Styl działania a temperament Styl działania – typowy dla danej jednostki sposób wykonywania czynności, zgodnie z RTT jeden z regulatorów zapotrzebowania na stymulację Rodzaj czynności: zasadnicze – niezbędne do wykonania zadania, prowadzące bezpośrednio do celu pomocnicze – czynności orientacyjne, przygotowawcze, korekcyjne, ochronne zmniejszają ryzyko porażki w warunkach silnie stymulujących (stresogennych)
Styl działania a temperament Osoby poszukujące stymulacji (niskoreaktywne) – STYL PROSTOLINIJNY zadanie czynności zasadnicze osiągnięcie celu Osoby unikające stymulacji (wysokoreaktywne) – STYL WSPOMAGAJĄCY zadanie czynności zasadnicze osiągnięcie celu sprawdzanie powtarzanie przygotowanie korekcja
Styl działania a temperament Gdy jednostka ma możliwość regulacji wartości stymulacyjnej sytuacji i własnych działań – nie ma różnic w poziomie wykonania pomiędzy WR a NR; Niska efektywność działania: u osób WR w sytuacjach o wysokiej wartości stymulacyjnej, jeżeli nie mają możliwości obniżenia poziomu stymulacji; odwrotnie u osób NR; W sytuacji wyboru – WR wybierają sytuacje o niskiej wartości stymulacyjnej; NR odwrotnie W sytuacjach wyjątkowych (silna motywacja lub szczególna presja społeczna) różnice w poziomie efektywności działania w zależności od poziomu reaktywności mogą się nie ujawnić – koszty psychofizjologiczne lub psychiczne!
Interakcyjna teoria temperamentu dziecka wg. Thomasa i Chess podłużne badania nad temperamentem w grupie 133 dzieci: od wczesnego dzieciństwa (3 miesiące) do pełnej dojrzałości (ponad 30 lat) (projekt NYLS); założenia projektu NYLS: temperament jako styl zachowania – obserwacja jak dziecko się zachowuje dzieci przejawiają różnice indywidualne w zakresie temperamentu temperament odgrywa ważną rolę w rozwoju, zarówno normalnym, jak i zaburzonym
Kategorie temperamentu wg. Thomasa i Chess 1. Aktywność - aspekt motoryczny zachowania dziecka oraz proporcja okresów aktywności i braku aktywności w ciągu doby 2. Rytmiczność (regularność)- regularność bądź brak regularności funkcji biologicznych (np. cyklu snu i czuwania) 3. Zbliżanie się- wycofywanie- rodzaj pierwotnej reakcji na nowy bodziec (np. pokarm, zabawkę, osobę). Zbliżanie się ma miejsce wtedy, gdy reakcja jest pozytywna, wycofywanie zaś wtedy, gdy dziecko reaguje negatywnie, na poziomie emocji i/lub aktywności motorycznej 4. Łatwość przystosowania- łatwość, z jaką zachowanie dziecka można zmienić w pożądanym kierunku, wyrażająca się w sposobie reagowania na nowe bodźce. 5. Próg reagowania - siła bodźca potrzebna do wywołania zauważalnej reakcji. 6. Siła reakcji- poziom energetyczny reakcji niezależni od jej jakości lub kierunku. 7. Jakość nastroju- proporcja emocji (nastrojów) pozytywnych do negatywnych. 8. Podatność na roztargnienie- skuteczność, z jaką bodźce zewnętrzne odwracają uwagę dziecka od tego, co robi w danym momencie. 9. Zasięg uwagi i wytrwałość- najdłuższy czas poświęcony bez przerwy danemu rodzajowi aktywności (zasięg uwagi) oraz zdolność kontynuowania aktywności mimo działania bodźców rozpraszających (wytrwałość).
Rozkład inteligencji – krzywa normalna
Skala Inteligencji Wechslera składa się z 11 testów: 6 słownych: wiadomości, rozumienie, arytmetyka, powtarzanie liczb, podobieństwa i słownik 5 wykonaniowych: porządkowanie obrazków, braki w obrazkach, układanki, klocki, symbole cyfr otrzymuje się 3 wyniki: globalny IQ, IQ werbalnych zdolności IQ niewerbalnych zdolności
Skala Matryc Progresywnych Ravena Składa się z 60 wzorów (matryc) przedstawiających pojedyncze układy figuralne bądź serie 4 do 9 elementów o różnym układzie występujących w logicznej kolejności test kulturowo neutralny
Czy inteligencję dziedziczymy? (źródło: Zimbardo, 1999, s. 568) Korelacje ilorazu inteligencji Bliźnięta jednojajowe wychowywane razem wychowywane osobno 0,86 0,72 Bliźnięta dwujajowe - wychowywane razem 0,60 Rodzeństwo 0,47 0,24 Rodzic/dziecko 0,40 Przybrany rodzic/dziecko 0,31 Kuzyni 0,15