Powieść kryminalna To odmiana literatury popularnej, której fabuła oparta jest na zbrodni, procesie dochodzenia do prawdy oraz wykryciu osoby przestępcy.

Powieść kryminalna Charakterystyczne dla powieści kryminalnych ostatnich lat są następujące cechy: większa niż dotychczas rola nowoczesnych technik kryminalistycznych, zagrożenie terrorystyczne, stawianie diagnoz społecznych, rozbudowana analiza psychologiczna postaci.

Powieść detektywistyczna Na pierwszym planie jest postać detektywa, który prowadzi śledztwo posługując się metodą dedukcji, czyli racjonalnego rozumowania polegającego na wyciąganiu wniosków z obserwacji. Logika jest największą bronią w walce detektywa z przestępcą. Na początku powieści przedstawione jest zwykle morderstwo, a następnie śledztwo i wykrycie sprawcy.

Powieść detektywistyczna Najsłynniejsi detektywi i ich twórcy: Ojciec Brown – Gilbert Chesterton Komisarz Maigret - Georges Simenon Sherlock Holmes - Arthur Conan Doyle Herkules Poirot – Agatha Christie Panna Jane Marple - Agatha Christie

Czarny Kryminał Amerykański Przedstawia czarną wizję świata i jest polemiką z powieścią detektywistyczną. W tym świecie każdy ma coś na sumieniu, funkcjonariusze policji są skorumpowani, a główny bohater nie jest jednoznacznie dobry. Bohaterowie są tak samo plugawi, jak świat dookoła. Dominują mrok, ciemność i zło, które często wygrywają z dobrem.

Czarny Kryminał Amerykański Przedstawiciele czarnego kryminału: Dashiell Hammett, autor Sokoła maltańskiego, Ross Macdonald, Raymond Chandler, twórca postaci detektywa Philipa Marlowe’a.

Do najwybitniejszych twórców polskiej powieści kryminalnej należą: Maciej Słomczyński (piszący pod pseudonimem Joe Alex) Joanna Chmielewska

Szczególne miejsce na mapie polskiego współczesnego kryminału zajmuje polski kryminał historyczny. Od 1999 r. ukazują się kolejne powieści Marka Krajewskiego, których głównym bohaterem jest wrocławski policjant Eberhard Mock, a akcja rozgrywa się w latach międzywojennych. Marek Krajewski nawiązuje w swojej twórczości do klasyki amerykańskiego czarnego kryminału. Bibliografia: Potrykus-Woźniak Paulina, Słownik nowych gatunków i zjawisk literackich, Warszawa 2010