II wojna światowa w Afryce 10 czerwca 1940 -13 maja 1943 Brytyjskie czołgi na pustyni

Działania wojenne w Afryce w czasie II wojny światowej to walki toczone w Afryce (głównie Północnej) pomiędzy aliantami, a państwami osi Oficjalnie rozpoczęły się 10 czerwca 1940 roku - do wojny po stronie III Rzeszy włączyły się faszystowskie Włochy. Benito Mussoliniemu marzyło się stworzenie w basenie Morza Śródziemnego Drugiego Imperium Rzymskiego. Głównym założeniem było, więc pokonanie Wielkiej Brytanii i Francji w ich koloniach w Afryce W lutym 1941 do Włochów dołączyli Niemcy z Afrika Korps pod dowództwem Erwina Rommla. Za najważniejszą część wojny w Afryce uważa się kampanię północnoafrykańską W Afryce wydarzyły się także inne epizody II wojny światowej, np. zajęcie przez Brytyjczyków Madagaskaru

Wybuch wojny 10 czerwca 1940 - za początek zmagań w Afryce Północnej uznaje się zajęcie Fortu Capuzzo (Libia) przez brytyjskie oddziały w dniu wypowiedzenia wojny aliantom przez Włochów. Nie doszło tam do ciężkich walk. Włosi rozpoczęli natomiast natarcie w alpejskich przełęczach na pozycje francuskie. 11 czerwca doszło do pierwszego wydarzenia mającego wpływ na kampanię w Afryce - Włosi zbombardowali Maltę. Fort Capuzzo (1940)

Incydent w Mers el-Kebir Pierwszym poważnym aktem II wojny światowej w Afryce była akcja brytyjskiej Royal Navy pod kryptonimem Catapult. Tuż po upadku Francji alianci stanęli przed problemem postawy nowego rządu Francji. Winston Churchill, zdając sobie sprawę z tego, że proniemiecki rząd może ulec i przekazać siłom Osi swą flotę, nakazał wystosować ultimatum do francuskich dowódców okrętów wojennych. W Gibraltarze sformowano (specjalnie do tej akcji) zespół uderzeniowy "Force H". Francuzi mieli do wyboru: albo dalej walczyć wraz z aliantami przeciw Osi albo francuskie okręty zostaną przejęte lub nawet zniszczone. Incydent w Mers el-Kebir Brytyjski krążownik liniowy "Hood" biorący udział w ataku na Mers el-Kebir.

Część floty francuskiej stacjonująca w alianckich portach została opanowana przez Brytyjczyków, jednak flota stacjonująca w kontrolowanych przez rząd Vichy koloniach w Afryce odmówiła poddania. Największa koncentracja okrętów wojennych Francji znajdowała się w algierskim porcie Mers el-Kebir i tam też uderzono. Wobec odmowy współpracy z aliantami, Brytyjczycy otworzyli ogień 3 lipca o godzinie 16.56. Wydarzenie to spowodowało zerwanie stosunków dyplomatycznych rządu Vichy z Wielką Brytanią 4 lipca 1940 i nalot francuskich bombowców na Gibraltar tego samego dnia. Francuski pancernik Dunkerque uszkodzony podczas akcji w Mers el-Kebir.

Początek kampanii wschodnioafrykańskiej Pierwszą serię ataków włoskich na pozycje brytyjskie rozpoczęto 4 lipca. Gen. Guglielmo Nasi uderzył z Abisynii na Sudan zdobywając kilka miast przy granicy oraz na północ na Somali Brytyjskie. Włosi na tym froncie posiadali ok. 370 tysięcy żołnierzy (w tym jednostki złożone z tubylców zamieszkujących kolonie), podczas gdy Anglicy mieli w Somalii, Sudanie i Kenii zaledwie 19 tysięcy ludzi. Dlatego miesiąc później Somali Brytyjskie skapitulowało. 13 września wojska włoskie pod dowództwem marszałka Grazianiego przekroczyły granicę z Egiptem.

Kontrofensywa aliantów Kontrofensywie Brytyjczyków pod dowództwem genrała Wavella nadano kryptonim Compass. Rozpoczęto ją 8 grudnia. Do ataku ruszyły dywizje brytyjskie, hinduskie i australijskie. Po trudnych walkach, znanych jako Bitwa o Marmarykę wzięto do niewoli prawie 40 tysięcy włoskich jeńców, 11 grudnia odbito Sidi Barrani. Do 15 grudnia Brytyjczycy całkowicie wyparli Włochów z Egiptu i rozpoczęli pościg. Opancerzony brytyjski Rolls-Royce w okolicach Bardii, 1940. Wyparcie Włochów z Cyrenajki 5 stycznia opanowano Bardię, później doszło do pierwsze bitwy pancernej w Afryce, którą wygrali Włosi. Mimo to, do lutego cała Cyrenajka znalazła się w rękach aliantów wraz z ważnymi portami.

Wobec fatalnej sytuacji Włochów, do Afryki przybywają w lutym pierwsze niemieckie pododdziały. Ich dowódcą został Erwin Rommel. 18 lutego dekretem Hitlera, oficjalnie zostały nazwane Deutsches Afrika Korps - Niemieckim Korpusem Afrykańskim. W kwietniu siły Osi rozpoczęły oblężenie utraconej przez Włochów twierdzy Tobruk. Oblężenie zakończyło się niepowodzeniem w grudniu 1941 roku, kiedy to Tobruk odblokowano w wyniku operacji Crusader. Ostatni włoscy obrońcy skapitulowali w Gonderze 28 listopada. Akt kapitulacji podpisał przed aliantami generał Guglielmo Nasi. Brytyjski czołg Matylda w czasie Operacji Compass

I Bitwa pod El Alamein Atak Afrika Korps nastąpił 1 lipca jednak wobec twardego oporu aliantów oddziały Osi zatrzymały się. Rommel planował obejść El Alamein od północy, ale powstrzymały go ataki brytyjskie w centrum zgrupowania jego wojsk. Wyczerpana wyniku wielu potyczek, a także powodu braku broni pancernej brytyjska armia otrzymała rozkaz wycofania się i umocnienia pozycji. Po bitwie obie strony zajęły się umacnianiem pozycji, okopów i zakładaniem pól minowych. Aliantami dowodził już wtedy Bernard Law Montgomery, który zastąpił Claude'a Auchinlecka. Włoscy żołnierze w drodze na front.

Brytyjskie pozycje obronne w czasie I bitwy pod El Alamein. Patrol południowoafrykańskich wojsk.

Australijska piechota w czasie walk o El Alamein. II Bitwa pod El Alamein Kolejny atak brytyjski rozpoczął się 23 października Walki toczyły się tez na południu między siłami brytyjskimi i nowozelandzkimi a włoskimi. "Monty" skierował całą siłę uderzenia na północ. Kontrataki Osi nie przyniosły rezultatu. Rommel wobec topniejących sił (zwłaszcza pancernych) i mimo zakazu Hitlera nakazał odwrót. Bitwa została wygrana przez wojska alianckie, które wzięły do niewoli ok. 30 tysięcy żołnierzy Osi. Po tej bitwie wojska Rommla nie odzyskały przewagi na froncie afrykańskim aż do ofensywy wojsk niemieckich i włoskich w lutym 1943. Bernard Montgomery został mianowany "lordem Alamein". Australijska piechota w czasie walk o El Alamein.

Operacja Torch 8 listopada 1942r. siły amerykańskie i brytyjskie pierwszy raz wspólnie rozpoczęły inwazję w północno-wschodniej części Afryki kontrolowanej przez rząd Francji Vichy (François Darlan). Desant miał za zadanie przejąć kontrolę nad francuskimi koloniami kontrolowanymi przez rząd Vichy i zajść od tyłu wycofujące się siły Osi (odciążenie brytyjskiej ofensywy w Libii). Zaplanowano trzy główne miejsca desantu: Casablanca, Oran i Algier. Walki z Francuzami były krótkotrwałe i tylko w niektórych miejscach walki były zacięte. Desant spowodował zajęcie przez Niemców i Włochów nieokupowanej dotychczas części Francji. Przebieg II wojny światowej w Afryce

Przebieg II wojny światowej w Afryce Plany Operacji Torch Amerykańscy i brytyjscy żołnierze na plaży w pobliżu Algieru Amerykańscy żołnierze lądują na plażach w pobliżu Oranu Przebieg II wojny światowej w Afryce

Walki w Tunezji 23 stycznia 1943r. oddziały alianckie wkroczyły do Tunezji. Armia Pancerna Afryka ewakuuje się z Trypolisu i rozpoczyna odwrót w kierunku Tunezji. Anglicy i Amerykanie spodziewając się szybkiego zwycięstwa, rozciągnęli swe linie zaopatrzeniowe. 14 lutego – rozpoczyna się niemiecko-włoska ofensywa w Tunezji, która doprowadza do bitwy o przełęcz Kasserine. Mimo ogromnych strat sił amerykańskich Niemcom nie udało się przerwać frontu - wycofali się na północ, do Tunisu. W marcu 1943 Rommel przekazał dowództwo Afrika Korps i wyjechał do Niemiec. Przebieg II wojny światowej w Afryce

Przebieg II wojny światowej w Afryce Koniec walk w Afryce Vulcan to kryptonim ostatecznego ataku na siły Osi w Tunezji. Uderzono na ostatnie punkty oporu:  - Bizertę, - półwysep Cap Bon   - Tunis.  Retribution to operacaja wspomagająca operację Vulcan. Marynarka i lotnictwo aliantów atakowały niemieckie konwoje z uciekającymi do Włoch żołnierzami - tylko 653 Niemcom udało się dotrzeć do Włoch. Resztki sił Osi skapitulowały 13 maja 1943. Do niewoli dostało się wtedy ponad 275 tysięcy Włochów i Niemców. Przebieg II wojny światowej w Afryce

Przebieg II wojny światowej w Afryce Skutki działań zbrojnych w Afryce Osłabienie Włoch Mussolini stracił poparcie dla swoich decyzji w wojsku i włoskim społeczeństwie Porażka Niemiec - pierwszy front, na którym Niemcy przegrali Alianci znacznie zwiększyli kontrolę nad Morzem Śródziemnym Możliwe stało się przeprowadzenie inwazji na Włochy (rozpoczętej operacją Husky 10 lipca). Niemiecki czołg Tygrys zdobyty przez amerykańskich żołnierzy w czasie walk w Tunezji Przebieg II wojny światowej w Afryce