ASTMA OSKRZELOWA

Astma oskrzelowa zwana inaczej dychawicą oskrzelową jest to przewlekła, zapalna choroba dróg oddechowych o podłożu alergicznym

Charakteryzuje się : skurczem oskrzeli oraz nadreaktywnością oskrzeli czyli skłonnością do skurczu oskrzeli i zmniejszenia przepływu powietrza w oskrzelach w wyniku zadziałania różnorodnych bodźców

Przyczyny : Alergeny- nazywane też jako antygeny zewnątrzpochodny wywołujący reakcję alergiczną (uczuleniową). Alergenami są substancje pochodzenia roślinnego i zwierzęcego, a także różne proste związki chemiczne o charakterze haptenów, np. leki.

RÓŻNORODNE PYŁKI ROŚLINNE

Przeciwciała IgE –inaczej immunoglobuliny nazywa się tak specyficzny rodzaj białek wydzielanych przez komórki plazmatyczne (czyli pobudzone limfocyty B) w przebiegu odpowiedzi immunologicznej typu humoralnego, które mają zdolność do swoistego rozpoznawania antygenów.

Komórki układu odpornościowego biorące udział w procesie reakcji alergicznej tkj. mastocyty, bazofile, eozynofile, limfocyty, monocyty, makrofagi

Jednym z najsilniejszych czynników ryzyka wystąpienia astmy oskrzelowej jest atopia ATOPIA-genetycznie uwarunkowana reakcja, polegająca na nieprawidłowej odpowiedzi immunologicznej na małe dawki antygenów, w wyniku której dochodzi do nadmiernego wytwarzania przeciwciał IgE skierowanych głównie przeciwko tym alergenom. Osoby z atopią reagują w sposób chorobowy na styczność z pospolitymi substancjami otaczającego środowiska, nieszkodliwymi dla osób zdrowej populacji.

OBJAWY CHORÓB ALERGICZNYCH Wydzielina z nosa Napady kichania i świąd nosa Niedrożność nosa Świąd skóry Bąble lub obrzęk Rumień Kaszel Świsty Duszność

Objawy : napady duszności spowodowane skurczem oskrzeli, świszczący oddech kaszel uczucie ciężaru w klatce piersiowej

Czynniki zaostrzające objawy astmy to : kontakt z alergenami nawracające infekcje układu oddechowego palenie papierosów hiperwentylacja wysiłkowa niektóre leki niektóre składniki pokarmowe

Biorąc pod uwagę nasilenie objawów i przebieg choroby, astmę oskrzelową dzieli się na: * sporadyczną (objawy mniej niż raz w tygodniu) * przewlekłą lekką (objawy częściej niż 1x w tygodniu, ale rzadziej niż 1x dziennie ) * przewlekłą umiarkowaną (objawy codziennie ) * przewlekłą ciężką ( objawy codziennie, nocne, ograniczenie aktywności fizycznej)

ROZWÓJ CHOROBY ALERGICZNEJ Alergiczny nieżyt nosa AZS Częstość występowania (%) Astma Wiek dziecka w miesiącach Wahn, Allergy 2000 13

Wszyscy chorzy na astmę Większość chorych na astmę ma objawy alergicznego zapalenia błony śluzowej nosa 80% Chorych na astmę ma alergiczny nieżyt nosa Slide 5 Epidemiologic studies support the results of pathophysiologic and clinical studies showing an association between asthma and allergic rhinitis, demonstrating that among patients with asthma, 60% to 80% also have allergic rhinitis.7-10 Therefore, allergic rhinitis should be suspected, and treated if necessary, in patients with a diagnosis of asthma.7 Wszyscy chorzy na astmę Adapted from Bousquet J et al J Allergy Clin Immunol 2001;108(suppl 5):S147–S334; Sibbald B, Rink E Thorax 1991;46:895–901; Leynaert B et al J Allergy Clin Immunol 1999;104:301–304; Brydon MJ  Asthma J 1996:29–32. 14

Rozpoznanie: Rozpoznanie można często ustalić na podstawie dolegliwości zgłaszanych przez chorego. Najistotniejsze badania dodatkowe to: spirometria z próbą rozkurczową, prowokacyjne testy wziewne, testy skórne (prick testy), poziom swoistych przeciwciał w surowicy krwi (całkowite i swoiste IgE).

Leczenie: Leczenie w astmie oskrzelowej jest ściśle uwarunkowane stopniem ciężkości choroby. Zasadnicze znaczenie w procesie leczenia astmy ma unikanie kontaktu z czynnikami wywołującymi napad astmy u chorego (unikanie alergenów, unikanie ekspozycji na mroźne powietrze).

Przyjmowanie leków W większości wypadków leki przeciwastmatyczne przyjmuje się wziewnie, inhalując porcję leku ze specjalnego dozownika. Wziewna droga podania leku ma tę przewagę nad innymi, że dociera on bezpośrednio do miejsca, w którym ma rozwinąć swoje działanie: do oskrzeli i płuc. Z tego względu wszystkie najważniejsze leki przeciw astmie dostępne są w postaci aerozolu. Aerozol znajduje się w specjalnym dozowniku pod ciśnieniem, a naciśnięcie pojemnika uwalnia automatycznie jedną dawkę leku.

Prawidłowy sposób korzystania z leku zawartego w dozowniku pod ciśnieniem 1. 2. - zdjąć osłonkę z ustnika - silnie wstrząsnąć pojemnikiem spokojnie, ale głęboko wypuścić całe powietrze znajdujące się w płucach 3. po dokonaniu wydechu objąć ustnik szczelnie ustami nacisnąć silnie wierzch dozownika i w tym samym momencie głęboko wciągnąć powietrze przez ustnik - wyjąć ustnik z ust - zatrzymać powietrze w płucach tak długo, jak to możliwe, po czym spokojnie wypuścić powietrze przez nos

Pierwsza pomoc w razie napadu Pierwszym postępowaniem w duszności jest inhalacja dodatkowej dawki betamimetyku Należy spokojnie oddychać, przyjąć taką pozycję ciała, w której oddychać jest najwygodniej, np. usiąść podpierając się łokciami o kolana. Aby odkrztusić zalegającą w oskrzelach wydzielinę, należy postarać się wypić jak najwięcej ciepłego płynu. Jeśli to konieczne - powtórzyć inhalację betamimetyku. Jeśli duszność nie ustępuje lub przemija tylko na krótki okres - należy skontaktować się z lekarzem

TO JUŻ JEST KONIEC

OPRACOWANIE: Marta Kłyszejko Robert Matkowski