawcami (art. 2 ust. 1 ust. o zz); osoby skierowane do zakładów pracy w celu wykonywania służby zastępczej (art. 2 ust. 5 ust. o zz) OGRANICZONE PRAWO KOALICJI (możliwość przynależenia i przystępowania bez prawa tworzenia zz)- chałupnicy wykonujący pracę nakładczą, emeryci, renciści, bezrobotni MOŻLIWE OGRANICZENIA NARZUCANE PRZEZ USTAWY SZCZEÓLNE Np. ustawa o służbie cywilnej, NIK

NIEZALEŻNOŚĆ ZWIĄZKU ZAWODOWEGO Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii NIEZALEŻNOŚĆ ZWIĄZKU ZAWODOWEGO Związek zawodowy jest niezależny w swojej działalności statutowej od pracodawców, administracji państwowej i samorządu terytorialnego oraz od innych organizacji Organy państwowe, samorządu terytorialnego i pracodawcy obowiązani są traktować jednakowo wszystkie związki zawodowe. Organizacje pracodawców nie mogą ograniczać praw pracowników do zrzeszania się w związkach zawodowych (art. 4 ustawy o organizacjach pracodawców

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii SAMORZĄDNOŚĆ ZWIĄZKU ZAWODOWEGO Art. 9. Statuty oraz uchwały związkowe określają swobodnie struktury organizacyjne związków zawodowych. Zobowiązania majątkowe mogą podejmować wyłącznie statutowe organy struktur związkowych posiadających osobowość prawną

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Art. 10. Zasady członkostwa w związku zawodowym oraz sprawowania funkcji związkowych ustalają statuty i uchwały statutowych organów związkowych. ART. 13 mówi o statucie zz- statut stanowi wyraz samorządności zz SAMORZĄDNOŚĆ W GRANICACH PRAWA- np. dot. osób prawnych

POWSTANIE ZWIĄZKU ZAWODOWEGO Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii POWSTANIE ZWIĄZKU ZAWODOWEGO co najmniej 10 osób posiadających zdolność do zakładania zz uchwała- w ciągu 30 dni od podjęcia obowiązek przekazania do rejestracji SR sąd rejestruje w terminie 14 dni wg przepisów o postępowaniu nieprocesowym (bada legalność, może odmówić rejestracji)

TYPY ORGANIZACJI ZWIĄZKOWYCH Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii TYPY ORGANIZACJI ZWIĄZKOWYCH status związku zawodowego określa zakres podmiotowy, terytorialny i strukturę organizacyjną ZASIĘG: organizacje związkowe zakładowe i ponadzakładowe (krajowe i regionalne) PRZYNALEŻNOŚĆ: branżowe, branżowo-zawodowe, terytorialno-branżowe związki zawodowe mogą tworzyć ogólnokrajowe zrzeszenia (federacje) ogólnokrajowe związki i zrzeszenia związków mogą tworzyć ogólnokrajowe organizacje międzyzwiązkowe

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii KOGO REPREZENTUJĄ ZWIĄZKI ZAWODOWE??? Reprezentacja wszystkich pracowników- w zakresie praw i interesów zbiorowych Reprezentacja członków/pracownika objętego ochrona na jego wniosek- w zakresie indywidualnych stosunków pracy

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii ROZWIĄZYWANIE SPORÓW ZBIOROWYCH

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych (Dz. U. z dnia 26 czerwca 1991 r.)

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Art. 1. Spór zbiorowy pracowników z pracodawcą lub pracodawcami może dotyczyć: warunków pracy, płac świadczeń socjalnych praw i wolności związkowych pracowników lub innych grup, którym przysługuje prawo zrzeszania się w związkach zawodowych.

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Art. 2. Prawa i interesy zbiorowe pracowników wskazane w art. 1 są reprezentowane przez związki zawodowe. Prawa i interesy pracodawców w sporach zbiorowych mogą być reprezentowane przez właściwe organizacje pracodawców.

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii ETAPY SPORU ZBIOROWEGO

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Etap 1. Rokowania w razie pojawienia się sporu pracodawca jest zobowiązany do przeprowadzenia rokowań jeśli rokowania zakończą się pomyślnie, strony kończą spór i podpisują porozumienie (ŻRÓDŁO PRAWA) jeśli rokowania nie zakończą się pomyślnie, strony podpisują protokół rozbieżności ze wskazaniem stanowisk stron i przechodzą do następnego etapu czyli mediacji

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii ETAP 2. MEDIACJE mediacje są prowadzone z udziałem osoby bezstronnej – mediatora strony wybierają mediatora wspólnie, a jeśli nie uda się im porozumieć co do wyboru takiej osoby w ciągu 5 dni, to wybiera go Minister Pracy i Polityki Socjalnej na wniosek jednej ze stron mediator ma przede wszystkim pomóc w osiągnięciu porozumienia nieosiągnięcie porozumienia rozwiązującego spór zbiorowy w postępowaniu mediacyjnym uprawnia do podjęcia akcji strajkowej podmiot prowadzący spór zbiorowy w interesie pracowników może, nie korzystając z prawa do akcji strajkowej, podjąć próbę rozwiązania sporu przez poddanie go rozstrzygnięciu kolegium arbitrażu społecznego

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii ETAP 3. ARBITRAŻ arbitraż polega na rozpoznaniu sporu przez kolegium arbitrażu społecznego przy sądzie wojewódzkim (dot. sporu zakładowego) lub Kolegium Arbitrażu Społecznego przy Sądzie Najwyższym (dot. sporu ponadzakładowego) kolegium po rozpoznaniu sporu wydaje orzeczenie, które jest wiążące dla stron

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii ETAP 4. STRAJK może być ogłoszony dopiero po bezskutecznym przeprowadzeniu rokowań i mediacji polega na dobrowolnym i zbiorowym powstrzymaniu się od wykonywania pracy przez pracowników

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii PRAWO PRACY

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii USTAWA z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Art. 12. Przy rozwiązywaniu stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, w zakresie nieuregulowanym w niniejszej ustawie, a także przy rozpatrywaniu sporów związanych z naruszeniem przepisów niniejszej ustawy stosuje się przepisy Kodeksu pracy.

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Art. 11. Przepisów ustawy nie stosuje się do pracowników zatrudnionych na podstawie mianowania.

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii ZAKRES ZASTOSOWANIA USTAWY Art. 1. 1. Przepisy ustawy stosuje się w razie konieczności rozwiązania przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, w drodze wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę, a także na mocy porozumienia stron, jeżeli w okresie nieprzekraczającym 30 dni zwolnienie obejmuje co najmniej: 1)   10 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 100 pracowników, 2)   10% pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 100, jednakże mniej niż 300 pracowników, 3)   30 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 300 lub więcej pracowników - zwanego dalej "grupowym zwolnieniem". 2. Liczby odnoszące się do pracowników, o których mowa w ust. 1, obejmują pracowników, z którymi w ramach grupowego zwolnienia następuje rozwiązanie stosunków pracy z inicjatywy pracodawcy na mocy porozumienia stron, jeżeli dotyczy to co najmniej 5 pracowników.

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Zgodnie z art. 1 ust. 2 u.z.g. liczby zwalnianych pracowników obejmują: osoby zwalniane w drodze wypowiedzenia, pracowników, z którymi w ramach grupowego zwolnienia następuje rozwiązanie stosunku pracy z inicjatywy pracodawcy na mocy porozumienia stron.

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii 2 przesłanki umożliwiające włączenie osób, z którymi zawarto porozumienie: pracownicy są na mocy porozumienia stron zwalniani z inicjatywy pracodawcy ich liczba nie może być mniejsza niż 5.

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii PROCEDURA- KONSULTACJE U PRACODAWCY DZIAŁAJĄ ZWIĄZKI ZAWODOWE - pracodawca jest obowiązany skonsultować zamiar przeprowadzenia grupowego zwolnienia z zakładowymi organizacjami związkowymi działającymi u tego pracodawcy U PRACODAWCY NIE DZIAŁAJĄ ZWIĄZKI ZAWODOWE- uprawnienia tych organizacji przysługują przedstawicielom pracowników wyłonionym w trybie przyjętym u danego pracodawcy

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Konsultacja dotyczy w szczególności: możliwości uniknięcia lub zmniejszenia rozmiaru grupowego zwolnienia oraz spraw pracowniczych związanych z tym zwolnieniem, w tym zwłaszcza możliwości przekwalifikowania lub przeszkolenia zawodowego, a także uzyskania innego zatrudnienia przez zwolnionych pracowników,

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii POROZUMIENIE W terminie nie dłuższym niż 20 dni od dnia zawiadomienia, o którym mowa w art. 2 ust. 3, pracodawca i zakładowe organizacje związkowe zawierają porozumienie.

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii POROZUMIENIE MUSI ZAWIERAĆ: zasady postępowania w sprawach dotyczących pracowników objętych zamiarem grupowego zwolnienia, obowiązki pracodawcy w zakresie niezbędnym do rozstrzygnięcia innych spraw pracowniczych związanych z zamierzonym grupowym zwolnieniem.

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Jeżeli nie jest możliwe zawarcie porozumienia, zasady postępowania w sprawach dotyczących pracowników objętych zamiarem grupowego zwolnienia ustala pracodawca w regulaminie, uwzględniając, w miarę możliwości, propozycje przedstawione w ramach konsultacji przez zakładowe organizacje związkowe.

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Jeżeli u danego pracodawcy nie działają zakładowe organizacje związkowe: zasady postępowania w sprawach dotyczących pracowników objętych zamiarem grupowego zwolnienia ustala pracodawca w regulaminie, po konsultacji z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy.

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii OCHRONA PRZED WYPOWIEDZENIEM A ZWOLNIENIA GRUPOWE Przy wypowiadaniu pracownikom stosunków pracy w ramach grupowego zwolnienia nie stosuje się art. 38 i 41 Kodeksu pracy, z zastrzeżeniem ust. 2-4, a także przepisów odrębnych dotyczących szczególnej ochrony pracowników przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem stosunku pracy, z zastrzeżeniem ust. 5.

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Art. 38. KODEKSU PRACY § 1. O zamiarze wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony pracodawca zawiadamia na piśmie reprezentującą pracownika zakładową organizację związkową, podając przyczynę uzasadniającą rozwiązanie umowy. § 2. Jeżeli zakładowa organizacja związkowa uważa, że wypowiedzenie byłoby nieuzasadnione, może w ciągu 5 dni od otrzymania zawiadomienia zgłosić na piśmie pracodawcy umotywowane zastrzeżenia. § 3. (uchylony). § 4. (uchylony). § 5. Po rozpatrzeniu stanowiska organizacji związkowej, a także w razie niezajęcia przez nią stanowiska w ustalonym terminie, pracodawca podejmuje decyzję w sprawie wypowiedzenia.

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii W razie niezawarcia porozumienia, o którym mowa w art. 3, przy wypowiadaniu pracownikom stosunków pracy, a także warunków pracy i płacy, stosuje się art. 38 Kodeksu pracy.

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Art. 41 KODEKSU PRACY Pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę w czasie urlopu pracownika, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli nie upłynął jeszcze okres uprawniający do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia.

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Wypowiedzenie pracownikom stosunków pracy w sytuacjach, o których mowa w art. 41 Kodeksu pracy, jest dopuszczalne w czasie urlopu trwającego co najmniej 3 miesiące, a także w czasie innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy, jeżeli upłynął już okres uprawniający pracodawcę do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia. Wypowiedzenie pracownikom warunków pracy i płacy w sytuacjach, o których mowa w art. 41 Kodeksu pracy, jest dopuszczalne niezależnie od okresu trwania urlopu lub innej usprawiedliwionej nieobecności pracownika w pracy.

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Jeżeli u danego pracodawcy nie działają zakładowe organizacje związkowe: zasady postępowania w sprawach dotyczących pracowników objętych zamiarem grupowego zwolnienia ustala pracodawca w regulaminie, po konsultacji z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy.

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Jeżeli u danego pracodawcy nie działają zakładowe organizacje związkowe: zasady postępowania w sprawach dotyczących pracowników objętych zamiarem grupowego zwolnienia ustala pracodawca w regulaminie, po konsultacji z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy.

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii W okresie objęcia szczególną ochroną przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem stosunku pracy pracodawca może jedynie wypowiedzieć dotychczasowe warunki pracy i płacy pracownikowi: 1) któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, pracownicy w ciąży, pracownikowi w okresie urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopu rodzicielskiego oraz urlopu ojcowskiego; 2) będącemu członkiem rady pracowniczej przedsiębiorstwa państwowego; 3) będącemu członkiem zarządu zakładowej organizacji związkowej….

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii ODPRAWA PIENIĘŻNA Art. 8. 1. Pracownikowi, w związku z rozwiązaniem stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia, przysługuje odprawa pieniężna w wysokości: 1) jednomiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata; 2) dwumiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat; 3) trzymiesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy ponad 8 lat. … 4. Wysokość odprawy pieniężnej nie może przekraczać kwoty 15-krotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów, obowiązującego w dniu rozwiązania stosunku pracy.

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii PONOWNE ZATRUDNIENIE Art. 9. 1. W razie ponownego zatrudniania pracowników w tej samej grupie zawodowej pracodawca powinien zatrudnić pracownika, z którym rozwiązał stosunek pracy w ramach grupowego zwolnienia, jeżeli zwolniony pracownik zgłosi zamiar podjęcia zatrudnienia u tego pracodawcy w ciągu roku od dnia rozwiązania z nim stosunku pracy. 2. Pracodawca powinien ponownie zatrudnić pracownika, o którym mowa w ust. 1, w okresie 15 miesięcy od dnia rozwiązania z nim stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia.

Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Art. 10. 1. Przepisy art. 5 ust. 3-6 (ochrona przed wypowiedzeniem) i art. 8 (odprawa pieniężna) stosuje się odpowiednio w razie konieczności rozwiązania przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, jeżeli przyczyny te stanowią wyłączny powód uzasadniający wypowiedzenie stosunku pracy lub jego rozwiązanie na mocy porozumienia stron, a zwolnienia w okresie nieprzekraczającym 30 dni obejmują mniejszą liczbę pracowników niż określona w art. 1.