Problem: Zgłoszenia wierzytelności po terminie Postanowieniem z dnia 02 lutego 2016 r. ogłoszono upadłość I. G. jako osoby fizycznej nieprowadzącej działalności gospodarczej. W dniu 07 czerwca 2016 r. syndyk przekazała sędziemu-komisarzowi listę wierzytelności, na której ujęty został jeden wierzyciel w kwocie łącznej 3.909,85 zł i która została zatwierdzona postanowieniem sędziego-komisarza z dnia 19 lipca 2016 r. Następnie, w dniu 03 października 2016 r. syndyk złożyła I uzupełniającą listę wierzytelności, na której ujęto jednego wierzyciela - (...) W. Zakład (...) w D. W. (...) W., na kwotę łączną 161.715,30 zł. Lista uzupełniająca została złożona po wydaniu przez sędziego referenta zarządzenia (15 września 2016r.) o wyznaczeniu rozprawy w przedmiocie ustalenia planu spłaty. Postanowieniem z dnia 26 października 2016 r. sąd ustalił plan spłaty.

Spóźniony wierzyciel nie został ujęty w planie spłaty. Z uzasadnienia sądu upadłościowego: „Z uwagi na treść art. 316 § 1 k.p.c., który stanowi, iż sąd wydaje wyrok biorąc za podstawę stan rzeczy istniejący w chwili zamknięcia rozprawy, sąd orzekając w przedmiocie wniosku upadłej zobowiązany był do uwzględnienia jedynie tych okoliczności, które miały miejsce w trakcie trwania przedmiotowego postępowania do czasu zamknięcia rozprawy, tj. do dnia 19 października 2016 r. zaś I uzupełniająca lista wierzytelności, na której ujęty został wierzyciel (...) W. - Zakład (...) w D. W. (...) W., została zatwierdzona postanowieniem sędziego-komisarza z dnia 24 listopada 2016 r.”

Spóźniony wierzyciel złożył zażalenie. z uzasadnienia Sądu Okręgowego: „Przechodząc w tym kontekście do naruszenie prawa materialnego, tj. art. 491(14) ust. 1 Prawa upadłościowego wskazać należy, że wbrew twierdzeniem skarżącego przepisy praw upadłościowego przewidują sankcje dla wierzyciela, który dokonał zgłoszenia wierzytelności po terminie. Mianowicie zgodnie z art. 252 Prawa upadłościowego jeżeli wierzytelność została zgłoszona przez wierzyciela po upływie terminu wyznaczonego do zgłaszania wierzytelności, bez względu na przyczynę opóźnienia, czynności już dokonane w postępowaniu upadłościowym są skuteczne wobec tego wierzyciela, zgłoszenie nie ma wpływu na złożone już plany podziału, a jego uznaną wierzytelność uwzględnia się tylko w planach podziału funduszów masy upadłości sporządzonych po jej uznaniu.”

„Należy wskazać, że postępowania upadłościowe ze względu na swój charakter musi być przeprowadzone bardzo sprawne i szybko stąd nie jest wymagane „czekanie” na wierzycieli spóźnionych, którzy ponoszą pełne konwencje swego opieszałego czy nieudolnego działania. Sąd pierwszej instancji nie miał zatem obowiązku czekania na wierzyciela ujętego na uzupełniającej liście wierzytelności i mógł procedować. Nietrudno bowiem sobie wyobrazić sytuację gdy kilku wierzycieli się spóźni i będzie kilka co raz to nowych uzupełniających list wierzytelność i wówczas ustalenie planu spłaty odwlekałoby się w czasie nieustająco.” Postanowienie Sądu Okręgowego w Warszawie z dnia 25 kwietnia 2017r., sygn. akt XXIII Gz 246/17

Problem – koszty postępowania egzekucyjnego zawieszonego wskutek ogłoszenia upadłości Wyrok Sądu Okręgowego w Warszawie, sygn. akt XXIII Ga 86/17 Powód ma prawo dochodzić wierzytelności z tytułu opłaty egzekucyjnej, ustalonej prawomocnym postanowieniem wydanym w sprawie sygn. KM xxx/xx, korzystając z przysługującego mu prawa złożenia zgłoszenia do listy wierzytelności. Przepisy regulujące zbieg postępowania upadłościowego oraz egzekucyjnego nie przewidują uprzywilejowania tego drugiego. Regulują jedynie zawieszenie postępowania egzekucyjnego i przelanie kwot uzyskanych w tym zawieszonym postępowaniu do masy upadłości. Dochodzenie przez powoda wierzytelności z tytułu opłaty egzekucyjnej może nastąpić w trybie dochodzenia wierzytelności w postępowaniu upadłościowym na zasadach określonych w tym postępowaniu, tak jak każdej innej wierzytelności dochodzonej na zasadach ogólnych. Wierzytelności przysługujące organom egzekucyjnym nie są w żaden sposób uprzywilejowane i nie mogą być traktowane w szczególny sposób w postępowaniu upadłościowym.

Problem – Kolejność zaspokajania odsetek od należności z tytułu składek Postanowienie Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy z 16 marca 2017 r., sygn. akt X GUz 15/17 [X GUp 172/16; X GUk-s 139/16] 1. Odsetki podlegają zaspokojeniu w kategorii trzeciej, bez względu na to, w jakiej kategorii zaspokajany jest kapitał. Prawo upadłościowe nie przyjęło więc przy podziale funduszów masy zasady, że odsetki, jako należności uboczne, dzielą los wierzytelności. Ustawodawca stworzył dla odsetek odrębną kategorię zaspokojenia, gorszą od tej, w której zaspokojona ma być sama wierzytelność (zob. S. Gurgul, „Prawo upadłościowe”, wyd. 10, Legalis). 2. Pojęcie „należności z tytułu składek w rozumieniu ustawy o s.u.s. (..)” w kontekście prawa upadłościowego, zwłaszcza art. 342 ust. 1 pkt 1 ustawy p.u. w zw. z ust. 1 pkt 2, należy interpretować w ten sposób, że należność główna w postaci składek na ubezpieczenie społeczne kwalifikowana powinna być w kategorii pierwszej zaspokojenia z masy upadłości, natomiast odsetki od tej należności – w kategorii trzeciej zaspokojenia, tak jak to zresztą zostało wprost uregulowane w ustawie.

Problem – koszty postępowania sądowego zawieszonego wskutek ogłoszenia upadłości pozwanego Postanowienie Sądu Apelacyjnego w Warszawie z dnia 11 kwietnia 2017r., IACz 413/17 Zgodnie z art. 203 § 2 zd. 2 k.p.c., cofającego pozew powoda traktuje się, co do zasady, jako przegrywającego sprawę, wobec czego pozwany może domagać się w takiej sytuacji kosztów postępowania. Obowiązek zwrotu kosztów może jednak wyjątkowo nie obciążać strony cofającej pozew, lecz stronę przeciwną, jeśli wystąpienie z pozwem było niezbędne do celowego dochodzenia praw lub celowej obrony, a ciężar dowodu wystąpienia tych okoliczności obciąża cofającego pozew. Wyłączną podstawą cofnięcia pozwu przez powódkę było uznanie wierzytelności przez syndyka i umieszczenie jej na liście wierzytelności. Wystąpienie z żądaniem w umorzonym procesie było niezbędne do celowego dochodzenia praw powoda.

Problem: zgłoszenie propozycji układowych przez Radę wierzycieli „W pierwszej kolejności należy rozważyć, czy w niniejszej sprawie dopuszczalne było wniesienie zażalenia na postanowienie oddalające zarzuty przeciwko uchwale. Zgodnie art. 136 ust. 4 Pr.re. Sędzia-komisarz w wyniku rozpoznania zarzutów lub z urzędu (…) może uchylić uchwałę, jeżeli jest ona sprzeczna z prawem lub narusza interes wierzycieli. Na postanowienie sędziego – komisarza zażalenie przysługuje wyłącznie skarżącemu, dłużnikowi oraz członkom rady wierzycieli. Przy takim brzmieniu literalnym przepisu możliwe jest sformułowanie poglądu, iż skoro pierwsze zdanie mówi wyłącznie o postanowieniu o uchyleniu uchwały, a nie „w przedmiocie uchwały”, to zaskarżalność postanowienia sędziego-komisarza, o którym mowa w zdaniu drugim, miałaby miejsce wyłącznie w sytuacji, uchylenia uchwały, nie zaś w przypadku oddalenia zarzutów. „

„Przeciwko temu poglądowi świadczy jednakże przede wszystkim krąg podmiotów posiadających uprawnienie do wniesienia zażalenia, a w szczególności przyznanie prawa wniesienia zażalenia również skarżącemu. Gdyby powyższy pogląd był trafny, wówczas z założenia skarżący (wnoszący zarzuty) nie miałby interesu prawnego by skarżyć postanowienie sędziego –komisarza uchylające uchwałę i jednocześnie nie miałby prawa wniesienia zażalenia na postanowienie oddalające jego zarzuty.”

„Jeżeli byśmy założyli, że sędzia-komisarz dokonuje analizy propozycji układowych tak jak o to wnoszą Skarżący, to wówczas powstałby stan w którym to sędzia-komisarz i ewentualnie sąd restrukturyzacyjny rozpoznający zażalenie (w składzie 3 sędziów zawodowych), już na tym etapie dokonywałby analizy, która musiałby być powtórzona ponownie po zawarciu układu przez sąd restukturyzacyjny (w składzie 1 sędziego zawodowego) zatwierdzający albo odmawiający zatwierdzenia układu, a następnie przez Sąd Okręgowy rozpoznający zażalenie na to postanowienie sądu restrukturyzacyjnego.”

„Niezasadność poglądów wyrażonych w zażaleniach można w jeszcze większym stopniu uwypuklić, jeżeli porównamy przesłanki uchylenia uchwały i odmowy zatwierdzenia układu w zakresie pokrzywdzenia wierzycieli. Wystarczającą podstawą do uchylenia uchwały rady wierzycieli jest „zwykłe” naruszenie interesów wierzycieli, tymczasem, gdy podstawą do odmowy zatwierdzenia układu może być jedynie ustalenia, iż warunki są rażąco krzywdzące dla wierzycieli, którzy głosowali przeciwko układowi i zgłosili zastrzeżenia. Dopuszczając możliwość kwestionowania propozycji układowych już w oparciu o zwykłe” naruszenie interesów wierzycieli w istocie dopuszczalne byłoby ominięcie regulacji art. 165 ust. 2 Pr.re. i wprowadzenie znacznie łatwiejszej drogi wyeliminowania możliwości zawarcia układu wedle propozycji rady wierzycieli. „ Postanowienie Sądu Rejonowego dla m.st. Warszawy w Warszawie z dnia 8 września 2017r., sygn. akt X GRs 1/16 [X GRez 6/17, X GRez 7/17]

Problem: Współodpowiedzialność banków w przypadku upadłości konsumenckiej?

ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe Art. 70. 1. Bank uzależnia przyznanie kredytu od zdolności kredytowej kredytobiorcy. Przez zdolność kredytową rozumie się zdolność do spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami w terminach określonych w umowie. Kredytobiorca jest obowiązany przedłożyć na żądanie banku dokumenty i informacje niezbędne do dokonania oceny tej zdolności.

ustawa z dnia 5 listopada 2009 r ustawa z dnia 5 listopada 2009 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych Art. 3. 1. Celem kas jest gromadzenie środków pieniężnych wyłącznie swoich członków, udzielanie im pożyczek i kredytów, przeprowadzanie na ich zlecenie rozliczeń finansowych oraz pośredniczenie przy zawieraniu umów ubezpieczenia na zasadach określonych w ustawie z dnia 22 maja 2003 r. o pośrednictwie ubezpieczeniowym (Dz. U. z 2016 r. poz. 2077 oraz z 2017 r. poz. 60). 2. Do rozliczeń, o których mowa w ust. 1, stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe o bankowych rozliczeniach pieniężnych oraz przepisy ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych w zakresie świadczenia usług płatniczych.

ustawa z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim Art. 9. 1. Kredytodawca przed zawarciem umowy o kredyt konsumencki jest zobowiązany do dokonania oceny zdolności kredytowej konsumenta. 2. Ocena zdolności kredytowej dokonywana jest na podstawie informacji uzyskanych od konsumenta lub na podstawie informacji pozyskanych z odpowiednich baz danych lub zbiorów danych kredytodawcy. 3. Konsument jest zobowiązany do przedstawienia, na żądanie kredytodawcy, dokumentów i informacji niezbędnych do dokonania oceny zdolności kredytowej. 4. Jeżeli kredytodawcą jest bank, albo inna instytucja ustawowo upoważniona do udzielania kredytów ocena zdolności kredytowej dokonywana jest zgodnie z art. 70 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe oraz innymi regulacjami obowiązującymi te podmioty, z uwzględnieniem ust. 1-3. Art. 5 pkt 16) ocena zdolności kredytowej - ocena zdolności konsumenta do spłaty zaciągniętego kredytu wraz z odsetkami, w terminach określonych w umowie o kredyt konsumencki, dokonywana przez kredytodawcę;