Związki frazeologiczne Autor Anita Rejch

Co to jest? z niejednego pieca chleb jeść być w siódmym niebie pies ogrodnika milczy jak grób patrzy spode łba czarna rozpacz wyciągnąć nogi wyciągać nogi

Definicja Wymienione wyrażenia to związki frazeologiczne. To takie połączenia wyrazów, które w całości znaczą co innego niż wtedy, gdy są osobno. Frazeologizmy różnią się od wyrazów tym, że ich wewnętrzne powiązanie oraz rodzaj, a często również kolejność składników, mają znaczący wpływ zarówno na gramatykę, jak i znaczenie. Bardzo często ich używamy, nawet nie zdając sobie z tego sprawy! Więcej frazeologizmów można znaleźć w słowniku frazeologicznym języka polskiego.

Pochodzenie: Biblia Wiele związków frazeologicznych ma rodowód biblijny. owoc zakazany strój Adamowy wieża Babel Sodoma i Gomora ciemności egipskie kozioł ofiarny hiobowa wieść trąba jerychońska syn marnotrawny niewierny Tomasz płacz i zgrzytanie zębów strzec jak źrenicy oka zrównać z ziemią rzucać perły przed wieprze być alfą i omegą

Pochodzenie: mitologia Bardzo wiele związków frazeologicznych pochodzi z mitologii greckiej i rzymskiej. złoty wiek paniczny strach strzała Amora w objęciach Morfeusza puszka Pandory stajnia Augiasza Argusowe oko pięta achillesowa nić Ariadny syzyfowa praca jabłko niezgody koń trojański Janusowe oblicze zagadka Sfinksa męki Tantala szata Dejaniry Ikarowy lot

Pochodzenie historyczne Wiele związków frazeologicznych ma związek z wydarzeniami historycznymi. Pyrrusowe zwycięstwo – uzyskane nadmiernym kosztem przekroczyć Rubikon – powziąć nieodwołalną decyzję miecz Damoklesa – nieustanne zagrożenie bajońskie sumy – ogromne sumy pójść do Canossy – uznać z pokorą swój błąd wyrwać się jak filip z konopi – zrobić coś bez zastanowienie, w nieodpowiednim momencie

Pochodzenie literackie Wiele związków frazeologicznych wywodzi się z literatury starożytnej i nowożytnej. pies ogrodnika – egoista, który odmawia innym nawet tego, co jest mu niepotrzebne (motyw z bajki Ezopa) pieczone gołąbki nie przyjdą same do gąbki – nie uzyska się efektów bez pracy tajemnica Poliszynela - rzekoma tajemnica znana wszystkim od dawna goły jak święty turecki – bardzo biedny

Frazeologizmy zwierzęce Wiele związków frazeologicznych zawiera w sobie nazwy zwierząt! dzielić skórę na niedźwiedziu pisać jak kura pazurem płakać jak bóbr zdrowy jak ryba krokodyle łzy owczy pęd wilczy apetyt dostać małpiego rozumu końskie zdrowie żółwie tempo żabie oczy kocia muzyka

Frazeologizmy wojskowe Sporo frazeologizmów wywodzi się z dziedziny wojskowości lub ma związek z wojną. wrócić z tarczą lub na tarczy – wrócić jak zwycięzca lub polec spalić na panewce – coś się nie udało, spełzło na niczym kruszyć kopię - walczyć o coś, o kogoś, występować w obronie rzucić rękawicę – sprowokować do walki puszczać płazem – pozostawiać coś bez kary wysadzić z siodła – pozbawić kogoś stanowiska iść po linii najmniejszego oporu - wybierać najłatwiejszy, choć nie najskuteczniejszy sposób działania