Statyny w POCHP Studenckie Koło Naukowe „Alveolus” przy Katedrze i Klinice Chorób Wewnętrznych, Pneumonologii i Alergologii Paulina Miłkowska Krzysztof Woźniak

Plan prezentacji: Co to są statyny Obecne standardy zastosowania statyn POCHP Statyny w POChP Statyny- wpływ na choroby współistniejące z POChP Statyny zmniejszają ryzyko raka płuca? Statyny w innych chorobach płuc Podsumowanie Piśmiennictwo

statyny Kompetycyjne inhibitory reduktazy 3- hydroksy-3-metyloglutarylo-koenzymu A (HMG-CoA) hamowanie biosyntezy cholesterolu LDL o 20-40%, HDL o 5-15%, niewielki wpływ na TG statyny HMG-CoA mewalonian cholesterol

Plejotropizm działania statyn Poprawa funkcji śródbłonka, zwiększenie ekspresji śródbłonkowej syntazy NO Pośrednie działanie przeciwzapalne poprzez wpływ na CRP, IL-6, IL-8, IL-1, IL-12, TNF-a, cyklooksygenazę 2, selektynę 2, ICAM-1, MCP-1 itd.. Hamowanie makrofagów, proliferacji i migracji miocytów gładkich Wzrost stabilności blaszki miażdżycowej Działanie antykoagulacyjne Działanie przeciwosteoporotyczne Działanie immunomodulujące

Obecne zastosowanie statyn Pierwotna i wtórna prewencja choroby wieńcowej Prewencja udaru niedokrwiennego mózgu Cukrzyca, zespół metaboliczny Chor.Alzheimera, stwardnienie rozsiane, RZS, osteoporoza (???) Statyny w chorobach płuc- nowy problem

Działania niepożądane statyn: Uszkodzenie wątroby- aminotransferaz Miopatia, rabdomioliza Nasilenie działania leków przeciwkrzepliwych pochodnych kumaryny – niepohamowane krwawienia Objawy ze stron przewodu pokarmowego Zaczerwienienie skóry, uczucie gorąca Teratogenność

pochp POChP charakteryzuje się słabo odwracalnym, postępującym ograniczeniem przepływu powietrza przez drogi oddechowe. Ograniczenie przepływu powietrza przez drogi oddechowe wiąże się z nieprawidłową odpowiedzią zapalną płuc na szkodliwe pyły lub gazy (dym tytoniowy). POChP dotyczy głównie płuc, ale towarzyszą jej również następstwa systemowe.

Stan zapalny w całym organizmie Pochp Stan zapalny Zajęcie drobnych oskrzeli (remodeling) Przewlekłe zapalenie oskrzeli Stan zapalny w całym organizmie Zniszczenie miąższu płuc (destrukcja ściany pęcherzyków) Rozedma płuc

Podstawy molekularne pochp Stres oksydacyjny wywołany paleniem Zwiększenie liczby makrofagów Zwiększona retencja neutrofili w płucach Wzrost liczby limfocytów CD8+ i CD4+ Zwiększona ekspresja cytokin prozapalnych (IL-6, IL-10, IL-12, IL-13, a także INF-γ)

Molekularne i komórkowe podstawy rozwoju pochp

Hodge (2004) W POChP obserwuje się zwiększoną nekrozę komórek śródbłonka i zwiększoną apoptozę kom. śródbłonka i limfocytów w tkance płuc. Makrofagi chorych na POChP mają zmniejszoną zdolność do usuwania /rozpoznawania i usuwania apoptotycznych komórek, co prowadzi do ich nagromadzenia.

Objawy ogólnoustrojowe w POChP 1/ Wyniszczenie 2/ Zanik mięśni szkieletowych 3/ Osteoporoza 4/ Zaburzenia endokrynologiczne (hipogonadyzm u mężczyzn, częste zaburzenia czynności tarczycy) 5/ Niedokrwistość 6/ Depresja Ponadto zwiększone ryzyko: Choroby niedokrwiennej serca Zakażeń dróg oddechowych Raka płuc Zatorowości płucnej Odmy opłucnowej (rozedma) Cukrzycy

Obecne leczenie pochp B-mimetyki (krótko i długodziałające) Metyloksantyny Wziewne glikokortykosteroidy Tlenoterapia Leczenie chirurgiczne Leczenie przeciwzapalne, przyczynowe?

Statyny w pochp- podstawy molekularne Spadek ekspresji cząsteczek adhezyjnych biorących udział w rekrutacji komórek zapalnych Spadek ekspresji chemokin Spadek metaloproteinaz Hamowanie uwalniania TGF-B Hamowanie aktywności limfocytów Th1 i pobudzanie limfocytów Th2 Zapobieganie rozwojowi rozedmy u myszy eksponowanych na dym tytoniowy IL-6 i CRP

Statyny w pochp Poprawa wydolności fizycznej i spadek duszności u chorych Zmniejszenie śmiertelności z powodu POChP i chorób sercowo-naczyniowych (30-50%) Spadek liczby hospitalizacji (30-40%) Spadek liczby zawałów serca (50%) Spadek liczby zaostrzeń Zmniejszenie spadku FEV1 (pacj. biorący statyny – spadek o 11 ml/rok, nie biorący statyn – spadek o 24 ml/rok)

statyny a crp Wyjściowe stężenie CRP > 3mg/l - znaczne obniżenie poziomu CRP po leczeniu statynami – podgrupa mogąca czerpać największe korzyści z leczenia statynami. CRP <3mg/l, po leczeniu statynami bez zmian.

Statyny w pochp- problemy Mało informacji na temat efektów stosowania konkretnych statyn. Najlepiej przeciwzapalnie działają simwastatyna i atorwastatyna (najbardziej lipofilne). Bez różnicy w FVC i FEV1 w grupach przyjmujących simwastatynę, atorwastatynę itd. Odpowiedź na statyny jest zależna od dawki.

Statyny w pochp- problemy Brak jednoznaczności badań Rabdomioliza i miopatia po statynach- problem w POChP statyny wziewne?

„Healthy user effect” Pacjenci zażywający statyny: statystycznie częściej chodzą do lekarza, mniej palą, chętniej biorą leki, częściej szczepią się na grypę i przeciwko pneumokokom. Ale pacjenci z grupy leczonej statynami są jednocześnie starsi i mają więcej chorób współwystępujących.

Statyny a choroby współistniejące z pochp Korzystny wpływ na często współistniejące z POChP: Chorobę wieńcową Hiperlipidemię Cukrzycę Osteoporozę

pochp a choroby sercowo-naczyniowe (1) ChNS i POChP - wspólne czynniki ryzyka (papierosy, otyłość, cukrzyca) Synergia między epizodami sercowo- naczyniowymi i stanem zapalnym w drogach oddechowych FEV1 -ważny marker rozwoju choroby wieńcowej i śmiertelności z powodu chorób sercowo-naczyniowych Diagnoza POChP sama w sobie wiąże się ze zwiększeniem ryzyka śmierci z powodu chorób sercowo-naczyniowych.

pochp a choroby sercowo-naczyniowe (2) Największe korzyści z zastosowania statyn - grupa pacjentów z POChP i wcześniej rozpoznaną chorobą sercowo-naczyniową (hamowanie działania cytokin zapalnych związanych z chorobą wieńcową) Statyny mogą zmniejszać śmiertelność, bo wielu pacjentów z POChP ma nierozpoznana chorobę niedokrwienną serca. (???)

Statyny zmniejszają ryzyko raka płuca? Statyny zmniejszają o 30-55% ryzyko śmierci z powodu raka płuca u chorych na POChP. „Healthy user effect” – pacjenci stosujący statyny częściej wykonują badania przesiewowe w kierunku raka płuca – czy statyny zmniejszają ryzyko zachorowania na raka płuca, czy tylko śmiertelność z jego powodu?

Statyny w innych chorobach płuc Astma - brak działania przeciwzapalnego– nie zmniejszają śmiertelności, występowania zaostrzeń i nie zmniejszają oporu przepływu powietrza w płucach. Zapalenie płuc – zmniejszenie śmiertelności Statyny na liście leków wywołujących zmiany w płucach o typie choroby śródmiąższowej.

podsumowanie Statyny- leki o bardzo szerokim zastosowaniu Znaczenie chorób układu krążenia u większości chorych na POChP Statyny- nadzieja w POChP? Statyny jako prewencja raka płuc? Statyny w innych chorobach płuc

piśmiennictwo Jan Zieliński. Przewlekła obturacyjna choroba płuc. Future treatments for Chronic Obstructive Pulmonaary Disease and its comorbidities. Proceeding of the American Thoracic Society vol. 5 2008 ; 857- 864 Preadmission use of statins and outcomes after hospitalization with pneumonia: population-based cohort study of 29,900 patients.Arch Intern Med. 2008 Oct 27;168(19):2081-7 Treatment of Chronic Obstructive Pulmonary Disease and Its ComorbiditiesThe Proceedings of the American Thoracic Society 5:848-856 (2008) Associations between statins and COPD: a systematic review. BMC Pulm Med. 2009; 9: 32. Obstructive pulmonary disease and cancer mortality; the influence of statins.Thorax. 2009 Aug 30. Statins and interstitial lung disease: a systematic review of the literature and of food and drug administration adverse event reports. Chest. 2008 Oct;134(4):824- 30. Statins and cancer: A systematic review and meta-analysis. Eur J Cancer. 2008 Oct;44(15):2122-32 Impact of statins and ACE inhibitors on mortality after COPD exacerbations. Respir Res. 2009; 10(1): 45

Dziękuję za uwagę