Mam haka na raka Zespół Szkół Nr 32 Opracowanie: Katarzyna, Aneta, Ewelina, Dominika, Małgorzata . Zespół Szkół Nr 32

Czujny na raka, spójny przez haka… …czyli profilaktyka 7 plagom nowotworu

Nowotwory u mężczyzn 25,0 33,0 10,7 8,5 9,5 6,8 6,5 4,6 5,7 7,4 Płuco Liczba nowych zachorowań rocznie Liczba zgonów rocznie Płuco 25,0 33,0 Jelito grube 10,7 8,5 Prostata 9,5 6,8 Pęcherz moczowy 6,5 4,6 Żołądek 5,7 7,4

Nowotwory u kobiet 20,0 % 12,9 % 9,6 % 10,1 % 8,1 % 12,2 % 6,7 % 2,0 % kobiety LICZBA NOWYCH ZACHOROWAŃ ROCZNIE ZGONÓW Pierś 20,0 % 12,9 % JELITO GRUBE 9,6 % 10,1 % PŁUCO 8,1 % 12,2 % TRZON MACICY 6,7 % 2,0 % SZYJKA MACICY 5,8 % 4,8 % JAJNIK 5,7 % 5,9 %

czynniki ryzyka 30 % genetyczne 70 % związane ze stylem życia lub wynikających ze środowiska Palenie tytoniu Zła dieta Zachowania seksualne Antykoncepcja Zakażenia Promieniowanie ultrafioletowe Skażenie środowiska Czynniki zawodowe

Zwiastuny choroby nowotworowej Białawe zabarwienia i zgrubienie błony śluzowej, małe niebolesne owrzodzenia na wargach i języku Chrypka, trudności w połykaniu Kaszel, krwiste odkrztuszanie Powoli powiększające się węzły chłonne Ucisk, brak łaknienia, mięsowstręt, chudnięcie Biegunka, zaparcia, częste parcie na stolec Powiększające się znamiona na skórze Krwisty śluz, krew w kale Nieregularne krwawienia, krwiste upławy Krwisty mocz, , nieżyt pęcherza Stwardnienie , guzek

ZWIASTUNY CHOROBY NOWOTWOROWEJ POWOLI POWIĘKSZAJĄCE SIĘ WĘZŁY CHŁONNE BIAŁAWE ZABARWIENIA I ZGRUBIENIE BŁONY ŚLUZOWEJ, MAŁE NIEBOLESNE OWRZODZENIA NA WARGACH I JĘZYKU CHRYPA, TRUDNOŚCI W POŁYKANIU KASZEL, KRWISTE ODKSZTUSZANIE UCISK, BRAK ŁAKNIENIA, MIĘSOWSTRĘT, CHUDNIĘCIE BIEGUNKA, ZAPARCIA, CZĘSTE PARCIE NA STOLEC POWIĘKSZAJĄCE SIĘ ZNAMIONA NA SKÓRZE KRWISTY ŚLUZ, KREW W KALE NIEREGULARNE KRWAWIENIA, KRWISTE UPŁAWY KRWISTY MOCZ, NIEŻYT PĘCHERZA CZĘSTE PARCIE NA PĘCHERZ STWARDNIENIE, GUZEK ZŁOTA ZASADA „2-3 TYGODNI”

„ Siedem znaków ostrzegawczych” 1. zmiany skórne i błon śluzowych 2. zaburzenia ze strony układu pokarmowego 3.krwiomocz, trudności w oddawaniu moczu 4.krwioplucie, zmiana charakteru kaszlu, uporczywa chrypka 5.nieprawidłowe krwawienia lub wydzielina z dróg rodnych 6.guz piersi lub innej części ciała, powiększone węzły chłonne 7.ból, osłabienie, temperatura

10 przykazań „ …Haka na raka” Nie pal lub unikaj palenia tytoniu: nie rozpoczynaj palenia, zerwij z nałogiem, unikaj towarzystwa osób palących Ograniczaj spożywanie alkoholu, zwłaszcza alkoholi wysokoprocentowych

Ograniczaj spożywanie tłuszczów, zwłaszcza zwierzęcych Ograniczaj spożywanie produktów zbyt słonych i kwaśnych ( marynaty), wędzonych, peklowanych

Unikaj nadwagi, także poprzez zachowanie sprawności fizycznej i zapewnienie organizmowi codziennej dawki ruchu. Dostarczaj organizmowi witamin i mikroelementów, dziennie minimum 5 porcji posiłków owoców lub warzyw.

Spożywaj produkty bogate w błonnik, głównie pieczywa z gruboziarnistego przemiału mąki ( warzywa i owoce też zawierają błonnik). Unikaj nadmiernego naświetlania promieniami słonecznymi – dotyczy opalania się na słońcu ( zwłaszcza w godzinach 11- 14) lub w solarium.

Zgłoś się do lekarza, gdy wystąpi nawet jeden z „ siedmiu znaków ostrzegawczych”

Siedmiu czarnych jeźdźców Zmiany w czynności jelita i pęcherza moczowego Owrzodzenia niebolesne i niegojące się Wydzieliny krwiste lub krwawienia niefizjologiczne Zgrubienia i guzki w piersiach i innych częściach ciała Niestrawność lub trudności w połykaniu Zmiany w zachowaniu brodawek skórnych Uporczywy kaszel i chrypka

Jak uniknąć nowotworu? Profilaktyka – mammografia, cytologia, kolonoskopia Badania kontrolne: morfologia krwi, OB., zdjęcia klatki piersiowej, USG jamy brzusznej, Test na krew utajoną, badania ginekologiczne, marker PSA

Wpływ różnych czynników na zdrowie człowieka Styl życia 53 % Środowisko 10% Dziedziczność 21 % Opieka zdrowotna 16 %

Czynniki ryzyka zachorowania na nowotwory złośliwe Palenie tytoniu 30% Alkohol 3% Zła dieta 36% Czynniki seksualne i prokreacyjne 7% Czynniki zdrowotne 4% Skażenie środowiska Leki i działania medyczne 1% Czynniki geograficzne Inne 13%

10 przykazań Minimum półgodzinny codzienny spacer szybkim krokiem w parku. Unikaj życia w przewlekłym stresie, nie bierz udziału w „wyścigu szczurów” – szukaj autentycznych przyjaciół. Nie pal papierosów. Ogranicz picie alkoholu. Nie dopuszczaj do wystąpienia nadwagi. - stosuj na co dzień dietę śródziemnomorską. - ogranicz do niezbędnego minimum spożywanie tłuszczu i słodyczy. - jedz więcej ryb, owoców i warzyw. - ogranicz spożywanie mięsa (szczególnie czerwonego) do kilku razy w tygodniu. - jedz mniej produktów konserwowanych. - żywność przechowuj w lodówce zgodnie z terminem przydatności do spożycia. Opalaj się z umiarem (stosuj kremy z filtrami ochronnymi). Nie korzystaj z solarium. Zaszczep się przeciw wirusowemu zapalenia wątroby (żółtaczka!). Unikaj przypadkowych kontaktów seksualnych, chroń się przed przenoszeniem wirusów i bakterii chorobotwórczych. Staraj się wyleczyć wszystkie przewlekłe stany zapalne w organizmie. Jeśli w twojej rodzinie występowały nowotwory przebadaj się w poradni genetycznej.

Uwaga! Alarm!!!!! PACJENCI PODEJMUJĄCY LECZENIE WE WCZESNEJ FAZIE CHOROBY NOWOTWOROWEJ NOWOTWORY W POLSCE W każdej godzinie zachorowuje 12 a umiera 9 osób 80% USA i UE 20% Polska

Uwaga!!!! W Polsce nowotwory złośliwe są drugą przyczyną zgonu po chorobach krążenia Profilaktyka przynosi pierwsze sukcesy: od 2000 roku notuje się spadek zachorowań i umieralności z powodu nowotworu płuca u mężczyzn oraz zahamowanie trendu wzrostowego umieralności z powodu nowotworów złośliwych piersi. Niebezpiecznie rośnie zachorowalność na nowotwory jelita grubego

Przyczyny zgonu u mężczyzn

Przyczyny zgonu u kobiet

Przyczyny zgonu wg grup wieku Kobiety, Polska

Struktura zachorowań na najczęstsze nowotwory złośliwe (%) - Mężczyźni, Polska 2004

Struktura zachorowań na najczęstsze nowotwory złośliwe (%) - Kobiety, Polska 2004

Wyleczalność Polska 30 % UE 45 % USA 63 %

0 800 493 494 DOWIESZ SIĘ WIĘCEJ: www.puo.pl www.coi.waw.pl www.genetyka.com www.PrawaPacjenta.pl Bezpłatna infolinia onkologiczna: 0 800 493 494 (od poniedziałku do czwartku w godz. 16.00-22.00)

….Czy masz haka na raka…?