Klinika Onkologii Ginekologicznej Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu Leczenie raka jajnika Klinika Onkologii Ginekologicznej Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu

Przygotowanie do leczenia operacyjnego raka jajnika Badanie ginekologiczne USG Markery nowotworowe Poszerzenie diagnostyki: Kolonoskopia Gastroskopia Urografia KT

Leczenie raka jajnika Najistotniejszym czynnikiem prognostycznym jest uzyskanie optymalnej cytoredukcji

Leczenie raka jajnika Zmniejszenie masy guza o każde 10% odpowiada za zwiększenie czasu przeżycia o 5,5% 70-80% chorych można optymalnie zoperować, jeśli wykona operację doświadczony ginekolog-onkolog

Leczenie raka jajnika Kobiety u których wykonano resekcję >75%masy guza żyją średnio 40 miesięcy, Kobiety u których nie wykonano takiej operacji żyją 22 miesiące

Leczenie raka jajnika Celem operacji jest: Uzyskanie materiału tkankowego do potwierdzenia diagnozy klinicznej Ocena stopnia rozprzestrzeniania się nowotworu w jamie brzusznej Próba uzyskania maksymalnej cytoredukcji

Leczenie raka jajnika Do pierwotnego leczenia chirurgicznego nie kwalifikują się chore ze współistniejącymi innymi ciężkimi chorobami, u których istnieje poważne ryzyko zgonu podczas operacji.

Leczenie raka jajnika Jeśli optymalna cytoredukcja jest niemożliwa do wykonania z powodu zaawansowania procesu nowotworowego, postępowaniem z wyboru jest chemioterapia neoadiuwantowa.

Leczenie operacyjne w raku niskozaawansowanym FIGO I i II Cięcie pośrodkowe Pobranie wolnego płynu z jamy brzusznej lub płukanie jamy otrzewnowej Palpacja narządów jamy brzusznej z biopsją miejsc podejrzanych Biopsja przepony Resekcja sieci większej Usunięcie węzłów chłonnych biodrowych i okołoaortalnych Usunięcie macicy z przydatkami

Leczenie operacyjne w raku niskozaawansowanym FIGO I i II U chorych z FIGO IA-IB pragnących zachować płodność należy rozważyć wykonanie jednostronnego usunięcia przydatków. G1, ewentualnie G2 Inny niż jasnokomórkowy Nieuszkodzona torebka, brak wyrośli brodawkowatych, brak komórek nowotworowych w wymazach Po zakończeniu rozrodu należy usunąć macicę z pozostawionymi przydatkami.

Leczenie operacyjne w raku wysokozaawansowanym FIGO III i IV Cięcie pośrodkowe Operacja powinna być wykonywana przez doświadczonego ginekologa-onkologa Optymalna cytoredukcja: usunięcie macicy z przydatkami, całkowite usunięcie sieci większej, usunięcie wszystkich ognisk przerzutowych raka np. z otrzewnej i jelit. Optymalna cytoredukcja –pozostawienie mniej niż 1cm guza w największym jego wymiarze lub usunięcie wszystkich ognisk makroskopowych.

Odroczona operacja cytoredukcyjna Celem jest uzyskanie optymalnej cytoredukcji po leczeniu cytostatykami Najczęściej po 3 cyklach chemioterapii Nie potwierdzono wpływu odroczonej operacji cytoredukcyjnej na całkowity czas przeżycia w porownaniu z chorymi leczonymi tylko chemioterapią

Wtórna operacja cytoredukcyjna Wykonanie próby cytoredukcji u chorych, u których nie udało się jej uzyskać w czasie pierwszej laparotomii. Wykonuje się najczęściej po 6 cyklach chemioterapii Można również wykonać u chorych z guzem nawrotowym- z jednym ogniskiem nowotworu, w dobrym stanie ogólnym, z wznową >12 miesiącach od chemioterapii

Monitorowanie leczenia Badanie ginekologiczne USG Markery nowotworowe: CA125, HE4

Chemioterapia FIGO IA i IB, G1- nie stosuje się adiuwantowej chemioterapii Pięcioletnie przeżycia w tej grupie 90% FIGO IA i IB, G2- brak jednoznacznej odpowiedzi czy stosować chemioterapię FIGO IC, II, G3- rekomenduje się stosowanie chemioterapii- 5-letnie przeżycia 40-80%

Chemioterapia Chore bez wykonania pełnego stagingu ( np. operowane z przyczyn nagłych, u których nowotwór rozpoznano przypadkowo) powinny otrzymać chemioterapię FIGO III-IV 6 kursów adjuwantowej chemioterapii co 21 dni: paclitaxel 175mg/m² + karboplatyna (AUC 5-6) lub 400mg/m²

Chemioterapia dootrzewnowa Wydłuża czas całkowitego przeżycia i PFS Zwiększona liczba ciężkich powikłań: Niedrożność porażenna jelit Gorączka Ból Zakażenia

Chemioterapia w hipertermii - HIPEC Odmiana chemioterapii dootrzewnowej Podanie dootrzewnowo cytostatyków podgrzanych powyżej temperatury ciała (42⁰C-43⁰C) w czasie trwania operacji cytoredukcyjnej, na 2 godziny Warunkiem jest wykonanie optymalnej cytoredukcji przed podaniem cytostatyków Znaczące powikłania (np. rozejścia się zespoleń) u połowy chorych

Chemioterapia- skutki uboczne Nudności i wymioty (30-90% chorych) Biegunka Neurotoksyczność: zaburzenia dotyku, ciepła, zimna, ból neuropatyczny-pieczenie, uczucie drętwienia i mrowienia kończyn Coraz częściej mówi się o polekowym uszkodzeniu mózgu: zaburzenia pamięci, zmiany charakterologiczne

Chemioterapia- skutki uboczne Mielotoksyczność: neutropenia- ryzyko gorączki neutropenicznej-leczenie i profilaktyka-czynniki wzrostu granulocytów małopłytkowość, Niedokrwistość- leczenie- transfuzja KKCz lub erytropoetyna (ryzyko stymulowania progresji nowotworu, ryzyko zakrzepicy)

Chemioterapia- skutki uboczne Kardiotoksyczność: zaburzenia rytmu, niedokrwienie mięśnia sercowego, Nefrotoksyczność Reakcje uczuleniowe Redukcja dawki cytostatyków-jest niekorzystna Wydłużanie odstępów między kursami-jest niekorzystne

Chemioterapia nawrotowego raka jajnika Nawroty dotyczą ponad 70% chorych Wzrost CA125 wyprzedza o około 3 miesiące pojawienie się objawów klinicznych Leczenie należy rozpocząć gdy pojawią się objawy kliniczne

Chemioterapia nawrotowego raka jajnika Platynowrażliwe: nawrót po 12 miesiącach Częściowo platynowrażliwe: nawrót po 6-12 miesięcy Stosujemy schemat oparty na pochodnych platyny Niewrażliwe na platynę: <6 miesięcy Platynooporne: brak remisji lub progresja guza w trakcie I-rzutowej chemioterapii Pegylowana liposomalna doksorubicyna, topotecan, etopozyd

nowotwory jajnika w ciąży złośliwe : - dysgerminoma 45% - entodermal sinus tumor 14% - rak 37% - mięsak 1% - guz Krukenberga 1% - inne przerzutowe 2%

nowotwory jajnika w ciąży postępowanie - laparotomia przy guzach > niż 6 cm, II trym. - guzy złośliwe: rak – czynniki prognostyczne: FIGO, BRCA1 - maksymalna cytoredukcja - chemioterapia

nowotwory jajnika w ciąży chemioterapia w ciąży (od II trym.) - blastocysta jest niewrażliwa na CHT (do 4 tc.) - 5 -10 tc. organogeneza CHT silnie teratogenna; może nastąpić natychmiastowa śmierć embrionu - II i III trymestr – IUGR, poród przedwczesny

rak sutka w ciąży - średnia wieku 33 lata - rozpoznanie w ciąży i 1 rok po porodzie - średnia wieku 33 lata - częściej u nosicielek BRCA1/2 - trudności diagnostyczne - często opróżnione rozpoznanie - 60% I,II stopień zaawansow. - czułość MMG 68%, USG 93% - biopsja otwarta vs. biopsja cienkoigłowa

rak sutka w ciąży postępowanie terapeutyczne - I – opóźnienie leczenia do II trym. - II i III trym. – leczenie chirurgiczne w ciąży (mastektomia), może być uzupełnione RT (ekran ochronny) przy zaawansowanym nowotworze rozważyć wcześniejsze zakończenie ciąży CHT przy niekorzystnych czynnikach rokowniczych, tamoksifen teratogenny hamowanie laktacji kolejna ciąża możliwa 3 lata po zakończeniu leczenia

Dziękuję za uwagę