Efekty osiągane przy użyciu masek w programie GIMP Opracowała: Barbara Kozubek-Marczyk
Zakres pokazu Wprowadzenie Warstwy Warstwy a maski Zaznaczenia - selekcje Przykłady grafik Literatura BKM
I. Wprowadzenie Nazwa programu UNESCO na rzecz GIMP’a Co oferuje program GIMP Rozdzielczość Paleta barw Podobieństwo kolorów BKM
1. Nazwa programu Gnou i Wilber Skrót GIMP pochodzi od nazwy The GNU Image Manipulation Program GNU jest nazwą projektu wprowadzającego wolne oprogramowanie, do którego odnosi się Powszechna Licencja Publiczna. (GLP) Skrót GNU nawiązuje równocześnie do nazwy rzadkiego i pięknego zwierzęcia GNOU, które stało się symbolem wolnego oprogramowania GIMP posługuje się charakterystycznym logo - główką zwierzątka o imieniu Wilber Gnou i Wilber BKM
2. Uhonorowany przez UNESCO Program GIMP jest rozbudowywany przez programistów z całego Świata, ma otwarty kod źródłowy i może być wykorzystywany na różnych platformach systemowych W styczniu 2004 roku projekt GNU, w którego skład wchodzi GIMP, dołączył do „Skarbca Światowych osiągnięć intelektualnych”. BKM
3. Co oferuje program GIMP GIMP jest darmowym edytorem graficznym, który umożliwia profesjonalne przetwarzanie grafiki cyfrowej. Jest programem rastrowym. Posiada podstawowe narzędzia do tworzenia grafiki 2D, przekształcania i modyfikowania obrazów, dokonywania operacji logicznych na zaznaczeniach i kolorach, posługuje się technologią warstwy i maski warstwy, dzięki dołączonym efektom specjalnym pozwala na stworzenia iluzji trójwymiarowości, tworzenie animacji Pozwala na konwersję różnych formatów plików graficznych Ma wbudowane programy pakujące BKM
4. Rozdzielczość Pojęcie bitmapy odnosi się do matrycy przedstawiającej białe i czarne punkty ekranu przy pomocy stanu 1 bitu. Jakość obrazów pikselowych zależy od rozdzielczości, czyli od ilości różnorodnych punktów, z których obraz jest zbudowany (Internet 72dpi, druk 300dpi) Właściwości pikseli zapamiętywane są w komputerze na wielokrotnościach bajtów, która zależy od wybranej palety kolorów BKM
5. Paleta barw Każdy piksel ma określony kolor (RGB) i jaskrawość (HSV - Hue określa częstotliwość fali światła, Value definiuje poziom światła białego, Saturation określa nasycenie barwy). Piksele oglądane z daleka tworzą obraz, sprawiający wrażenie ciągłych przejść kolorów, Ilość dostępnych kolorów zależy od formatu obrazu i od użytej palety barw. W komputerach 32-bitowych ilość zastosowanych kolorów i ich odcieni może się zmieniać od 2 - 16 000 000 BKM
6. Podobieństwo kolorów bogatsza paleta barw - obraz wierniejszy rzeczywistości Powiększanie obrazu rastrowego nie zwiększa informacji o palecie barw. Punkty zostają zastąpione kwadratami o złożonymi z punktów o analogicznych kolorach Otrzymujemy poszarpane brzegi i wrażenie rozmytego obrazu. GIMP posiada algorytmy uśredniania kolorów w czasie zmiany rozmiarów (opcja do wybrania przy powiększaniu) BKM
II. Warstwy Warstwy obrazu Własności warstw Modelowanie warstwy Okno dialogowe - warstwy Historia operacji BKM
1. Warstwy obrazu Obrazy przygotowywane przy użyciu GIMP’a składają się z warstw. Warstwa odpowiada przezroczystej folii, na której rysujemy kolejne fragmenty rysunku. Nowo utworzony rysunek zawiera przynajmniej jedną warstwę - tło. Widocznością poszczególnych pikseli warstwy można sterować przy pomocy maski. Każda warstwa może mieć swoją maskę Nowa warstwa jest tworzona w programie lub importowana z pliku graficznego BKM
Warstwa przeźroczysta z tekstem 2. Własności warstw tło Wszystkie warstwy w programie GIMP są prostokątne. Program nie umożliwia tworzenia warstw o innych kształtach. Część pikseli warstwy może być przezroczysta, dzięki czemu obraz umieszczony na warstwie może mieć dowolny kształt np. ozdobnego napisu Warstwa przeźroczysta z tekstem BKM
3. Okno dialogowe - warstwy Budowa warstwowa obrazu jest przedstawiona w oknie Warstwy Tu widać nałożone na warstwy maski Z poziomu okna dialogowego można zarządzać warstwami i ich własnościami BKM
4. Modelowanie warstwy Obraz modelujemy przez nałożenie maski na warstwę obrazu Druga warstwa Maska wskazuje obszar warstwy, który ma pozostać widoczny i ten, który ma być przysłonięty kolejnym obrazem umieszczonym w warstwie Połączone warstwy (tzw. spłaszczenie) tworzą obraz złożony z elementów rozmieszczonych na poszczególnych warstwach Czarne piksele maski Białe i szare BKM
5. Historia operacji W panelu Historia GIMP przechowuje informacje o wszystkich operacjach wykonanych na warstwach i maskach. Z poziomu tego panelu można zarządzać dokonanymi operacjami. Odwoływać je i przywracać. Informacja o warstwach i maskach jest zachowana jedynie w formacie *.xcf – formacie GIMP’a BKM
III. Warstwy i maski Związek maski i warstwy Zarządzanie warstwami i maskami Rodzaje masek Szybka maska Zmiana koloru maski Maska - selekcja Przechowywanie masek BKM
1. Związek maski i warstwy Maska warstwy to oddzielny obraz związany z daną warstwą. Zadaniem maski jest modyfikowanie widoczności elementów obrazu. Maski są bitmapami o kolorach z palety 256 odcieni szarości. Maski związane z warstwą obrazu czynią przeźroczystymi w różnym stopniu punkty obraz umieszczonego na warstwie, tak że widoczna jest warstwa leżąca pod spodem BKM
2. Zarządzanie warstwami i maskami narzędzi do zarządzania warstwami maskami, współpracy z kanałami kolorów dostarcza menu kontestowe uruchamiane prawym przyciskiem myszy w oknie dialogowym Warstwy operacje na maskach BKM
3. Rodzaje masek Ze względu na stopień zasłonięcia obrazu rozróżniamy maski: Szare - kolor szary daje efekt półprzeźroczystości Białe - kolor biały maski pozwala na wyświetlenie obrazu niezmienionego Czarne - kolor czarny usuwa fragmenty obrazu i pokazuje obraz z warstwy poniżej BKM
Tam gdzie maska została wymazana obrazek dało się pokolorować 4. Szybka maska Przełącznik w dolnym lewym rogu tworzy standardowo maskę w kolorze czerwonym. Korzystając z gumki z narzędziówki wymazujemy dowolne kształty. Po wyłączeniu szybkiej maski otrzymujemy zaznaczone obszary. Tam gdzie maska została wymazana obrazek dało się pokolorować szybka maska BKM
Standardowo otrzymujemy kolor czerwony maski 5. Zmiana koloru maski Kolor maski dobieramy w zależności od zabarwienia obrazu. W tym celu wystarczy przymknąć oko w wybranym kanale Standardowo otrzymujemy kolor czerwony maski BKM
6. Maska - selekcja Maskę możemy nałożyć na całą warstwę. Maską może być wyselekcjonowany obszar obrazu Często maskę utożsamia się z selekcją – takim przykładem jest szybka maska Selekcje obszaru danego obrazu tworzymy stosując kryteria kształtu i barwy Jest wiele sposobów tworzenia masek i ich przechowywania celem kilka krotnego zastosowania BKM
7. Przechowywanie masek Miejsce służące do przechowywania masek nazywamy kanałem alfa. Każda maska może być zapisana do oddzielnego kanału alfa i użyta powtórnie, bez ponownego jej tworzenia. Kanał alfa odpowiadać również za przezroczystość warstwy czy całego obrazka. Jako maski można użyć składowej RGB widocznych w oknie dialogowym kanałów BKM
IV. Zaznaczenia Narzędzia selekcji Zaznaczenia koloru Zaznaczanie kształtu Działanie na zaznaczeniach Operacje na kanałach Tworzenie masek warstwy BKM
1. Narzędzia selekcji narzędzia selekcji – zwane w GIMP’ie narzędziami zaznaczania dostępne są z poziomu menu Narzędzia i z okna Narzędziówka rodzaje selekcji selekcja BKM
zaznaczonego kształtu 2. Zaznaczenia koloru Wybór koloru Zaznaczanie wg koloru wybrano wszystkie białe punkty. Aktywna jest szybka maska Odwrócenie zaznaczonego kształtu Zaznaczanie wg odcienia koloru Ustawienie progu podobieństwa koloru BKM
zaznaczanie prostokątne 3. Zaznaczanie kształtu Wybór kształtu zaznaczanie prostokątne Nożyce inteligentne otoczenie krzywą łamaną wybranego obszaru. Łamana dopasowuje się do granic kolorystycznych wybranego obiektu BKM
4. Działanie na zaznaczeniach Shift służy do tworzenia sumy zaznaczeń. Ctrl służy do tworzenia różnicy zaznaczeń. Kombinacja Ctrl+Shift pozwala na tworzenie części wspólnej zaznaczeń. Przed naciśnięciem przycisku myszki Ctrl, Shift oraz Ctrl+Shift odnoszą się do sumy, różnicy oraz części wspólnej. Informuje o tym zmieniony kursor wskaźnika. BKM
Na maskę nałożono gradient 5. Operacje na kanałach Zastosowano opcję kanał alfa na zaznaczenie z menu kontekstowego okna Warstwy Na maskę nałożono gradient Kanał alfa posłużył jako zaznaczenie na masce rysunku BKM
6. Tworzenie masek warstwy Otwieramy nowy plik Wczytujemy jako warstwę obraz, który mamy zamiar modyfikować Dodajemy nową warstwę jednobarwną lub z obrazem Dodajemy maskę Na masce tworzymy gradient lub wklejamy dowolny kształt przygotowany w kanale lub kanale alfa Maskę scalamy z warstwą BKM
V. Przykłady grafik Maski całej warstwy Wytłaczane napisy i kształty Przygotowanie banerów Przymglone zdjęcie Przenikanie fotografii fotomontaż Łączenie warstw Przysłonięcie fragmentu obrazu Przebarwianie obiektów Maska z obrazu Kartka z Dubaju Efekt Xcha Gify animowane BKM
1. Maski całej warstwy Tutaj pokryto maską z napisem fragment zdjęcia dodatkowo, wykorzystano atrybuty zaznaczania rozmytego i cień ze Skryptu-fu A tu nałożono na zdjęcie gradient czarno-biały, aby uzyskać czytelność napisu BKM
2. Wytłaczane napisy i kształty Przykłady efektów uzyskanych dzięki połączeniu masek warstwy tekstu, wypełniania oraz filtrów i Script-Fu BKM
3. Przygotowanie banerów Do maski zastosowano wypełnienie gradientem, następnie w kolejnej warstwie został umieszczony napis z cieniem ze Scriptu-Fu. Kolejne operacje widoczne są w oknie dialogowym warstw BKM
4. Przymglone zdjęcie Biało czarny gradient maski odsłonił białe tło u dołu ekranu, ponieważ czarna maska czyni obraz warstwy przeźroczystym BKM
5. Przenikanie fotografii BKM
6. Łączenie warstw BKM
7. fotomontaż Połączone zdjęcia dają wrażenie istnienia dodatkowego budynku w tle – zdjęcie w formacie *.jpg BKM
8. Przysłonięcie fragmentu Wyróżniony obszar może przybrać dowolny kształt BKM
9. Przebarwianie obiektów Pierwotny obraz został odbarwiony, następnie wstawiony jako kolejna warstwa i pokryty maską z gradientem BKM
Obraz wklejony do warstwy z maską 10. Maska z obrazu Obraz wklejony do warstwy z maską BKM
12. Kartka z Dubaju Praca Kartka z Dubaju wymagała użycia 14 warstw BKM
11. Efekt Xcha Skrypt wielokrotnie wykorzystuje technikę masek warstw. W projekcie zastosowano działanie sumowania zaznaczeń BKM
13. Gify animowane BKM
Zadania Ćwiczenie 1 Ćwiczenie 2 Ćwiczenie 3 Ćwiczenie 4 Rozwiązanie do 1, 2, 3, 4 Ćwiczenie 5 Rozwiązanie do 5 BKM
Ćwiczenie 1 Otwieranie nowego pliku, zaznaczanie kształtu, kolorowanie, duplikowanie warstw, uruchamianie okien dialogowych Uruchom program GIMP W Narzędziówce ustal kolor tła obrazu Wybierz menu Plik i wybierz nowy dokument. Z listy wymiarów wybierz wielkość 640x480 Z menu zaawansowane wybierz tło rysunku Otwórz pusty obraz Na kanwie rysunku zaznacz koło – pomaluj na zielono, zaznacz prostokąt – pomaluj na czerwono, zaznacz dowolny kształt – pomaluj na zielono. Z menu Warstwy wybierz opcję duplikuj warstwę. Powtórz operację 4-ry razy. Otwórz okno dialogowe Warstwy z menu Okno dialogowe sprawdź ile warstw posiada obraz BKM
Ćwiczenie 2 Zaznaczanie wg koloru sąsiadujących punktów, korzystanie ze Scriptu-Fu, zarządzanie warstwami, łączenie warstw, Wybierz narzędzie zaznaczania koloru – różdżkę. Wybierz różdżką koło. Z menu głównego Script-Fu wybierz cień Xach i zastosuj. Odszukaj okno dialogowe Xach i zaakceptuj operację. Powróć do okna Warstwy. Operacja Xach dodała dwie warstwy i maskę. Uczyń aktywną najwyższą warstwę i z menu Warstwy wybierz - Połącz w dół. Wykonaj operację dwa razy Z menu Zaznaczenie wybierz opcję Brak –zaznaczenie na rysunku jest usunięte BKM
Ćwiczenie 3 Przenoszenie aktywności z warstwy na warstwę, widoczność warstw, zaznaczanie wg koloru w całej warstwie, dodawanie zaznaczeń z okna dialogowego warstwy wybierz kolejną niższą warstwę. Kliknij na warstwę, aby stała się aktywna. naciskając shift kliknij oko aktywnej warstwy, pozostałe warstwy powinny stać się niewidoczne Z Narzędziówki wybierz zaznaczanie kolorów (rączka z kolorami) Zaznacz zielone koło i powtórz operację Xcha. Połącz powstałe warstwy Przenieś aktywność do kolejnej warstwy. Otwórz „oko” warstwy. Pozostałe warstwy są niewidoczne. Zaznacz zielone obszary. Teraz przytrzymaj klawisz shift i zaznacz czerwony obszar. Ponów ćwiczenie z Xach. Połącz warstwy BKM
Ćwiczenie 4 Odwracanie zaznaczenia, zapisywanie obrazu w formacie *.xcf, zapis w formacie gifa animowanego Przenieś aktywność do czwartej warstwy. Zaznacz wszystkie kolorowe obszary i z menu Zaznaczanie wybierz opcję Odwróć zaznaczenie. Jeszcze raz wykonaj operację Xach. Zapisz uzyskany obraz jako warstwy1234.xcf Następnie zapisz otrzymane warstwy jako jako warstwy.gif. Przy zapisie wybierz opcję animacja BKM
Rozwiązanie zadania 1, 2, 3, 4 Zapisanie formacie *.xcf umożliwia nam dalszą pracę z obrazem na poziomie warstwy. Pozostałe formaty „spłaszczają” obraz czyli nieodwracalnie zlepiają warstwy i maski ze sobą BKM
Ćwiczenie 5 Tworzenie prostego gifa animowanego, kolorowanie obszarów, indeksowanie kolorów, korzystanie z PlayBacku Otwórz nowy plik o wymiarach 150 *150 px Korzystając z narzędzi zaznaczania prostokątnego i kolorowania, podziel kwadrat na cztery części i każdą z nich pokoloruj na inny kolor Wybierz ze Script-Fu opcję Animacja obracająca się kula. Zastosuj Obejrzyj otrzymaną animację wybierając z menu Filtry AnimacjaPlayBack Obejrzyj powstałe warstwy w oknie dialogowym Warstwy Zapisz otrzymaną kulkę jako animowany gif BKM
Rozwiązanie zadania 5 Przy zapisie animacji mamy możliwość decydowania o szybkości poruszania się obiektu. Proponuję sprawdzić jaki efekt osiągniemy, gdy zamiast kwadratem posłużymy się prostokątem lub kwadratem nie pokolorowanym w całości Ciekawym ćwiczeniem jest wykonanie animowanego gifa fazy księżyca. BKM
VI. Literatura Notatki z wykładów w Centrum Kształcenia Ustawicznego Internet: http://www.gajdaw.pl/gimp http://www.gimp.signs.pl/tutoriale/ selekcje_maski_kanaly.shtml „Po prostu GIMP” autor Phyllis Davis wyd. Helion rok 2003 „GIMP 2.0 Edycja zdjęć cyfrowych autor Paweł Brągoszewski wyd. Helion rok 2005 BKM