Zakażenia szpitalne Anna Mirosz

REGULACJE PRAWNE WHO - Ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 maja 2010 r. w sprawie kwalifikacji członków zespołu kontroli zakażeń szpitalnych Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 11 marca 2005 r. w sprawie rejestrów zakażeń zakładowych oraz raportów o występowaniu tych zakażeń Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 27 maja 2010 r. w sprawie zakresu, sposobu i częstotliwości prowadzenia kontroli wewnętrznej w obszarze realizacji działań zapobiegających szerzeniu się zakażeń i chorób zakaźnych

W jakim przypadku mówimy, że zjawisko chorobowe NIE JEST zakażeniem szpitalnym ??? objawy wystąpiły zbyt wcześnie tj. nie minęło 48 godzin od momentu przyjęcia pacjenta

CO TO JEST ZAKAŻENIE SZPITALNE? Zakażenie szpitalne to zakażenie, które wystąpiło w związku z udzieleniem świadczeń zdrowotnych, w przypadku gdy choroba w czasie udzielania świadczeń nie była w okresie wylęgania (np. zakażenia bakteryjne) lub gdy choroba wystąpiła po udzieleniu tych świadczeń w okresie nie dłuższym niż najdłuższy okres wylęgania tej choroby (np. WZW typu B, WZW typu C).

Czas pojawienia się zakażenia szpitalnego: podczas hospitalizacji po wypisaniu chorego Umownie przyjęto, że zakażenia występujące po 48 h od przyjęcia są zakażeniami szpitalnymi. Wyjątki: Legionella ok.2 tygodnie HBV, HCV ok. 6 miesięcy HIV wiele lat

Rezerwuar drobnoustrojów to naturalne środowisko dla danego mikroorganizmu, które umożliwia mu metabolizm i rozmnażanie (człowiek, zwierzę, roślina, martwa natura). Źródło zakażenia miejsce, z którego czynnik chorobotwórczy zostaje przeniesiony na osobę wrażliwą. Kolonizacja(zasiedlenie) obecność drobnoustrojów, bez jakichkolwiek objawów klinicznych.

Epidemiologia Zakażenia szpitalne są przyczyną bezpośrednią ok. 3% zgonów chorych, zaś pośrednią 8,3%. Według WHO zakażenia szpitalne występują u 9% chorych hospitalizowanych. W Polsce dopiero od 1983 jest obowiązek rejestracji zakażeń szpitalnych, brak danych o rozmiarach tego zjawiska!

ZAKAŻENIA SZPITALNE – DEFINICJE SYTUACYJNE noworodki - zakażenie szpitalne 48-72 godziny od momentu urodzenia dziecka przez matkę miejsce operowane u pacjenta - zakażenie szpitalne to zakażenie pojawiające się w ciągu miesiąca od zabiegu wszczepione ciała obce - zakażenie szpitalne to zakażenie pojawiające się w ciągu roku od zabiegu

Etiologia Wirusy: RSV, grypy, paragrypy, ECHO, coxackie, varicella-zoster, rotawirusy, odra, różyczka, świnka, HBV,HCV,HDV,HGV, CMV, HIV Bakterie: Staphylococcus aureus i epidermidis, Enterococcus faecalis, Escherichia coli, Proteus, Klebsiella, Serratia marcescens, Pseudomnas aeruginosa, Bacteroides, Clostridium difficile Grzyby: Candida albicans

Wielooporne szczepy: Staphylococcus aureus metycylinooporny (MRSA) Staphylococcus metycylinooporny koagulazoujemny(MRCNS) Enterococcus faecalis Pseudomonas aeurginosa Klebsiella pneumoniae

Źródła zakażenia miejsca suche – pościel, opatrunki (gronkowce, paciorkowce) miejsca wilgotne – zlewy, ręczniki, inhalatory, baseny, nawilżacze, zbiorniki moczu, żywność, woda (Klebsiella, Pseudomonas aeruginosa, Serratia, Salmonella, E.coli, Enterobacter) źle wyjałowiony sprzęt medyczny po krwi (HBV, HCV, HDV, HGV, HIV) przetoczenie krwi (j.w. + CMV) ręce personelu( gronkowce, Pseudomonas, Serratia, Klebsiella) sprzęt anestezjologiczny (Pseudomonas)

Drogi szerzenia powietrzno-pyłowa (zakażenia układu oddechowego) kontaktowa (rany pooperacyjne St. aureus) pokarmowa (Klebsiella, Salmonella) poprzez źle wyjałowiony sprzęt medyczny i krew

Czynniki ryzyka zakażenia szpitalnego Biologiczny stan chorego (niedobory immunologiczne związane z podeszłym wiekiem, chorobami: cukrzyca, nowotwory, urazy wielonarządowe, oparzenia, odleżyny, niewydolność nerek i wątroby, alkoholizm, przeszczepy narządów...) Metody diagnostyczno – lecznicze (operacje, antybiotykoterapia, immunosupresja, cewnikowanie naczyń i pęcherza, intubacja, hemodializa, dializa otrzewnowa, wentylacja płuc...)

Najczęściej uznaje się zakażenie za szpitalne, jeśli wystąpiło w okresie 48–72 godzin od udzielenia świadczenia zdrowotnego. Dla zakażenia o długim okresie wylęgania (WZW typu B, WZW typu C, HIV, gruźlica) przyjmuje się okres od dwóch tygodni do wielu lat. Zakażenie szpitalne może dotyczyć zarówno pacjenta, jak i personelu. Może wystąpić zarówno w szpitalu, jak i w innej placówce opieki zdrowotnej. Pomimo szeroko zakrojonych programów zapobiegania i zwalczania zakażeń szpitalnych, nawet w krajach wysoko rozwiniętych istnieje pewna granica, której nie można już obniżyć.

Czynnikiem etiologicznym zakażeń ujawniających się po wypisaniu pacjenta ze szpitala są najczęściej drobnoustroje pochodzące ze środowiska szpitalnego, które skolonizowały pacjenta w okresie jego kuracji. Zakażenia szpitalne mogą mieć źródło egzogenne, czyli pochodzić od innego chorego lub ze środowiska, a także endogenne w przypadku zakażenia własną florą bakteryjną skóry czy też błon śluzowych. Wraz z przebywaniem chorego w szpitalu jego flora endogenna zastępowana jest florą szpitalną. Szczepy własne chorego częściej są wrażliwe na antybiotyki, a zakażenia przez nie wywoływane są łatwiejsze do leczenia.

Natomiast w szpitalu, gdzie często stosuje się antybiotykoterapię, wyselekcjonowane szczepy są oporne na wiele antybiotyków i leczenie takich zakażeń jest trudne. Wymaga ono bowiem stosowania antybiotyków o szerokim spektrum działania, które mogą wpływać niekorzystnie na organizm. Zakażenia szpitalne występują zwykle u chorych o zmniejszonej odporności, głównie noworodków i niemowląt oraz u osób w wieku podeszłym, a także u osób wyniszczonych chorobami. Mogą być one wywołane przez różne drobnoustroje: wirusy, bakterie, grzyby, pierwotniaki.

Źródła zakażeń szpitalnych Za główne źródło zakażenia uważa się organizm ludzki lub zwierzęcy, w którym są obecne drobnoustroje chorobotwórcze, intensywnie namnażające się, rozsiewające się do otaczającego środowiska i mogące zakażać wrażliwy ustrój.

ŻRÓDŁA ZAKAŻENIA CD. Ponadto źródłem zakażenia mogą być: – nosiciele (zdrowi i ozdrowieńcy); – personel szpitalny; – sprzęt szpitalny nieodpowiednio sterylizowany i dezynfekowany (aparatura diagnostyczna, narzędzia chirurgiczne i zabiegowe, materiały opatrunkowe); – przedmioty osobiste – bielizna, odzież, pościel, buty szpitalne, materace, koce, poduszki; – przedmioty szpitalne – łóżka, meble, klamki, sedesy, nocniki, kaczki, baseny, wanny, butelki, mydelniczki; – leki – krew, plazma, krople do oczu, środki dezynfekcyjne stosowane do odkażania ran; – żywność i woda.

Najczęstsze przyczyny zakażeń szpitalnych: – brudne ręce personelu oraz pacjentów i ich opiekunów; – zanieczyszczona odzież personelu; – niejałowy sprzęt medyczny szpitalny i prywatny; – nieodkażony sprzęt niemedyczny oraz skażone otoczenie pacjenta; – złe warunki sanitarno-higieniczne szpitali; – brak systemu kontroli zakażeń w szpitalach.

Zakażenia szpitalne przenoszą się przez kontakt bezpośredni i pośredni. – personelu medycznego z pacjentem w trakcie zabiegów diagnostycznych, leczniczych, pielęgnacyjnych (ręce, odzież) oraz pacjentów między sobą; – zakażenia noworodków w trakcie porodu i wewnątrzmaciczne; – kontakty seksualne, pocałunki; – ukąszenia. Kontakt pośredni: – przedmioty codziennego użytku, np. skażone sprzęty wyposażenia szpitalnego, rzeczy osobiste pacjentów, pościel, bielizna itp.; – zakażenia jatrogenne – np. nieprawidłowa dekontaminacja sprzętu medycznego, skażona krew (transfuzja), skażone preparaty krwiopochodne, płyny infuzyjne; – inhalatory własne pacjentów (sposób ich dezynfekcji i przechowywania w oddziale); – wkłucia dożylne, płyny infuzyjne – brak właściwego zabezpieczenia wkłuć dożylnych (wenflonów), przedłużanie czasu utrzymania wkłucia pomimo pierwszych objawów zakażenia – zaczerwienienia, obrzęku czy bolesności.

KTO JEST NAJBARDZIEJ NARAŻONY NA ZAKAŻENIA SZPITALNE ? Pacjenci z : Chorobami upośledzajacymi odporność Z cukrzycą Odwodnieni Nadużywajacy alkoholu Z nowotworami ( leczeni cytostatykami i radioterapią) Z oparzeniami i urazami wielonarządowymi Z marskościa wątroby W wieku niemowlęcym i starszym

Najczęstsze lokalizacje zakażeń szpitalnych Drogi moczowe Płuca Rany Ogólnoustrojowe ( posocznica) skóra

Profilaktyka zakażeń Jedną z podstawowych metod profilaktyki zakażeń w warunkach szpitalnych jest izolacja, czyli odosobnienie zakaźnie chorego lub podejrzanego o chorobę zakaźną w celu uniemożliwienia przeniesienia zakażenia. Izolacja standardowa opiera się na zasadzie, że KAŻDY PACJENT JEST POTENCJALNIE ZAKAŹNY, dlatego należy stosować następujące środki ostrożności: • Higieniczne mycie i higieniczna dezynfekcja rąk. • Stosowanie odzieży ochronnej (rękawiczki jednorazowego użytku, fartuchy ochronne, ochrona twarzy w uzasadnionych przypadkach). • Dekontaminacja sprzętu. • Dekontaminacja pomieszczeń.

Postępowanie z materiałem zakaźnym: – bielizna – zabronione jest zwłaszcza siadanie na łóżku innych chorych czy odkładanie pościeli na łóżka innych podczas ich ścielenia; – odpady – gaziki z krwią czy chusteczki z odkrztuszoną wydzieliną bezwzględnie należy usuwać do pojemników na odpady medyczne. • Sprzątanie i utrzymanie w czystości: sale chorych, toalety, kabiny prysznicowe oraz baseny powinny być myte, a w określonych przypadkach (wysokie prawdopodobieństwo skażenia powierzchni) także dezynfekowane; materace, poduszki, koce poddawane dezynfekcji termiczno-chemicznej).

Utrzymanie czystości sal często jest utrudniane przez przechowywanie wszelakich toreb, waliz pod łóżkami chorych. Gromadzący się pod łóżkami kurz zawiera drobnoustroje, które wraz z ruchem powietrza krążą po salach i korytarzach. Pamiętajmy więc, aby rzeczy osobiste, ubrania i torby przechowywać w wyznaczonych pomieszczeniach, szafach i szafkach. Dbajmy także o porządek na stolikach przyłóżkowych. Nadmiar przedmiotów pacjentów utrudnia ich rutynowe mycie i dezynfekcję. izolacja zależna od dróg przenoszenia obejmuje izolację oddechową, pokarmową i kontaktową. droga oddechowa, czyli inhalacyjna, to przenoszenie drobnoustrojów na tzw. jądrach skraplania, powstających w czasie kaszlu, kichania i mówienia. W zależności od rozmiarów powstających jąder wyróżniamy drogę: • powietrzno-kropelkową, • powietrzno-pyłową. • droga powietrzno-kropelkowa – przenoszone na odległość nie większą niż 1 metr w kropelkach o średnicy ponad 5 μm tzw. duże jądra skroplenia.

Wymagania związane z izolacją powietrzno-kropelkową Pomieszczenie: oddzielne lub kohortacja; jeżeli nie ma takiej możliwości, należy zachować odległość co najmniej 1 metra między zakaźnie chorym a innymi pacjentami; drzwi do pomieszczenia mogą pozostać otwarte. Wędrówki po oddziale, odwiedziny w salach innych pacjentów, wspólne spędzanie czasu na rozrywkach wymagających bliskich kontaktów (gra w karty, gra lub oglądanie filmów na komputerze itp.) lub spędzanie czasu z innymi chorymi w ramach źle pojętej solidarności w chorobie uniemożliwiają personelowi wdrożenie zasad izolacji, prowadząc do szerzenia się zakażeń przenoszonych tą drogą. Przemyślmy więc, czy wianuszek osób wokół jednego stojaka na kroplówkę zgromadzonych przy łóżku pacjenta w cięższym stanie to nie niedźwiedzia przysługa dla swoich przyjaciół.

2. Maski: konieczne zawsze przy bliskim kontakcie z chorym (dystans mniejszy niż 1 metr).

3. Transport chorego: jeżeli jest konieczny, pacjent powinien mieć założoną maskę ograniczającą uwalnianie się cząstek wydzieliny dróg oddechowych (droga powietrzno-pyłowa – przenoszone w kropelkach o średnicy do 5 μm tzw. małe jądra skroplenia). Następujące drobnoustroje są zdolne do unoszenia się w powietrzu przez długi czas i wnikania do pęcherzyków płucnych: wirus odry, ospy wietrznej, prątki gruźlicy.

Ważna informacja Istotną informacją jest fakt, iż w 1 napadzie kaszlu powstaje 3500 kropelek – jąder skraplania – natomiast kichanie wyzwala aż ok. 1 000 000 jąder skraplania. Do powstania infekcji wystarczy 1 jądro skraplania. Dlatego tak ważna jest HIGIENA KASZLU!!! Zasłanianie ust dłońmi w trakcie kaszlu powoduje ich skażenie drobnoustrojami, które podczas dotykania klamek, mebli czy przedmiotów codziennego użytku przenoszą się i prowadzą do zakażeń krzyżowych. Droga pokarmowa polega na wprowadzeniu drobnoustrojów do przewodu pokarmowego wraz z pożywieniem. Etapy przygotowania posiłków w kuchni szpitalnej podlegają ścisłej kontroli . Dostarczane posiłki powinny być więc bezpieczne. Niestety, od momentu wydania dań z kuchni może dojść do ich wtórnego skażenia. Posiłek oczekujący na pacjenta w szpitalnej stołówce to częsty widok. Przyczyny są różne. Czasami to trwające badania lub konieczność powstrzymania się od posiłków przed lub po badaniu, ale także nieprzestrzeganie przez pacjentów wyznaczonych pór posiłków (wyjścia na ogród itp.) Kolejnym bardzo ważnym ogniwem w zapobieganiu zakażeniom pokarmowym jest przechowywanie prywatnie zakupionej przez pacjentów żywności. Właściwym sposobem jest umieszczenie podpisanych nazwiskiem pacjenta produktów w wyznaczonej lodówce, a nie, jak to ma często miejsce, na parapecie czy w szafce szpitalnej. Produkty z grupy łatwo psujących się (wędliny, nabiał, otwarte soki owocowe) powinny bezwzględnie znajdować się w lodówce. Częstą praktyką u pacjentów jest także spożywanie posiłków ze wspólnych naczyń (wspólna miska z chipsami, orzeszkami itp.). Pamiętajmy także o higienie rąk przed spożywaniem posiłków, tak pochodzących z kuchni centralnej, jak i przygotowywanych z własnych produktów.

Izolacja w zakażeniach przenoszonych drogą kontaktową zapobiega rozprzestrzenianiu się zakażeń przenoszonych drogą kontaktu bezpośredniego (dotyk) lub pośredniego (powierzchnie lub przedmioty zanieczyszczone wydzielinami lub wydalinami zakażonego pacjenta). Zakażenia przenoszone drogą kontaktową to m.in. paciorkowcowe i gronkowcowe zapalenia skóry, zakażenia wirusem opryszczki, półpasiec, zakażenia jelit wywołane przez Salmonella Shigella, E. coli, rotawirusy, norowirusy, wirusowe zapalenia wątroby typu A, zakażenia układu oddechowego, pokarmowego, skóry i ran przez wielooporne bakterie (patogeny alarmowe).

Wymagania: 1. Pomieszczenie: oddzielne lub kohortacja. 2 Wymagania: 1. Pomieszczenie: oddzielne lub kohortacja. 2. Rękawiczki jednorazowe: zakładane do kontaktu z wydzielinami i wydalinami, zdejmowane po zakończeniu czynności. 3. HIGIENA RĄK: mycie i dezynfekcja rąk po skorzystaniu z toalety, wymianie pampersa czy pieluchomajtek u dorosłych pacjentów; 4. Transport chorego: jeżeli jest konieczny, z zachowaniem zasad ograniczających rozsiew drobnoustrojów w środowisku. 5. Sprzęt do pielęgnacji pacjenta: wydzielony dla danego pacjenta.

Do najważniejszych i podstawowych działań mających na celu zapobieganie występowania zakażeń wewnątrzszpitalnych należą: - stosowanie zasad higieny i aseptyki, antyseptyki: - mycie chirurgiczne rąk na bloku operacyjnym przed każdą operacja, - zakładanie jałowych rękawic oraz odzieży przed operacją, - zakładanie rękawiczek higienicznych podczas wykonywania wszelkich czynności przy pacjencie, - utrzymanie higieny osobistej pacjentów oraz własnej,

- przed wykonaniem jakiegokolwiek zabiegu należy higienicznie umyć ręce, - zakładanie maseczek i czepków na włosy przed operacją, - Posługiwanie się tylko i wyłącznie jałowym sprzętem na bloku operacyjnym. (dezynfekować w wannach z płynem dezynfekcyjnym, czyścić i myc sprzęt mechanicznie, ręcznie przy użyciu szczotki albo w myjniach ultradźwiękowych, osuszać ściereczkami lnianymi lub suchym powietrzem, ze specjalnego pistoletu lub pompki, sterylizować, właściwie przechowywać i transportować, właściwie otwierać pakiety, zestawy, tace, stosować sprzęt według obowiązujących procedur), - stosowanie zasad i technik wykonywania zabiegów pielęgniarskich z grupy aseptycznych: - częsta obserwacja miejsc wkłucia, ujścia drenów i cewników, obserwacja rany i opatrunków, dbanie o czystość cewników,

- codzienna zmiana opatrunków, a w razie potrzeby częściej (np - codzienna zmiana opatrunków, a w razie potrzeby częściej (np.po zabrudzeniu, przekrwieniu, zamoczeniu), - posługiwanie się jałowymi narzędziami podczas zmiany opatrunku na ranie pooperacyjnej, - dokładne czyszczenie i dezynfekcja ran. - odpowiednie przygotowanie pacjenta do operacji (kąpiel aseptyczna całego ciała, golenie miejsca operacyjnego), - przestrzeganie izolacji i segregacji pacjentów w celu zapobiegania rozprzestrzeniania się zakażeń wewnątrzszpitalnych, - stosowanie określonych zasad i procedur w usprawnianiu pacjenta, - prawidłowa pielęgnacja pacjentów zaintubowanych i rurki intubacyjnej, - okresowa ocena stanu zdrowia pielęgniarek, ocena stanu odporności, - poddawanie się szczepieniom, które chronią pielęgniarkę i opiekuna medycznego przed zachorowaniem na chorobę zakaźną, - prowadzenie dokumentacji tzw. zranień i ukłuć.

Do miejsc o największej częstości zakażeń należą oddziały: - intensywnej terapii (tutaj częstość zakażeń jest największa), - transplantologiczne, - leczenia oparzeń, - dializ, - dziecięce i noworodkowe. Są to miejsca, w których hospitalizowani są chorzy z niedoborami funkcji układu odpornościowego.

Kluczową rolę w prewencji zakażeń wewnątrzszpitalnych odgrywa utrzymanie wysokiej higieny wśród personelu szpitala - osób, które mają bezpośredni kontakt z pacjentem podczas przeprowadzania zabiegów i badań, a które jednocześnie wielokrotnie mają styczność różnymi substancjami zakaźnymi. Dlatego też w szpitalach obowiązują określone procedury postępowania, mające na celu zapobieganie zakażeniom. Obejmują one ogół zasad i standardów dotyczących higieny, dezynfekcji, aseptyki i organizacji pracy w oddziale i całym szpitalu. Ich przestrzeganie jest obowiązkiem każdego pracownika.

ASEPTYKA Aseptyka: jest to ogół zachowań, których celem jest utrzymanie bakteriologicznej jałowości środowiska, używanych materiałów opatrunkowych i sprzętów, które ma na celu ochronę przed zakażeniom i wnikaniem drobnoustrojów chorobotwórczych w strefy ich pozbawione. Jedną z zasad aseptyki jest używanie jałowych narzędzi i materiałów podczas przeprowadzania zabiegów medycznych. Zasady postępowania ze sprzętem medycznym mające na celu zachowanie jego jałowości: - przeprowadzanie dezynfekcji w płynach dezynfekcyjnych; - mechaniczne czyszczenie i mycie sprzętów za pomocą szczotek lub w myjni ultradźwiękowej,

- osuszanie przystosowanymi do tego ścierkami lub przy użyciu suchego powietrza dozowanego specjalnymi urządzeniami, - odpowiednie pakowanie sprzętu do sterylizacji z umieszczeniem wskaźnika oceniającego skuteczność sterylizacji, - sterylizacja, - właściwe warunki przechowywania i transportu sprzętów jałowych i sterylnych, - umiejętne korzystanie z pakietów, zestawów i tac jałowych (sposób otwierania, układania, zastosowania), - przestrzeganie procedur stosowania sprzętów jałowych i sterylnych.

ANTYSEPTYKA Antyseptyka: jest to ogół procedur, których celem jest odkażenie używanych materiałów opatrunkowych i sprzętów przez stosowanie różnego rodzaju środków niszczących lub hamujących rozwój organizmów chorobotwórczych takich jak np. środki chemiczne, wysoka temperatura, promieniowanie.

Dezynfekcja- to ogół procedur, których celem jest ograniczenie występowanie organizmów patogennych w obrębie rany, pola operacyjnego, stosowanych narzędzi i materiałów medycznych. Ze względu na bezpieczeństwo, sprzęt i narzędzia należy poddawać natychmiast po wykonaniu zabiegu a przed myciem, gdyż proces ten służy bezpieczeństwu7 osób manipulujących sprzętem w trakcie mycia, konserwacji itp. W czasie przeprowadzania dezynfekcji sprzętu należy stosować się do obowiązujących procedur i zasad bezpieczeństwa pracy. Sprzęty bardzo zanieczyszczone wymagają dłuższej sterylizacji niż sprzęty mniej zanieczyszczone. Przed przeprowadzeniem sterylizacji należy oczyścić sprzęty z obecnej na niej krwi, wydzieliny ropnej lub innych wydalin.

Sterylizacja: jest to ogół procedur, których celem jest zniszczenie wszystkich organizmów chorobotwórczych oraz ich form przetrwalnikowych przetrwalnikowych i zarodników. Konieczność stosowania odzieży ochronnej zdeterminowana jest tym, że każdy pacjent jest potencjalnie zakaźny. Odzież ochronna chroni pracownika przed drobnoustrojami pochodzącymi od pacjenta. Stanowi barierę odgrywającą od otoczenia ciało lub ubiór pracownika. Przy kontakcie z krwią lub potencjalnie zakaźnym materiałem stosuje się fartuchy ochronne zawiązywane z tyłu. Stosowane są również fartuchy nieprzemakalne, rękawiczki jednorazowego użycia, i inne środki ochrony tkj., Okulary, maski na oczy czy usta, czepek na włosy, ochraniacze na obuwie.

Clostridium difficile (CD) -gatunek Gram dodatnich beztlenowych przetrwalnikujących laseczek wykazujących zdolność ruchu.

Clostridium Defficile Daje zespół choroby określany jako rzekomobłoniaste zapalenie jelit. Objawy: wodnista biegunka, zwykle bez śluzu i krwi. Jest związane z antybiotykoterapią, może być bezpośrednio po leczeniu albo później (nawet do 4 tygodni). Antybiotyki niszczą florę jelitową i dochodzi do kolonizacji bakteriami patogennymi. Najlepszą metodą diagnostyczną jest oznaczanie toksyny A w kale.

Szybkie rozprzestrzenienie się Clostridium difficile (CD) w środowisku szpitalnym wynika ze: Skażenia sporami środowiska szpitalnego Długotrwałego przeżywania spor Oporności na większość rutynowo stosowanych środków dezynfekcyjnych Możliwości przenoszenia na rękach personelu Ekspozycji wielu pacjentów na antybiotyki

Spory w środowisku zewnętrznym zachowują żywotność nawet do 5 miesięcy, a według niektórych badaczy nawet przez kilka lat.

CD staje się coraz większym problemem nie tylko ze względu na rosnącą liczbę zachorowań ale i ciężkość przebiegu zachorowania, oporność kliniczną na stosowane leczenie, jak i rosnącą śmiertelność

Obraz zakażenia CD obejmuje bardzo szeroki zakres intensywności objawów, od łagodnej biegunki do ciężkiego zapalenia jelita grubego z niedrożnością i okrężnicą olbrzymią.

Rekomendacje dot. postępowania w przypadkach zakażeń CD : zastosowanie izolacji kontaktowej, wydzielenie osobnego pomieszczenia z toaletą ograniczenie kontaktów z osobami odwiedzającymi oddzielenie od pacjentów bez zakażenia

Izolację pacjenta stosuje się do ok. 48 godzin od ustąpienia biegunki i uzyskania uformowanego stolca (zaleca się izolację do momentu wypisania ze szpitala), Przed wejściem na salę chorego personel medyczny oraz osoby odwiedzające zakładają rękawiczki i jednorazowy fartuch ochronny.

Po kontakcie z pacjentem należy umyć ręce ciepłą bieżącą wodą z zastosowaniem mydła lub preparatu z chloroheksydyną (wcieranie preparatu alkoholowego nie jest wystarczające ponieważ nie działa skutecznie na spory C. difficile)

Higiena rąk – po kontakcie z materiałem skażonym CD ręce myjemy według znormalizowanej i walidowanej, standardowej procedury, opartej na schemacie Ayliffe, następnie wycieramy do sucha (w razie potrzeby dezynfekujemy),

Podsumowanie Zakażenia szpitalne były, są i będą Zakażenia szpitalne zwiększają koszty leczenia i co ważniejsze cierpienie chorego Zakażenia szpitalne, mają znamienny udział w zachorowalności, śmiertelności i kosztach przewyższających oczekiwania związane z podstawową chorobą pacjenta Są jedną z najczęstszych przyczyn przedłużonej hospitalizacji Wskaźniki epidemiologiczne zakażeń szpitalnych są uważane za jedne z najlepszych wskaźników oceny jakości pracy każdego szpitala Mimo wprowadzenia nadzoru sytuacja nie polepsza się na poziomie odpowiednio zadowalającym, głównie pacjentów .

„Niemała mądrość, mądrze mówić, lecz największa mądrze czynić” Andrzej Maksymilian Fredro (1620-1679) Dziękuję za uwagę