Wydział Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego Zapraszam do wzięcia udziału w projekcie „Ambasadorowie Nauki" Prodziekan ds. nauczania dr hab. Anna Skarżyńska 1

Wydział Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego "Ambasadorowie Nauki" „Ambasadorowie Nauki” to projekt edukacyjny Wydziału Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego – wykłady popularnonaukowe przygotowane specjalnie dla szkół. Dzięki nim pokazujemy, jak niezwykły jest świat chemii: świat barw, zapachów, reakcji, wymiany energii. Rozbudzamy zainteresowania uczniów, zaciekawiamy otaczającymi nas zjawiskami, zachęcamy do zastanowienia nad codziennymi czynnościami, które mają swoją chemiczną podstawę.. Szybo zachodzące zmiany w szkolnictwie powodują, że nauczanie przedmiotów ścisłych i przyrodniczych jest minimalizowane przy jednoczesnym wzroście wymagań w stosunku do uczniów i nauczycieli. Fakt ten utrudnia dogłębne wyjaśnianie zagadnień z zakresu tych nauk. Zaproponowany cykl wykładów pomaga wypełnić powstającą lukę. Nasza propozycja adresowana jest do wszystkich uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych oraz licealnych, zarówno profili biologiczno-chemicznych jak i humanistycznych. Ponadto w naszej ofercie znajdują się wykłady rozszerzające wiedzę, kierowane do uczniów szczególnie zainteresowanych chemią, dla tych, którzy przygotowują się do Olimpiady Chemicznej lub realizują zagadnienia fizykochemii w programie Międzynarodowej Matury. Nasi Ambasadorowie to grupa młodych nauczycieli akademickich, którzy z pasją i zaangażowaniem potrafią przekazywać wiedzę. Wykłady mają charakter prezentacji popularnonaukowych dostosowanych do podstawy programowej nauczania. Mamy nadzieję, że wygłoszone wykłady staną się źródłem pomocy i inspiracji dla nauczycieli. 2

Wydział Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego "Ambasadorowie Nauki" Miejsce i czas wykładów: Wykłady trwają 35-45 min. Mogą odbywać się w umówionym terminie w salach wykładowych Wydziału Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego przy ul. Joliot–Curie 14. Zgłoszenia: Osoba kontaktowa: dr hab. Alina Bieńko Zgłoszenia prosimy kierować na adres: alina.bienko@chem.uni.wroc.pl List prosimy zatytułować: „Ambasadorowie” lub telefonicznie: 71 3757258 Lub za pośrednictwem strony internetowej wypełniając formularz zgłoszeniowy: www.chem.uni.wroc.pl/ambasadorowie_nauki W zgłoszeniu prosimy o podanie: tytułu wybranego wykładu, propozycji terminu, numeru szkoły, adresu, klasy, przewidywanej liczby słuchaczy oraz danych kontaktowych. przeprowadzenie wykładu wymaga podpisania umowy między szkołą a Wydziałem Chemii UWr. koszt wykładu przeprowadzonego na Wydziale Chemii to 150 zł brutto 3

Wydział Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego Proponowane wykłady LP Tytuł wykładu Wykładowca Adresat 1 Dlaczego krew jest czerwona? dr hab. Ewa Dudziak II, III klasa (profil biol-chem), międzynarodowa matura, kółka chemiczne, olimpiada chemiczna 2 Narzędzie do badania cząsteczek - NMR dr hab. Ewa Dudziak 3 Biomimetyczne implanty: kości „wyhodowane” w laboratorium chemicznym dr Łukasz John Wszystkie poziomy 4 Błękitna chemia na wagę złota 5 Chemia hemu, czyli dlaczego upadło Cesarstwo Rzymskie... dr hab. Jacek Wojaczyński 6 Chemia żywi, leczy, ubiera, buduje... dr hab. Jacek Wojaczyński 7 Tablica Mendelejewa - dawniej i dziś Wydział Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego 4

Wydział Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego Biomimetyczne implanty: kości "wyhodowane” w laboratorium chemicznym Jakie są trendy we współczesnej inżynierii tkanek twardych? Czy chemik może przygotować w laboratorium materiał, który będzie spełniać rolę implantu kości? Czy taki materiał nie będzie toksyczny dla organizmu? Wykład będzie odpowiedzią na te i inne pytania. Prezentacja ma charakter interdyscyplinarny, łączący takie dziedziny nauki jak biologia, chemia i fizyka. Chemia hemu, czyli dlaczego upadło Cesarstwo Rzymskie, a Stany Zjednoczone uzyskały niepodległość Czy możliwe, że zaburzenia w metabolizmie miały wpływ na rozwój naszej cywilizacji? Skąd wzięły się legendy o wilkołakach i wampirach? Odpowiedź na te pytania wiąże się z hemem – jednym ze związków kluczowych dla funkcjonowania organizmów żywych, który będzie głównym bohaterem wykładu. Błękitna chemia na wagę złota Czym barwiono dzieła sztuki starożytnej? Jaką rolę odgrywały złożone tlenki metali w barwieniu dzieł sztuki? Czy chemik jest w stanie odtworzyć w laboratorium starożytny barwnik? Jakimi metodami pomiarowymi dysponuje współczesna chemia w celu dogłębnej analizy składu barwników obrazów i rzeźb stworzonych setki lat temu? Na te i inne pytania postaram się odpowiedzieć na niniejszym wykładzie. . 5

Wydział Chemii Uniwersytetu Wrocławskiego Tablica Mendelejewa – dawniej i dziś   Układ okresowy, stworzony przez Dymitra Mendelejewa w 1869 roku, do dziś stanowi podstawowy sposób klasyfikacji pierwiastków chemicznych. Jak doszło do jego powstania, jak się zmieniał, jakie formy może przyjmować – te zagadnienia będą przedmiotem proponowanego wystąpienia. Chemia żywi, leczy, ubiera, buduje…   Jak współcześnie postrzegana jest chemia i czy jej wizerunek znany z mediów odzwierciedla rolę, jaką odgrywa w naszym codziennym życiu? Czy hasło, zawarte w tytule wykładu, straciło swoją aktualność? Jak naprawdę wygląda praca współczesnego chemika? Celem prezentacji jest pokazanie, że chemia to nauka kluczowa dla rozwoju cywilizacji, choć obok postępu niesie też z sobą pewne zagrożenia. Narzędzie do badania cząsteczek – NMR W jaki sposób określa się strukturę nowego związku chemicznego? Spośród wielu metod wybraliśmy jedną ze spektroskopii, spektroskopię jądrowego rezonansu magnetycznego (NMR). Po zwięzłym wyjaśnieniu co to jest spektroskopia, co to jest widmo i na czym polega zjawisko NMR, przekazujemy słuchaczom kilka prostych reguł, które pozwalają interpretować proste widma NMR. Wykład może być wzbogacony o godzinę ćwiczeń, w trakcie których uczestnicy samodzielnie rozwiązują podstawowe problemy. Dlaczego krew jest czerwona? Jakie związki chemiczne są odpowiedzialne za czerwony kolor krwi i zieleń trawy? Okazuje się, że są to bardzo blisko spokrewnione barwniki, należące do klasy porfiryn i ich pochodnych. Punktem wyjścia wykładu jest znaczenie biologiczne tych kluczowych dla życia związków, następnie pokazane są inne, wybrane aspekty (chemiczne – synteza, aromatyczność, medyczne – terapia fotodynamiczna, a nawet geologiczne). . 6