Klinika Dermatologii Ogólnej, Estetycznej i Dermatochirurgii GRUŹLICA SKÓRY Klinika Dermatologii Ogólnej, Estetycznej i Dermatochirurgii

Gruźlica skóry (tuberkulosis cutis) jest chorobą przewlekłą i może mieć różny obraz kliniczny w zależności od drogi zakażenia oraz stanu immunologicznego pacjenta. Łagodniejszy przebieg gruźlicy skóry w stosunku do gruźlicy narządowej jest wynikiem niekorzystnych warunków rozwoju prątków w skórze, która stanowi silna barierą immunologiczną.

Etiopatogeneza czynnikami etiologicznymi są prątki ludzkie lub rzadziej bydlęce prątki dostają się do skóry drogą naczyń limfatycznych, krwionośnych lub przez ciągłość z tkanek głębszych (zakażenie wewnątrzpochodne) rzadziej zakażenie ma charakter zewnątrzpochodny

Rozpoznanie gruźlicy skóry badanie bakteriologiczne - wykazanie prątków gruźlicy w preparatach bezpośrednich jest bardzo trudne, gdyż są one nieliczne. Obecnie wykonuje się reakcję PCR, która wykrywa DNA prątków hodowla lub szczepienie zwierząt doświadczalnych jest zwykle dodatnia badanie histopatologiczne skóry – obraz jest charakterystyczny odczyn tuberkulinowy – dodatni we wszystkich przypadkach

odczyn tuberkulinowy

Podział gruźlicy skóry Gruźlica właściwa Toczniowa Rozpływna Brodawkująca Węzłowa Wrzodziejąca błon śluzowych Gruźlica skóry po szczepieniu BCG Tuberkulidy

Tuberkulidy obecnie tuberkulidy występują bardzo rzadko są to prawdopodobnie odczyny alergiczne na prątki lub ich składowe dotyczą osób z czynną lub przebytą gruźlicą w badaniach bezpośrednich oraz metodą hodowli nie udaje się wykazać prątków zmiany mają charakter osutki guzkowej lub guzkowo-zgorzelinowej

Gruźlica toczniowa (tuberculosis luposa) najczęstsza postać gruźlicy skóry, o bardzo przewlekłym przebiegu zakażenie jest zewnątrz- lub wewnątrzpochodne dotyczy osób z dużą odpornością przeciwgruźliczą wykwitem podstawowym jest żółtobrunatny lub czerwonobrunatny guzek, z różną tendencją do przerostu, rozpadu i bliznowacenia; ogniska szerzą się obwodowo zmiany ustępują z pozostawieniem blizny nieostatecznej (w jej obrębie mogą powstawać nowe guzki) zmiany umiejscowione są rozmaicie, często na twarzy ogniska chorobowe z reguły nie sprawiają dolegliwości podmiotowych w długo trwających zmianach mogą rozwinąć się raki skóry

Gruźlica rozpływna (tuberculosis colliquativa) zakażenie jest wewnątrzpochodne, dotyczy głównie osób z gruźlicą węzłową lub kostno-stawową obecnie bardzo rzadka postać gruźlicy wykwitem podstawowym jest guz lub guzek umiejscowiony w tkance podskórnej, zrastający się ze skórą, z tendencją do rozmiękania oraz tworzenia przetok i owrzodzeń zmiany ustępują z pozostawieniem charakterystycznych pozaciąganych blizn umiejscowienie ognisk chorobowych – okolica podżuchwowa, nadobojczykowa, mostkowa oraz twarz powyżej kątów ust

Gruźlica brodawkująca (tuberculosis verucosa) zakażenie jest zewnątrzpochodne, często u weterynarz (kontakt z chorym bydłem) lub patologów wykonujących sekcję osób z czynną gruźlicą wykwitem podstawowym jest hiperkeratotyczna grudka, ze skłonnościa do obwodowego szerzenia grudki ustępują z pozostawieniem blizny ostatecznej zmiany umiejscowione są najczęściej na rękach lub stopach należy różnicować je z brodawkami wirusowymi

Gruźlica skóry po szczepieniu BCG zmiany powstają w miejscu szczepienia BCG, są to bardzo rzadkie przypadki, mogą pojawić się nawet w kilka lat po szczepieniu badania bakteriologiczne są zwykle ujemne, natomiast metodą PCR można wykryć DNA prątka klinicznie zmiany przypominają gruźlicę toczniową

Leczenie gruźlicy skóry prowadzone jest w poradniach przeciwgruźliczych wskazane jest leczenie skojarzone, nie stosuje się monoterapii wyleczenie ocenia się na podstawie obrazu klinicznego i badania histopatologicznego