Galaktyki i Gwiazdozbiory

Co to jest Galaktyka ? Galaktyka (z gr. γαλα – mleko) – duży, grawitacyjnie związany układ gwiazd, pyłu i gazu międzygwiazdowego oraz niewidocznej ciemnej materii. Typowa galaktyka zawiera od 107do 1012 gwiazd orbitujących wokół środka swojej masy.

Rodzaje Galaktyk

Galaktyka Spiralna Galaktyka spiralna - duży grawitacyjnie związany układ gwiazd (przykładowo w Drodze Mlecznej może ich być około 500 miliardów[1] ), pyłu i gazu międzygwiazdowego oraz niewidocznej ciemnej materii mający postać dysku z ramionami spiralnymi wychodzącymi ze środka zwanego zgrubieniem centralnym lub jądrem galaktyki. Przy spojrzeniu na dysk "z góry" wyraźnie widać jego spiralną strukturę. Galaktyki spiralne stanowią 75% jasnych galaktyk nieba. Galaktyki spiralne oznaczamy literą S i w zależności od stopnia rozwinięcia ramion dzielimy je na typy a, b, c. Typ Sa ma duże jądro i słabo rozwinięte ramiona. Typ Sc - na odwrót - małe jądro i bardzo silnie rozwinięte ramiona spiralne, typ Sb jest typem przejściowym pomiędzy poprzednimi dwoma.

Galaktyka eliptyczna Galaktyka eliptyczna – galaktyka posiadająca regularny kulisty lub elipsoidalny kształt o gładkiej strukturze. Galaktyki eliptyczne są pozbawione wewnętrznej struktury; ich obrazy na zdjęciach nie mają wyraźnych granic. Ich jasność powierzchniowa gwałtownie spada od środka w kierunku brzegów.Mają one spłaszczony owalny kształt i składają się z setek milionów gwiazd. Oznaczone zostały przez Edwina Hubble'a jako E, a podaje się je ze stopniem spłaszczenia w skali 0 - 7. Galaktyki eliptyczne zawierają bardzo mało pyłu międzygwiezdnego, dlatego też nie widać ich zbyt wiele podczas obserwacji.

Galaktyka soczewkowata Galaktyka soczewkowata – galaktyka w kształcie soczewki. Jest to typ pośredni pomiędzy galaktyką eliptyczną a spiralną. Posiadają one oznaczenie S0, SB0, E8. Jądro jest podobne do silnie spłaszczonej galaktyki eliptycznej, natomiast wokół znajduje się dysk, ale bez żadnych śladów struktury spiralnej. Galaktyki te nie zawierają młodych gwiazd ani materii międzygwiezdnej, co jest typowe dla galaktyk eliptycznych.

Galaktyka nieregularna Galaktyki nieregularne (Irr – od ang. Irregular) – są galaktykami, które nie mają określonego symetrycznego kształtu. Stanowią ok. 5% populacji wszystkich galaktyk.

Gwiazdozbiory

Co to jest gwiazdozbiór ?? Gwiazdozbiór (konstelacja) – grupa gwiazd zajmujących określony obszar sfery niebieskiej. Z czasem gwiazdy te połączono w symboliczne kształty i nadano im nazwy pochodzące z mitologii. Gwiazdy tworzące gwiazdozbiór nie są ze sobą zazwyczaj fizycznie związane, a ich bliskie położenie na niebie jest wywołane geometrycznym efektem rzutowania ich położeń na sferę niebieską.

Przykłady gwiazdozbiorów

Cefeusza Cefeusz (łac. Cepheus, dop. Cephei, skrót Cep) – gwiazdozbiór nieba północnego, leżący w pobliżu północnego bieguna nieba. Cefeusz znajduje się na krawędzi Drogi Mlecznej, obfituje w gwiazdy podwójne i zmienne, wśród nich bardzo znaną δ Cephei, od której nazwę wziął typ gwiazd zmiennych – cefeid, używanych do wyznaczania odległości we Wszechświecie.

Bliźnięta Bliźnięta (łac. Gemini, dop. Geminorum, skrót Gem) – jeden z bardziej charakterystycznych gwiazdozbiorów. Słońce przebywa na tle tego gwiazdozbioru od 21 maja do 21 czerwca.

Orion Orion (łac. Orion, dop. Orionis, skrót Ori) – konstelacja położona w obszarze równika niebieskiego, w szerokości geograficznej Polski widoczna od października do maja. Jest jednym z najbardziej charakterystycznych gwiazdozbiorów nieba zimowego, łatwym do odnalezienia i zidentyfikowania. Zawiera wiele ciekawych obiektów.

Czy wiesz ,że ??? Zderzenie galaktyk to zjawisko astronomiczne, które zachodzi, gdy dwie lub więcej galaktyk nachodzi na siebie, zaburzając nawzajem swoje pola grawitacyjne. Proces taki trwa zwykle setki milionów lat i często prowadzi do połączenia się galaktyk w jedną. Super gromada – zgrupowanie setek lub tysięcy grup i gromad galaktyk. Super gromady są jednymi z największych znanych struktur we Wszechświecie.

Prezentacje wykonał: Mikołaj Demuth Kl. IIB