Wiek kostny a wiek zębowy Opracowała: Monika Jodko

Wskaźniki rozwojowe Wiek kalendarzowy Wiek rozwojowy

Wiek kalendarzowy Jest liczbą lat, miesięcy i dni życia człowieka od urodzenia do dnia przeprowadzenia badania.

Wiek rozwojowy (biologiczny, fizjologiczny) Określa osiągnięcie poziomu wzrastania i dojrzewania łącznie.

Kryteria określania wieku rozwojowego: Wiek kostny (dojrzałość szkieletowa) Wiek zębowy (dojrzałość zębowa) Wiek morfologiczny (dojrzałość sylwetki) Wiek wtórnych cech płciowych Wiek psychiczny

Wiek kostny Wskaźnik dojrzewania somatycznego. Określa proces rozwoju kośćca przebiegający zgodnie z ustalonymi i szczegółowo określonymi prawidłowościami, które można obserwować w obrazie radiologicznym szkieletu kostnego.

Metody oceny wieku kostnego Wieloodcinkowa Jednoodcinkowa

Metoda wieloodcinkowa Garna Uwzględnia rentgenogram stawów: biodrowego kolanowego skokowego ramiennego łokciowego nadgarstka

Jednoodcinkowa metoda Todda Atlasowa metoda określania stopnia dojrzałości kośćca lewej dłoni i nadgarstka. Prześwietlenie ręki promieniami Roentgena. Ilustracja z 1896 roku.

„Łódka płynie, księżyc świeci, trójgraniasty groszek leci, na trapezie, trapeziku wisi główka na haczyku.”

Jednoodcinkowa metoda Achesona Uwzględnia skalę punktów do oceny dojrzałości poszczególnych kości.

Uzyskane wyniki porównuje się z opracowanymi wzorcami lub tabelami. W ocenie wieku kostnego uwzględnia się występowanie wtórnych punktów kostnienia, zmian ich wielkości i kształtu, szerokość chrząstki przynasadowej oraz stopień zespolenia trzonów z nasadami. Uzyskane wyniki porównuje się z opracowanymi wzorcami lub tabelami.

Wiek zębowy Określa stopień rozwoju uzębienia w odpowiednim wieku kalendarzowym.

Ocenę wieku zębowego przeprowadza się na podstawie: a) badania klinicznego: wyrzynania poszczególnych zębów, ich liczby, kolejności, porównania wyników z tabelami dla określonego wieku.

b) badania radiologicznego określającego dokładnie stopień uformowania korony i korzenia zęba, przy czym ocenę przeprowadza się w formie liczby punktów, które porównuje się ze standardowymi tabelami i wykresami.

Klasyfikacja rozwoju zawiązków zębów w okresie zarodkowym i płodowym wg Röse, Eidmanna i Meyera 30-40 dni – zgrubienie nabłonka, utworzy on listewkę zębową, chrząstka Meckela w trakcie rozwoju. 48 dni – pierwsze zgrubienie listewki zębowej w odcinku przednim, rozwój chrząstki Meckela zakończony. 9 tygodni – w odcinku przednim listewki zębowej zawiązki w stadium czapeczki, zgrubienie listewki zębowej dla pierwszego zęba trzonowego mlecznego. 10 tygodni – zawiązki pierwszych zębów trzonowych mlecznych w stadium czapeczki, zęby sieczne mleczne w stadium pęcherzyka zębowego, drugi ząb trzonowy mleczny w fazie pączka.

3 miesiące – wszystkie zawiązki zębów mlecznych w stadium dojrzałego pęcherzyka zębowego, rozwój listewki zębowej dla zębów trzonowych stałych. 4 miesiące – resorpcja listewki zębowej zębów siecznych i kłów mlecznych, zgrubienie listewki zębowej dla pierwszego zęba trzonowego stałego. 5 miesięcy – ślady mineralizacji szkliwa zębów siecznych mlecznych i pierwszego zęba trzonowego mlecznego, resorpcja listewki zębowej zębów trzonowych mlecznych, pierwszy ząb trzonowy stały w stadium czapeczki. 6 miesięcy – ślady mineralizacji kłów i obu zębów trzonowych mlecznych, zęby sieczne stałe w stadium czapeczki, zgrubienie listewki dla kła stałego, pęcherzyk zębowy pierwszego zęba trzonowego stałego dojrzały.

7 miesięcy – guzki wszystkich zębów trzonowych zmineralizowane, torebki zawiązkowe zębów siecznych i kłów stałych widoczne, pęcherzyk zębowy pierwszego zęba trzonowego stałego oddzielony od listewki zębowej. 8 miesięcy – powierzchnie żucia i guzki wszystkich zębów trzonowych mlecznych zmineralizowane. 9 miesięcy – noworodek – mineralizacja całej korony mlecznych przyśrodkowych zębów siecznych i połowy korony zębów siecznych bocznych, ślady mineralizacji pierwszych zębów trzonowych stałych, zawiązek pierwszego zęba przedtrzonowego w stadium pączka.

Ząbkowanie pierwsze trwa średnio od 6 do 30 miesiąca życia Ząbkowanie pierwsze trwa średnio od 6 do 30 miesiąca życia. Opóźniony początek ząbkowania oraz wydłużenie tego procesu obserwuje się często u wcześniaków i dzieci z niska masą urodzeniową.

Dla ułatwienia szybkiej oceny wieku zębowego przyjmuje się następujące kryteria: a) dziecko roczne powinno mieć wyrzniętych 8 zębów (wszystkie siekacze) b) dziecko półtoraroczne- 12 zębów (8 siekaczy i 4 pierwsze trzonowce) c) dziecko 2 –letnie 16 zębów (8 siekaczy, 4 pierwsze trzonowce, 4 kły) d) dziecko 2,5 roczne – 20 zębów (wszystkie mleczne).

Metoda Matiegki i Lukasowej Wiek zębowy ustala się w nastepujący sposób: wypisuje się ostatnią chronologicznie wyrzniętą pełną oraz wszystkie niepełne grupy zębów. Z tabel odczytuje się, jaki wiek odpowiada liczbie zębów stwierdzonych w wypisanych grupach. Odczytane wartości sumuje się, a otrzymany wynik dzieli się przez liczbę grup zębowych danego pacjenta.

Wiek zębowy w porównaniu z wiekiem kalendarzowym może być zgodny, przyśpieszony lub opóźniony.

Istnieją różne wyniki badań w odniesieniu do korelacji między wiekiem zębowym, a innymi wskaźnikami dojrzewania. Niektórzy autorzy (Demish, Lamons, Green) wykazują taką zależność z wiekiem kostnym. Sierra podjął próbę zbadania zależności pomiędzy poszczególnymi zębami i jądrami kostnienia dłoni i nadgarstka charakteryzującymi się niskim stopniem zmienności w czasie rozpoczęcia kostnienia.

Wybrane jądra kostnienia to nasady proksymalnych paliczków drugiego, trzeciego, czwartego i piątego palca, nasada stawu śródręcza, nasada środkowego paliczka palca czwartego i nasada kości promieniowej. Wykazał on, że największą korelację z występowaniem i zmianami w jądrach kostnienia wykazuje dolny kieł i następnie pierwszy, górny ząb przedtrzonowy.

Również inne badania (Coutinho, Chertkow) wykazały powiązanie pomiędzy rozwojem kła żuchwy a okresem pokwitania. Rozwój kła nie powinien być jedynym kryterium w przewidywaniu etapów rozwojowych okresu dojrzewania, choć ułatwia klinicystom identyfikację pewnych stadiów. Można go potraktować jako pierwszy poziom diagnostyczny.

Dziękuję za uwagę.