Jan Brzechwa

Życiorys bajkopisarza Jan Brzechwa, właśc. Jan Wiktor Lesman (ur. 15 sierpnia 1898 w Żmerynce na Podolu,) – polski poeta pochodzenia żydowskiego, autor wielu znanych bajek i wierszy dla dzieci, satyrycznych tekstów dla dorosłych, a także tłumacz literatury rosyjskiej. Był wnukiem warszawskiego księgarza i wydawcy Bernarda Lesmana, a przy tym stryjecznym bratem poety Bolesława Leśmiana, który wymyślił literacki pseudonim "Brzechwa" (nawiązanie do części strzały).

Lata młodości Jan Brzechwa młodość spędził na Kresach Wschodnich, podróżując ze swą rodziną. Jego ojciec, Aleksander, był inżynierem kolejowym. Brzechwa ukończył Zakład Naukowo-Wychowawczy Ojców Jezuitów w Chyrowie, a następnie, po przyjeździe do Warszawy – Wydział Prawa Uniwersytetu Warszawskiego. Jednocześnie z zapisaniem się na studia wstąpił do 36 Pułku Piechoty Legii Akademickiej i jako ochotnik uczestniczył w latach 1920-1921 w wojnie polsko-bolszewickiej, za co go odznaczono.

Jan Brzechwa zm. 2 lipca 1966 roku Jan Brzechwa zm. 2 lipca 1966 roku. Został pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach, który znajduje się Warszawie

Działalność zawodowa Z zawodu był adwokatem (zawodowo posługiwał się nazwiskiem metrykalnym) w latach 1924-1939 radca prawny ZAiKS-u (Związek Autorów i Kompozytorów Scenicznych). Specjalista w dziedzinie prawa autorskiego, które wybrał jako specjalizację studiów. Jako specjalista prawa autorskiego reprezentował w sądzie m.in. Zenona Przesmyckiego ("Miriama") w sprawie toczącej się przeciwko poecie Tadeuszowi Piniemu, który poprzez wydanie edycji dzieł Cypriana Kamila Norwida bez zgody właściciela praw autorskich, Przesmyckiego, naruszył jego prawa do spuścizny po Norwidzie. Po drugiej wojnie światowej Brzechwa powrócił do zawodu prawnika. Był m.in. radcą prawnym wydawnictwa Czytelnik. Jednocześnie działał aktywnie w PEN Clubie.

Twórczość Brzechwy Brzechwa jeszcze jako nastolatek zadebiutował w 1915, kiedy to opublikował swoje pierwsze wiersze w piotrogrodzkim "Sztandarze" oraz w kijowskich "Kłosach Ukraińskich". Nie wiązał jednak wówczas swej przyszłości z karierą pisarską – postanowił, że zostanie prawnikiem. Na lata II wojny światowej przypada jeden z najważniejszych okresów twórczości bajkopisarza – napisał on w tym czasie takie utwory, jak m.in. Akademia Pana Kleksa czy Pan Drops i jego trupa. Dwie książki kontynuujące Akademię... (Podróże Pana Kleksa i Tryumf Pana Kleksa) napisał kolejno w 1961 i w 1965. Tłumaczył z języka rosyjskiego, m.in. utwory A. Puszkina, Siergieja Jesienina i W. Majakowskiego.

Nagrody zdobyte przez Jana Brzechwę: 1954 – nagroda miasta Stalinogród 1956 – nagroda Prezesa Rady Ministrów 1965 – nagroda I stopnia Ministra Kultury i Sztuki

Utwory naszego poety Napisał 22 utwory: 1926 – Oblicza zmyślone 1938 – Tańcowała igła z nitką 1939 – Kaczka Dziwaczka 1946 – Akademia Pana Kleksa 1946 – Ptasie plotki 1946 – Pan Drops i jego trupa 1947 – Baśń o stalowym jeżu (wyd. Łódź 1947, ilustracje Anna Chamiec) 1948 – Na wyspach Bergamutach 1948 – Opowiedział dzięcioł sowie 1948 – Przygody rycerza Szaławiły 1951 – Uczymy się chodzić 1953 – Teatr Pietruszki 1953 – Wagary przed 1954 – Szelmostwa lisa Witalisa 1957 – Magik 1958 – Wyssane z nogi 1958 – Sto bajek(np. „Samochwała” i „Niedźwiedź”) 1958 – Gdy owoc dojrzewa - powieść na motywach autobiograficznych 1961 – Podróże Pana Kleksa 1964 – Śmiechu warte 1965 – Od baśni do baśni 1965 – Tryumf Pana Kleksa

Najbardziej znane bajki Jana Brzechwy:

Samochwała Samochwała w kącie stała I wciąż tak opowiadała: "Zdolna jestem niesłychanie, Najpiękniejsze mam ubranie, Moja buzia tryska zdrowiem, Jak coś powiem, to już powiem, Jak odpowiem, to roztropnie, W szkole mam najlepsze stopnie, Śpiewam lepiej niż w operze, Świetnie jeżdżę na rowerze, Znakomicie muchy łapię, Wiem, gdzie Wisła jest na mapie, Jestem mądra, jestem zgrabna, Wiotka, słodka i powabna, A w dodatku, daję słowo, Mam rodzinę wyjątkową: Tato mój do pieca sięga, Moja mama - taka tęga Moja siostra - taka mała, A ja jestem - samochwała!"

Niedźwiedź Proszę państwa, oto miś. Miś jest bardzo grzeczny dziś, Chętnie państwu łapę poda. Nie chce podać? A to szkoda.

Pytania: Jakie jest prawdziwe nazwisko poety? Kiedy się urodził? Jakiego pochodzenia jest Jan Brzechwa? Kto wymyślił mu literacki pseudonim „Brzechwa”? W jakich latach brał udział w wojnie polsko-bolszewickiej jako ochotnik? Kiedy zmarł i gdzie został pochowany Jan Brzechwa? Kim był z zawodu? Co znaczy skrót ZAiKS? Ile zdobył nagród? Czyje utwory tłumaczył z j. rosyjskiego? Ile napisał utworów? Jakie bajki wymieniłyśmy wcześniej w prezentacji?

Bibliografia: Wikipedia: http://pl.wikipedia.org/wiki/Jan_Brzechwa http://wierszykidladzieci.pl/wierszykibrzechwy.php http://janbrzechwa.w.interia.pl/stobajek/samochwala.html http://www.interklasa.pl/portal/dokumenty/kolorowe_strony/d50.htm

KONIEC