FOTO- I FOTOCHEMIOTERAPIA W LECZNICTWIE DERMATOLOGICZNYM Klinika Dermatologii Ogólnej, Estetycznej i Dermatochirurgii UM w Łodzi

NAŚWIETLANIA UVB * długość fali UVB - 280 - 320 nm * 3 metody naświetlań: - wąskie pasmo UVB (narrow-band NB-UVB) - 311 nm - SUP (selective UVB phototherapy) - 305 - 325 nm - cały zakres UVB * określanie MED przed rozpoczęciem naświetlań

NAŚWIETLANIA UVB MED (Minimal Erythema Dose) - minimalna dawka rumieniowa - najmniejsza ilość UVB, która wywoła rumień na skórze widoczny po 24 godzinach od ekspozycji * I naświetlanie - 80% MED * kolejne dawki - wzrost o 15 - 30% * częstość naświetlań - 3 - 5 x w tygodniu

OKREŚLANIE MED * przedramię - odczyt po 24 godz. * plecy - odczyt po 24 godz.

UVB + UVA-1 * skuteczność porównywalna do metody NB-UVB lub UVA-1 * metoda stara, rzadko wykorzystywana * główne wskazanie - AZS

NAŚWIETLANIA PUVA PUVA = UVA + Psoraleny (furokumaryny) * 8 - metoksy - psoralen (8-MOP, Geralen) * 0,6 - 0,8 mg/kg masy ciała * 2 godziny przed UVA * 5 - metoksy - oxoralen (5-MOP, Oxoralen) * 1,2 - 1,4 mg/kg masy ciała * 2 godziny przed UVA * w Polsce wycofany

NAŚWIETLANIA PUVA * określenie dawki MPD MPD (Minimal Phototoxic Dose) - minimalna dawka fototoksyczna - najmniejsza ilość UVA, która wywoła rumień widoczny po 24 godzinach od ekspozycji po uprzednim przyjęciu psoralenów * I dawka - 75% MPD * wzrost kolejnych dawek o 15 - 30% * częstość naświetlań - 2 - 3 x w tygodniu

NAŚWIETLANIA PUVA * ryzyko działań niepożądanych: - ze strony skóry (plamy soczewicowate, świąd, raki skóry) - ze strony oczu (zaćma) - wskazana konsultacja okulistyczna przed rozpoczęciem naświetlań; konieczna ścisła fotoprotekcja w dniu naświetlania - ze strony wątroby (wzrost poziomu transaminaz)

Warianty metody PUVA * PUVA - Bath - dotyczy najczęściej dłoni i stóp - moczenie w roztworze psoralenu ok. 20 minut - naświetlania UVA ściśle określonego obszaru * PUVA miejscowa - naniesienie na skórę kremów / żeli zawierających psoraleny - naświetlania ściśle określonego obszaru po ok. 20 minutach

REPUVA = PUVA + Retinoidy (aromatyczne pochodne kwasu witaminy A) METODA RE-PUVA REPUVA = PUVA + Retinoidy (aromatyczne pochodne kwasu witaminy A) * początkowo 2 - 3 tygodnie sam retinoid * redukcja dawki o 50% włączenie UVA z psoralenem * preparaty: - etretynat (Tigason) - acetretin (Neotigason)

METODA RE-PUVA * działania niepożądane: - takie jak w metodzie PUVA - suchość skóry i błon śluzowych - zwiększona urażalność - wpływ na gospodarkę lipidową - teratogenność zależne od retinoidów

Wskazania do leczenia światłem 1. Metoda PUVA * łuszczyca * AZS * przyłuszczyce * liszaj płaski * chłoniaki skóry * GVHD * bielactwo * ziarniniak obrączkowaty * pokrzywka barwnikowa * łysienie plackowate * twardzina ograniczona * lymphomatoid papulosis

Wskazania do leczenia światłem 1. Metoda UVA-1 * AZS - duże dawki ( do 130 J/cm2) * twardzina układowa i ograniczona * ziarniniak obrączkowaty

Wskazania do leczenia światłem 1. Metoda UVB + UVA-1 * okres wstępny i naciekowy ziarniniaka grzybiastego * rzadko w AZS

Wskazania do leczenia światłem 1. Metoda RE - PUVA * okres wstępny i naciekowy ziarniniaka grzybiastego * łuszczyca krostkowa * niereagujące na inne metody ciężkie postacie łuszczycy (z izotretynoiną) * zespół Sezary’ego

Wskazania do leczenia światłem 1. Metoda UVB - NB * łuszczyca * AZS * bielactwo * przyłuszczyce * świąd mocznicowy

Fototerapia skojarzona Przykład - bielactwo: * małe ogniska, części dystalne ciała - PUVA - Bath * L - fenyloalanina + UVA * wstrzykiwanie autologicznych graftów keratynocytów i melanocytów do pęcherzy wywołanych ciekłym azotem + UVA