Szipczak plazmocytowy

Gammapatia monoklonalna o nieokreślonym znaczeniu 2 Gammapatia monoklonalna o nieokreślonym znaczeniu (MGUS) Kryteria diagnostyczne: Białko monoklonalne w surowicy <30g/l i Liczba plazmocytów w szpiku <10% i małe nacieczenie szpiku plazmocytami w trepanobiopsji i Brak typowych dla szpiczaka uszkodzenia narządów i tkanek (SLiMCRAB) Brak dowodów wskazujących na obecność innej proliferacji B-komórkowej

Szpiczak bezobjawowy czyli tlący (smouldering/asymptomatic myeloma) 3 Szpiczak bezobjawowy czyli tlący (smouldering/asymptomatic myeloma) Kryteria diagnostyczne Obecność białka monoklonalnego w surowicy lub moczu (>30g/l) lub Plazmocyty w szpiku 10% lub więcej oraz Brak objawów klinicznych szpiczaka, brak uszkodzeń narządowych związanych ze szpiczakiem (SLiMCRAB)

Aktywacja osteoklastów Upośledzenie hematopoezy 4 Uszkodzenie nerek Kreatynina  Aktywacja osteoklastów Upośledzenie hematopoezy Niska erytropoetyna Niedokrwistość Uszkodzenie kości Wapń  Złamania patologiczne

S ixty (sześćdziesiąt): 5 S ixty (sześćdziesiąt): >60% naciek klonalnymy plazmocytomi w szpiku i/lub Li hgt Chains (łańcuchy lekkie): stężenie wolnych klonalnych łańcuchów lekkich w surowicy (FreeLite Binding Site) co najmniej 100mg/l i różnica klonalnych i nieklonalnych co najmniej 100) i/lub M agnetic Resonance (rezonans magnetyczny): obecność co najmniej 2 ogniskowych zmian w rezonansie kości o rozmiarze co najmniej 5 mm każdy i/lub C alcium (wapń): podwyższenie stężenia wapnia >0.25 mmol/l powyżej górnej wartości referencyjnej lub > 2.75 mmol/l i/lub R enal insufficiency (niewydolność nerek): Stężenie kreatyniny w surowicy >173 mmol/l i/lub A nemia (niedokrwistość): stężenie Hg 2 g/dl poniżej dolnej wartości referencyjnej lub Hg <10 g/dl i/lub B one lesions (uszkodzenie kości): zmiany osteolityczne w rtg lub KT

Szpiczak plazmocytowy 6 Szpiczak plazmocytowy (objawowy) Kryteria diagnostyczne: Klonalne plazmocyty w szpiku lub plazmocytoma (niezależnie od odsetka) oraz Uszkodzenie narządowe związane ze szpiczakiem (SLiMCRAB)

Rzadsze manifestacje kliniczne szpiczaka plazmocytowego 7 Rzadsze manifestacje kliniczne szpiczaka plazmocytowego Szpiczak niewydzielający (3%) Brak białka monoklonalnego zarówno w moczu jak i w surowicy zarówno w elektroforezie jak i immunofiksacji Leczenie i rokowanie jak u chorych ze szpiczakiem wydzielającym Odosobniony szpiczak kostny (3-5%) Pojedynczy obszar destrukcji kości wynikający z nacieku szpiczakowego Szpik kostny bez nacieczenia Brak SLIMCRAB Leczenie: radioterapia Szpiczak odosobniony pozakostny Nacieczenie szpiczakowe poza szpikiem kostnym Brak zajęcia szpiku Białaczka plazmatycznokomórkowa Szpiczak plazmocytowy z obecnością krążących plazmocytów w krwi obwodowej (pierwotnie lub wtórnie jako transformacja wcześniej rozpoznanego szpiczaka „klasycznego”) Obecność conajmniej 2 x 109/l lub 20% krążących plazmocytów w krwi obwodowej Złe rokowanie Leczenie: agresywna chemioterapia

Szpiczak plazmocytowy - diagnostyka 8 Szpiczak plazmocytowy - diagnostyka Podstawą rozpoznania jest wykazanie klonalnego rozrostu plazmocytów w oparciu o : Trepanobiopsję z badaniem immunohistochemicznym (CD138, CD20, kappa/lambda) lub Cytometrię przepływową z określeniem aberentnego fenotypu Celem określenia rokowania oraz zaawansowania choroby wykonuje się Badanie cytogenetyczne szpiku (FISH) Badania biochemiczne (2 mikroglobulina, albumina, kreatynina, LDH) Badania obrazowe kości Rezonans magnetyczny PET/CT Tomografia komputerowa o niskiej dawce (low dose CT)

Ocena stężenia białka monoklonalnego celem monitorowania choroby Elektroforeza białek: surowicy (SPEP) moczu z 24 godzinnej zbiórki (UPEP) Czułość: 0.5 g/l Rekomendowana metoda w czasie screnningu oraz monitorowania leczenia

Ocena typu białka M Immunofiksacja (IFIX) Określa typ immunoglobuliny Czułość: 0.15 g/l Rekomendowana podczas screeningu oraz celem potwierdzenia CR

Rokowanie wg Durie i Salmona 1111 Rokowanie wg Durie i Salmona niewielkie znaczenie kliniczne I MAŁA MASA NOWOTWORU ( <0,6 x 10 12 komórek/m 2 ) wszystkie poniższe kryteria a)      Hgb > 12g/dl b)      Ca < 2,75 mmol/l c)      Rtg bez zmian lub pojedyncze ognisko d)      Białko M < 50g/l (IgG); < 30g/l (IgA); łańcuchy lekkie w moczu < 4g/24h II POŚREDNIA (0,6 x 10 12 komórek/m 2 – 1,2 x 10 12 komórek/ m 2 ) inne objawy niż w I i III III DUŻA (>1,2 x 10 12 komórek/m 2) jedno z poniższych a) Hgb < 8,5 g/dl b)      Ca > 2,75 mmol/l c)      Rtg zaawansowane zmiany osteolityczne d)      Białko M > 70g/l (IgG); > 50g/l (IgA); łańcuchy lekkie w moczu > 12g/24h Podklasyfikacja A - kreatynina < 2 mg/dl B – kreatynina > 2 mg/dl

Zweryfikowany międzynarodowy system prognostyczny 1212 Zweryfikowany międzynarodowy system prognostyczny (R-ISS) I 2 mikroglobulina <3,5 mg/l oraz albumina >3,5g/l oraz brak negatywnych cytogenetycznych czynników rokowniczych (del17p i t(4;14)) oraz prawidłowe LDH II Nie spełnia kryteriów stopnia I oraz II III 2 mikroglobulina >5,5 mg/l oraz obecność negatywnych cytogenetycznych czynników rokowniczych (del17p lub t(4;14)) lub podwyższone LDH 5 letnie przeżycie 62% 5 letnie przeżycie 24% 5 letnie przeżycie 82%

Naturalny przebieg szpiczaka plazmocytowego 1313 Naturalny przebieg szpiczaka plazmocytowego

Talidomid mechanizm działania 1414

Talidomid objawy uboczne 1515 Talidomid objawy uboczne Wady rozwojowe Neuropatia Powikłania zakrzepowo- zatorowe

Bortezomib hamuje proteasomy 1616 Bortezomib hamuje proteasomy

Bortezomib objawy uboczne 1717 Bortezomib objawy uboczne Neuropatia Upośledzenie funkcji szpiku

Lenalidomid lek immunomodulujący drugiej generacji 1818 Lenalidomid lek immunomodulujący drugiej generacji

Lenalidomid objawy uboczne 1919 Lenalidomid objawy uboczne Powikłania zakrzepowo-zatorowe Mielosupresja Zmiany skórne Ze względu na ryzyko wad wrodzonych w USA funkcjonuje system kontroli RevAssistSM

MPV, MPT VTD/PAD/VCD/CTD 2020 Objawowy szpiczak plazmocytowy Leczenie piewszoliniowe w Polsce Chorzy poniżej 65 roku życia bez chorób towarzyszących Chorzy powyżej 65 roku życia choroby towarzyszące Chemioterapia redukująca aktywność choroby MPV, MPT Intensywna redukcja masy guza VTD/PAD/VCD/CTD Przeszczepienie autologiczne (Melfalan 200) Leczenie podtrzymujące? Leczenie konsolidujące/podtrzymujące ?