Ewaluacja projektów kluczowych realizowanych w ramach RPO WK-P na lata 2007-2013 i ich wpływ na efektywność zarządzania rozwojem XLVI Posiedzenie Komitetu Monitorującego Regionalny Program Operacyjny Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2007-2013 Toruń, 26 marca 2015 Badanie ewaluacyjne finansowane jest ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Kujawsko-Pomorskiego na lata 2007-2013

PROBLEMATYKA I METODOLOGIA BADANIA

PROBLEMATYKA BADANIA

METODOLOGIA BADANIA

CHARAKTERYSTYKA PROJEKTÓW KLUCZOWYCH REALIZOWANYCH W RAMACH RPO WK-P 2007-2013

CHARAKTERYSTYKA PROJEKTÓW KLUCZOWYCH Suma dofinansowania projektów kluczowych ze środków UE (wykres z lewej strony) oraz ze środków krajowych (wykres ze strony prawej) w latach 2008-2014 (dane w mln zł) W ramach RPO WK-P 2007-2013 objęto wsparciem 88 projektów kluczowych (107 wniosków o dofinansowanie). Z największą dynamiką przyrostu liczby przedsięwzięć realizowanych w ramach trybu pozakonkursowego mamy do czynienia w latach 2009-2010. Realizacja 56 projektów została zakończona, a 51 przedsięwzięć znajduje się w fazie realizacji.

Liczba projektów kluczowych w poszczególnych powiatach CHARAKTERYSTYKA PROJEKTÓW KLUCZOWYCH Liczba projektów kluczowych w poszczególnych powiatach W ponad ¾ projektów kluczowych zasięg działań projektowych nie wykroczył poza obszar jednej gminy. Wśród realizatorów projektów kluczowych wyraźnie dominują jednostki samorządu terytorialnego, stanowiące aż 70,1% wszystkich beneficjentów.

CHARAKTERYSTYKA PROJEKTÓW KLUCZOWYCH Mając na uwadze wskaźniki produktu, należy stwierdzić, iż relatywnie największa skala efektów dotyczy długości przebudowanych dróg wojewódzkich. Wskaźnik ten odnosi się aż do 11 projektów, w ramach których łącznie dokonano przebudowy 228,94 km dróg wojewódzkich. W zdecydowanej większości zakończonych przedsięwzięć kluczowych mamy do czynienia ze zrealizowaniem założonych wartości wskaźników projektowych na poziomie 100%. Najliczniejsze efekty mierzone za pomocą wskaźników rezultatu to oszczędność czasu w przewozach pasażerskich.

OCENA POZAKONKURSOWEGO TRYBU SELEKCJI I REALIZACJI PROJEKTÓW W RAMACH RPO WK-P 2007-2013

Posiadanie doświadczenia w realizacji projektów konkursowych PROCES OCENY I SELEKCJI PROJEKTÓW KLUCZOWYCH Ocena relacji pomiędzy poziomem trudności przygotowania projektu w trybie projektów kluczowych i konkursowych Posiadanie doświadczenia w realizacji projektów konkursowych Zdecydowana większość beneficjentów (90,4%) poza realizacją projektu kluczowego posiada także doświadczenie w prowadzeniu projektów konkursowych. Badani nie dostrzegają znaczących różnic w poziomie trudności przygotowania projektu w trybie indywidualnym i trybie konkursowym.

Możliwość samodzielnego opracowania dokumentacji projektu kluczowego PROCES OCENY I SELEKCJI PROJEKTÓW KLUCZOWYCH Możliwość samodzielnego opracowania dokumentacji projektu kluczowego

PROCES OCENY I SELEKCJI PROJEKTÓW KLUCZOWYCH Wpływ czynników na zakres projektu Konsultacje założeń projektów kluczowych

PROCES OCENY I SELEKCJI PROJEKTÓW KLUCZOWYCH Ocena złożonych propozycji projektów Modyfikacje założeń projektów kluczowych Większość projektów kluczowych (71,3%) nie wymagała zmian przyjętych na początkowym etapie założeń. Jeśli już takie zmiany okazywały się niezbędne, to dotyczyły przede wszystkim zmian zakresu rzeczowego.

PROCES OCENY I SELEKCJI PROJEKTÓW KLUCZOWYCH Tryb selekcji projektów kluczowych w RPO WK-P 2007-2013 przewiduje stosowanie trzech rodzajów kryteriów wyboru projektów: Kryteria formalne Kryteria merytoryczne horyzontalne Kryteria merytoryczne sektorowe

Średnia liczba miesięcy od podpisania pre-umowy do podpisania umowy PROCES OCENY I SELEKCJI PROJEKTÓW KLUCZOWYCH Średnia liczba miesięcy od podpisania pre-umowy do podpisania umowy W trakcie analizy wskazano trzy główne problemy systemu selekcji: (1) brak pełnej skuteczności kryteriów w identyfikacji i selekcji projektów o rzeczywiście strategicznym znaczeniu dla województwa; (2) trudność powiązania kryteriów wyboru projektów, wskaźników realizacji projektów, wskaźników realizacji Strategii Rozwoju Województwa oraz (3) problem zdefiniowania „strategiczności” projektu (problem nie tylko projektów kluczowych, ale także samych dokumentów strategicznych). Szacowanie skali projektu kluczowego, gdyby był on realizowany w trybie konkursowym

PROCES OCENY I SELEKCJI PROJEKTÓW KLUCZOWYCH Problemy wynikające z trybu kluczowego projektów Ułatwienia specyficzne dla projektów kluczowych Podejmowane przez beneficjentów działania zaradcze odnoszące się do wskazywanych problemów, to najczęściej dostosowanie się do obowiązujących wymogów i rygorów oraz takie prowadzenie prac przygotowawczych, które uwzględniało istniejące obiektywnie uwarunkowania całego procesu.

Problemy w realizacji projektów kluczowych oraz ich konsekwencje PROCES REALIZACJI PROJEKTÓW KLUCZOWYCH Problemy w realizacji projektów kluczowych oraz ich konsekwencje Środki zaradcze stosowane przy problemach realizacyjnych oraz ocena ich skuteczności Blisko jedna czwarta badanych (24,2%) nie ma sprecyzowanego pomysłu działań zorientowanych na zniwelowanie problemów w realizacji projektów kluczowych. Z kolei spośród pojawiających się konkretnych propozycji najwięcej wskazań uzyskały takie warianty zmian jak: ułatwienie procedur rozliczania (17,7%) oraz uproszczenie procedur / zmniejszenie biurokracji na etapach aplikowania i realizacji (14,5%).

PROCES REALIZACJI PROJEKTÓW KLUCZOWYCH Ocena trybu projektów kluczowych pod względem użyteczności dla wyboru i realizacji przedsięwzięć dopasowanych do potrzeb województwa oraz propozycje zmian w trybie dla zwiększenia użyteczności

OCENA EFEKTYWNOŚCI PROJEKTÓW KLUCZOWYCH

OCENA EFEKTYWNOŚCI PROJEKTÓW KLUCZOWYCH Udział projektów kluczowych charakteryzujących się wyższą efektywnością kosztową niż średnia dla projektów konkursowych Większość projektów kluczowych charakteryzuje się niższą efektywnością kosztową w osiąganiu produktów i rezultatów niż ma to miejsce w przypadku przedsięwzięć trybu konkursowego. W przypadku większości analizowanych Działań RPO WK-P projekty konkursowe charakteryzują się wyższą efektywnością kosztową w zakresie osiągania wskaźników produktuów, aniżeli projekty kluczowe.

OCENA WPŁYWU PROJEKTÓW KLUCZOWYCH NA EFEKTYWNOŚĆ ZARZĄDZANIA ROZWOJEM

Spójność problemowa projektów kluczowych z SRW 2007-2020 87,6% projektów kluczowych spójnych z przynajmniej 1 problemem Spójność problemowa projektów kluczowych z SRW 2007-2020

Spójność obszarowa projektów kluczowych z SRW 2007-2020 100,0% projektów kluczowych spójnych z przynajmniej 1 obszarem Spójność obszarowa projektów kluczowych z SRW 2007-2020

Spójność problemowa projektów kluczowych z Planem Modernizacji 2020+ 84,8% projektów kluczowych spójnych z przynajmniej 1 problemem Spójność problemowa projektów kluczowych z Planem Modernizacji 2020+

Spójność obszarowa projektów kluczowych z Planem Modernizacji 2020+ 99,9% projektów kluczowych spójnych z przynajmniej 1 celem Spójność obszarowa projektów kluczowych z Planem Modernizacji 2020+

EFEKTYWNOŚĆ ZARZĄDZANIA ROZWOJEM Realizacja dodatkowych przedsięwzięć Poziom zainteresowania realizacją projektów Projekty kluczowe w zróżnicowanym stopniu przyczyniają się do realizacji szacunkowych wartości docelowych wskaźników założonych w RPO WK-P na lata 2007-2013. Wynika to ze specyfiki wdrażanych projektów kluczowych, stanowiących pewien typ projektu. Jego efektem jest zamknięty katalog produktów i rezultatów, stanowiący główny trzon oddziaływania projektów – stąd wysoki udział w realizacji wartości docelowych może występować tylko dla wybranych wskaźników.

REKOMENDACJE

REKOMENDACJE W celu zapewnienia odpowiedniego potencjału instytucjonalnego do przygotowania projektów strategicznych i ich późniejszej realizacji należy w odniesieniu do beneficjentów tego typu przedsięwzięć wprowadzić określone warunki brzegowe o charakterze podmiotowym, które zapewnią odpowiedni poziom realizacji zadań merytorycznych stanowiących istotę dofinansowania przedsięwzięć oraz zmniejszą ryzyko problemów beneficjenta w zapewnianiu odpowiedniej sprawności realizacji projektu w wymiarze zarządzania i procedur. Należy poszerzyć zakres informacji zawartych w Indykatywnym Wykazie Projektów Kluczowych. Ponadto, w przypadku projektów strategicznych powinien obowiązywać odrębny i zindywidualizowany mechanizm wprowadzania zmian w realizowanych projektach. Nie należy podejmować działań zorientowanych na zapewnienie partnerskiego charakteru projektów kluczowych. Należy przede wszystkim podjąć działania zorientowane na wyeliminowanie głównych problemów związanych ze stosowaniem kryteriów identyfikacji i selekcji projektów w trybie pozakonkursowym.

REKOMENDACJE Należy dążyć do znaczącego skrócenia okresu pomiędzy terminami podpisania pre-umowy i umowy o dofinansowanie. Celowe byłoby podjęcie w ramach wdrażania RPO WK-P 2014-2020 działań zorientowanych zarówno na zaoferowanie realizatorom przedsięwzięć w trybie pozakonkursowym odpowiedniego wsparcia merytorycznego, jak i wyciąganie konsekwencji wobec tych projektodawców, którzy na każdym etapie procedury projektowej nie wypełniają przyjętych zobowiązań. Zarówno na etapie selekcji, jak i monitoringu projektów strategicznych należy uwzględniać specyfikę projektów kluczowych w zakresie pomiaru efektów, jak i uwzględniania wymiaru efektywnościowego dofinansowanych przedsięwzięć. Na etapie weryfikacji strategicznego charakteru projektów realizowanych w trybie pozakonkursowym większy nacisk winien być położony na odnoszenie się projektów kluczowych do problemów wskazywanych w dokumentach strategicznych, niż na wpisywanie się w obszary tematyczne wyróżnione w dokumentach strategicznych.

DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ