dr hab. Iwona Sierpowska Aspekty prawne tworzenia systemu pomocy rodzinom, w tym w sytuacji kryzysu życiowego dr hab. Iwona Sierpowska

System pomocy rodzinie – ustawy: o pomocy społecznej, o świadczeniach rodzinnych, o pomocy państwa osobom uprawnionym do alimentów, o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży, o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, o Karcie Dużej Rodziny, o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci, o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem”

Uzasadnienie socjalnoprawnej ochrony rodziny konstytucyjne zasady i wartości: sprawiedliwość społeczna, solidarność, równość, ochrona godności osoby ludzkiej, art. 18 Konstytucji RP: państwo w swojej polityce społecznej i gospodarczej uwzględnia dobro rodziny, a rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji materialnej i społecznej, zwłaszcza wielodzietne i niepełne, mają prawo do szczególnej pomocy ze strony władz publicznych, rodzina jako fundament wartości.

System to zbiór elementów powiązanych ze sobą, tworzących określoną całość, odznaczający się wewnętrzną spójnością i jednolitością.

Pojęcie rodziny a spójność systemu Rodzina w ujęciu u.p.s., a konstytucyjny model rodziny i małżeństwa. Kazuistyczny sposób definiowania, odwoływanie się do enumeracji negatywnych. Próba uwzględniania różnorodnych stanów faktycznych. Odmienne definicje tych samych pojęć (rodzina wielodzietna).

Konkluzje: Brak jednolitej i spójnej koncepcji rodziny. Chaos terminologiczny. Niesprzyjające warunki do realizacji zasady równości, sprawiedliwości oraz zaufania obywateli do państwa i prawa.

Analiza systemu pomocy rodzinie – uwagi krytyczne i postulaty zmian brak kompleksowego podejścia do problematyki pomocy rodzinie; izolacja problemów i świadczeń, częściowa powtarzalność regulacji w różnych aktach, przypisywanie tym samym pojęciom i instytucjom różnych znaczeń,

Analiza systemu pomocy rodzinie – uwagi krytyczne i postulaty zmian biurokratyzacja – nadmierna racjonalizacja procesów decyzyjnych, potrzeba zmian organizacyjnych, konieczność poprawy wizerunku instytucji pomocy rodzinie.

Pomoc rodzinie w sytuacji kryzysu życiowego Ocena sytuacji kryzysowej powinna być dokonywana przez pryzmat możliwości samodzielnego przezwyciężenie życiowych trudności przez osoby dotknięte kryzysem. Podstawy prawne pomocy w sytuacji kryzysowej: ustawa o pomocy społecznej, ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, ustawa o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, ustawa „Za życiem”.

System pomocy rodzinie w kryzysie - rekomendacje dotyczące u.p.s. Rozwój pomocy niematerialnej, ze szczególnym uwzględnieniem usług terapeutycznych. Rozwój i systemowe uporządkowanie usług opiekuńczych. Szersze wsparcie dla rodzin opiekujących się osobą niesamodzielną – wypełnienie luki pomiędzy opieką domową a całodobową opieką zakładową. Troska o kadry pomocy społecznej.

System pomocy rodzinie w kryzysie – rekomendacje dotyczące u.p.s. Wypracowanie jasnych zasad ponoszenia odpłatności za pobyt osoby bliskiej w domu pomocy społecznej. Refleksja nad katalogiem świadczeń pomijanych w ustalaniu sytuacji dochodowej, zwłaszcza nad świadczeniem wychowawczym.

Podsumowanie System pomocy rodzinie wymaga zmian: - zapewniających jego wewnętrzną spójność, - upraszczających procedury przyznawania świadczeń, - rozwijających niematerialne formy wsparcia.