Cykl wykładów na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu im. M Cykl wykładów na Wydziale Sztuk Pięknych Uniwersytetu im. M. Kopernika w Toruniu: Fizyka i chemia budowli zabytkowych – problematyka wilgoci. Mechanika wilgoci. Metody napraw – technologie. Statyka i mechanika budowli obiektów zabytkowych, zabytkowe konstrukcje murowe – naprawy i przebudowy. Fundamentowanie obiektów zabytkowych – naprawy i wzmocnienia. Tradycyjne metody i materiały budowlane. Zajęcia dla studentów studiów dziennych specjalności Konserwacja zabytków oraz dla studentów podyplomowych (ze szczególnym uwzględnieniem duchowieństwa). Wykład Toruń, XI- 2005

Fizyka i chemia budowli Mechanika wilgoci Fizyka i chemia budowli część 1-1 mgr inż. Anna Najder dr inż. Tomasz Najder Wykład Toruń, XI- 2005

16. Naprawy – „przykazania” ! unikaj powodów zawilgoceń. O ile są one nie do uniknięcia, dopasuj do tego metody naprawcze, nie stosuj zbyt szczelnej zaprawy, wszelkie wzmocnienia nie mogą być nieusuwalne, nie zmieniaj schematu statycznego konstrukcji, nie stosuj silniejszych materiałów naprawczych od rodzimych. Wykład Toruń, XI- 2005

Metody napraw - technologie Mechanika wilgoci Metody napraw - technologie część 2-2 mgr inż. Anna Najder dr inż. Tomasz Najder Wykład Toruń, XI- 2005

Przykazania Najderów Naprawiaj natychmiast, byle mądrze. Likwiduj prawdziwe przyczyny, a nie domniemane. Ostrożnie z „nowymi” materiałami i metodami. Unikaj „lekarstw na wszystko”. Nie mieszaj „starego” i „nowego”. Nie zmieniaj funkcji i klimatu, o ile to możliwe. Zmieniaj najmniej, jak to możliwe. Bez gwałtu! Myśl! Bądź świadom złożonych mechanizmów fizyko-chemicznych i konsekwencji popełnianych błędów w dłuższej perspektywie czasowej. Wykład Toruń, XI- 2005

Statyka i mechanika budowli obiektów zabytkowych Zabytkowe konstrukcje murowe - naprawy i przebudowy część 3-1A mgr inż. Anna Najder dr inż. Tomasz Najder Wykład Toruń, XI- 2005

Zabytkowe konstrukcje murowe - naprawy i przebudowy Obiekty wznoszone w poprzednich epokach budowano najczęściej bazując na doświadczeniu i intuicji. Projektowanie w obecnym tego słowa znaczeniu wprowadzono dopiero w II-giej poł. XIXw. Kroniki zanotowały szereg awarii i katastrof budowlanych. Wiedza inżynierska na temat statyki budowli kamienno-murowych i drewnianych ponownie uległa zapomnieniu, między innymi nie jest przedmiotem obligatoryjnych zajęć na politechnikach. ? Wykład Toruń, XI- 2005

1. Uwagi ogólne Techniczną kondycję obiektów zabytkowych nie można oceniać z punktu widzenia współczesnych norm. Zabytek jest w dobrym stanie, o ile nadal trwałe są materiały budowlane i radykalnie nie zmieniono (zwiększono) obciążeń. Każdy obiekt jest swoistym modelem w skali naturalnej. W prawidłowej ocenie statyki i zapasów bezpieczeństwa decydującą rolę odgrywa doświadczenie oceniającego. W obiektach zabytkowych dużo większą rolę niż w obiektach współczesnych odgrywa ciężar własny. Często znaczna grubość murów wcale nie wynikała z funkcji obronnych, a właśnie z warunków równowagi statycznej. Wykład Toruń, XI- 2005

Uwagi ogólne c.d. W przeciwieństwie do obiektów współczesnych konstrukcje murowe i kamienne przenoszą w zasadzie wyłącznie naprężenia ściskające. Rozciąganie przenoszą wyłącznie ściągi stalowe i drewniane, rozciąganie przy zginaniu drewniane belki stropowe. To właśnie te elementy należy sprawdzać. Niczym szczególnym nie muszą być pęknięcia konstrukcji zabytkowych lub ich odkształcenia bądź osiadania. Nie wszystkie one są groźne. Duże ich wartości nie muszą oznaczać dużego zagrożenia. Duża odkształcalność murów, zwłaszcza na zaprawie wapiennej to możliwość rozdzielania naprężeń bez pęknięć nawet przy braku dylatacji. Należy unikać sztywnych zapraw cementowych, elementów statycznych wprowadzających naprężenia rozciągające oraz sztywnych monolitów z betonu zbrojonego. ? Przekrój przez kościół na wyspie Gotlandii. Czy spełniłby on dzisiejsze normy projektowe i budowlane? Wykład Toruń, XI- 2005

Wnioski Rozwój architektury i urbanistyki wnętrz determinowały dostępne technologie budowlane i przede wszystkim cechy stosowanych materiałów budowlanych, nie przenoszących rozciągania. Mechanika budowli zabytkowych skupiała się wokół problemu dopuszczania jedynie stref ściskanych, jak i kompensowania w ustrojach statycznych sił rozporowych. Współczesne ingerencje w ustroje zabytkowe i to przy innej gamie dostępnych technologii i możliwościach materiałowych przy nie rozumieniu „osobowości” budowli zabytkowych stanowi dla tych budowli istotne zagrożenie. „Uszczęśliwianie” tych budowli zwłaszcza stalą i betonem czy epoxydem niesie za sobą liczne negatywne konsekwencje: zmiany układów statycznych, groźną redystrybucję obciążeń. Ingeruj najmniej, jak to możliwe. Nie mieszaj „starego” z „nowym”! Wykład Toruń, XI- 2005