UZALEŻNIENIA A PRZESTĘPCZOŚĆ Wstęp do psychologii Wykład 13

Odpowiedzialność karna Wyłączenie odpowiedzialności Art.. 31 § 1 k.k. Nie popełnia przestępstwa, kto , z powodu choroby psychicznej, upośledzenia umysłowego lub innego zakłócenia czynności psychicznych, nie mógł w czasie czynu rozpoznać jego znaczenia lub pokierować swoim postępowaniem. Art.. 31 § 3 Przepisów § 1 i 2 nie stosuje się, gdy sprawca wprawi się w stan nietrzeźwości lub odurzenia powodujący wyłączenie lub ograniczenie poczytalności, które przewidywał lub mógł przewidzieć

Zespól uzależnienia Co najmniej 3 z poniższych zjawisk: Silne pragnienie lub przymus zażycia substancji Trudności w kontrolowaniu zachowania związanego z zażywaniem substancji ( rozpoczynanie, kończenie, rozmiary zażywania) Fizjologiczne objawy stanu odstawienia( zespól abstynencyjny)

Zespół uzależnienia 4) Stwierdzenie tolerancji – potrzeba zażywania zwiększonej dawki substancji w celu uzyskania efektów poprzednio osiąganych przy pomocy mniejszych dawek 5) Narastające zaniedbywanie innych źródeł przyjemności lub zainteresowań , zwiększenie czasu niezbędnego do zdobycia lub zażywania substancji

Zespół uzależnienia 6) Zażywanie mimo wyraźnych dowodów szkodliwych następstw np.. stany depresyjne spowodowane okresami długotrwałego zażywania , uszkodzenie wątroby, uszkodzenie funkcjonowania poznawczego itp.. Istotą uzależnienia jest, ze człowiek mimo szkód nadal zażywa dana substancję, a gdy próbuje się powstrzymać to próby te kończą się niepowodzeniem.

Mechanizm nałogowej regulacji emocji w uzależnieniu od alkoholu Przykre stany emocjonalne są postrzegane przez osobę uzależniona jako pragnienie alkoholu Na stres reaguje poczuciem zagrożenia, któremu towarzysza smutek, lęk, złość , łagodzenie natychmiastowe tych emocji poprzez alkohol Niski poziom odporności na cierpienie- biochemiczne skutki nadużywania alkoholu

Mechanizm nałogowej regulacji emocji w uzależnieniu od alkoholu 4)Cierpienie i lęk powoduje paniczne poszukiwanie ulgi – przymus picia wewnętrzny – największym zagrożeniem utrata dostępu do alkoholu 5)Obniżona tolerancja na monotonie ( zwiększone zapotrzebowanie na stymulacje) 6) Oczekiwanie pozytywnych skutków alkoholu – pokusa przeżywania tych stanów 7) Uśmierzanie przykrości staje się podstawowym źródłem przyjemności

Mechanizm nałogowej regulacji emocji w uzależnieniu od alkoholu 8) Rozluźnienie i zerwanie związków uczuciowych z innymi ludźmi 9) Zniekształcenia poznawcze – świadomość koncentruje się wokół alkoholu.

Alkohol a przestępczość Ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z 26.10.1982r . z późn. zm. ( tekst jednolity Dz. U. 2002 nr 147 poz. 1231) najważniejsze problemy: Samozniszczenie osób uzależnionych – ok.. 700-800 tys. czyli 2% populacji, z terapii może korzystać ok.. 30% Uszkodzenie zdrowia u dorosłych osób nadmiernie pijących – znaczna część pacjentów -układ trawienia, krążenia, problemy neurologiczne choroby płuc itd.. Ok. 2,2 mln.

Nadużywanie alkoholu Próg nadużywania- mężczyźni to spożywanie powyżej 10 litrów czystego 100%alkoholu rocznie; kobiety to 7,5 litra rocznie 16% dorosłej populacji w 2009 roku przekroczyło ten próg Największy wzrost – kobiety 18-29 lat ( 10,2% pije ryzykownie), mężczyźni - 50lat Wzrost o 50%, 48% wśród bezrobotnych

Badania studentów 58% - pije mało ; 32% - umiarkowanie 94% pije alkohol Odsetek kobiet i mężczyzn podobny Miesiąc przed badaniem nadużywało alkoholu 50% badanych-39% kobiet i 61% mężczyzn Piwo-najczęściej spożywany alkohol

Badania uczniów Klasy ponadgimnazjalne 82,9% chłopców oraz 76,1 % dziewcząt Druga klasa gimnazjum 60,4% chłopców, 54,1% dziewcząt

Struktura spożycia W 2012 roku 9, 7 l na 1 osobę, 55,4 % piwo 35,3% napoje spirytusowe 9,3% wino

Problemy alkoholowe Zaburzenia rozwoju psychofizycznego młodzieży pijącej – problemy u ok.. 10-15% populacji między 15 a 18 rokiem życia. Zwiększa się ilość pijącej i upijającej się młodzieży , szczególnie dziewcząt, zmniejsza liczba abstynentów.(4%) Szkody u członków rodzin z problemem alkoholowym – ok.. 3-4 mln. dorosłych i dzieci ,( schorzenia psychosomatyczne i zaburzenia emocjonalne spowodowane chronicznym stresem i przemocą, demoralizacja, ubóstwo, wykluczenie), u 66% rodzin dochodzi do aktów przemocy

Problemy alkoholowe 3) Alkoholowa dezorganizacja środowiska pracy i bezrobotnych – w miejscu pracy to absencja, wypadki, obniżanie jakości pracy( spożycie alkoholu w miejscu pracy obniża się od 1996 roku, ale jest nadal problemem). Wśród bezrobotnych – coraz większa grupa nadużywająca alkoholu i uzależniona.

Przestępczość 316.384 podejrzanych w tym 198.073 wpływem alkoholu – 62,6% ogółu podejrzanych Kierujący pod wpływem alkoholu – w 4139 wypadków (9,4%), zginęło 466 osób (10,2%), 5 318 rannych( 9,5%) , Przemoc w rodzinach alkoholowych, nietrzeźwość w miejscach publicznych – 74,9% nietrzeźwych sprawców przemocy; 253 847 osób w izbach wytrzeźwień,

Rodzaje przestępstw Zabójstwa 755 - 403 nietrzeźwych(53,38%) Pobicia Udział w bójce 21.863 – 5884 nietrzeźwych (26,9%)

Przestępczość związana z handlem alkoholem Nielegalny import, produkcja i sprzedaż – ok.. 30% legalnego obrotu artykułami spirytusowymi Sprzedaż alkoholu niepełnoletnim i nietrzeźwym. W 2008 roku ok..80% sprzedawców sprzedało alkohol niepełnoletnim.

samobójstwa W 2005 roku ogółem 5.625 zamachów samobójczych - 4.621 zgon, liczba samobójstw z roku na rok rośnie 1.244 pod wpływem alkoholu, 988 wcześniej nadużywało alkoholu, 259 leczyło się wcześniej z powodu uzależnienia.

Stężenie alkoholu we krwi a jego wpływ na zachowanie 0,5 promila – osłabienie czujności, zazwyczaj dobre samopoczucie, uwolnienie się od zahamowań, upośledzony osąd 1,0 promila – wydłużony czas reakcji, upośledzenie funkcji motorycznych, osłabiona uwaga 1,5 promila – znaczne, wzrastające wydłużenie czasu reakcji

Stężenie alkoholu we krwi a jego wpływ na zachowanie 2,0 promila – znaczne zmniejszenie możliwości zmysłowych i motorycznych, definitywne odurzenie alkoholowe 2,5 promila – głębokie zaburzenia motoryczne, zataczanie się, silnie zaburzona percepcja zmysłowa „ zalanie w trupa” 3,0 promila – osoba jest zamroczona, ale przytomna, nie rozumie co dzieje się dookoła

Stężenie alkoholu we krwi a jego wpływ na zachowanie 3, 5 promila – „znieczulenie chirurgiczne”, minimalne stężenie alkoholu we krwi, które może spowodować śmierć 4,0 promila – śmiertelność na poziomie 50% ( połowa osób, u których stężenie alkoholu we krwi osiągnęło ten poziom umiera )

Zawartość alkoholu w organizmie kierowcy Reguluje ustawa o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi z 26.10.1982 r. (Dz. U z 2002 nr 147 poz. 1231 z pozn. zm.) art. 46 ust. 2 stan po użyciu alkoholu: Stężenie we krwi od 0,2 prom. do 0,5 prom. Od 0,1 mg do 0,25 mg w 1dcm.sześc. wydychanego powietrza

Stan nietrzeźwości Art.. 46 ust.3 Stężenie we krwi powyżej 0,5 prom. Obecność w wydychanym powietrzu powyżej 0,25 mg w 1 dcm sześc.

alkohol UPICIE PATOLOGICZNE traktowane jest jako krótkotrwała choroba psychiczna Specyficzny obraz kliniczny odróżniający od upicia zwykłego Rzadkie występowanie Niezależność od spożytego alkoholu- z przewagą jego małych dawek Możliwość powtarzania się kilka razy w życiu

Upicie patologiczne Nagłość, gwałtowność i brutalność towarzyszącej reakcji agresywnej Występowanie zaburzeń świadomości Zaburzenia orientacji w czasie i miejscu Lęk, wściekłość, złość Pobudzenie psychomotoryczne Sen (po czynie) lub senność Niepamięć wsteczna całkowita

Czynniki sprzyjające Czynniki organiczne ( uszkodzenie mózgu, stany po urazach mózgu) Stany po ciężkich chorobach somatycznych i aktualne choroby Wygłodzenie, deprywacja snu, czynniki termiczne Czynniki psychologiczne – ciężkie przeżycia emocjonalne, sytuacje konfliktowe ( bez związku z ofiarą)

narkomania Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z 24 kwietnia 1997 ( Dz. U 2003 nr 24 z późn. zm) problemy terminologiczne :Substancja psychoaktywna, psychotropowa, środek zastępczy itp.. podział narkotyków

bezpośrednie oddziaływanie na psychikę użytkownika Środki pobudzające ośrodkowy układ nerwowy m. in..amfetamina, kokaina itp.. Środki obniżające pobudliwość ośrodkowego układu nerwowego – opiaty, barbiturany Środki halucynogenne – konopie, LSD itp..

Typologia WHO Opium i opiaty Barbiturany i barbituranopodobne środki nasenne i kojące Amfetaminy i amfetaminopodobne Kokainy Cannabis Halucynogeny uzyskiwane z roślin Różne rozpuszczalniki

Przestępczość związana z narkotykami Przestępstwa związane z wytwarzaniem, ( np.. nielegalna uprawa maku) przemycaniem, rozprowadzaniem środków narkotycznych Przestępstwa popełnione pod wpływem środków odurzających np.. W ruchu drogowym ( art..178 kk. podstawa do nadzwyczajnego zaostrzenia kary)

Przestępczość związana z narkotykami 2) Grupa przestępstw instrumentalnych – zdobycie środków odurzających 3) Przestępstwa będące następstwem zażywania narkotyków 4) art.. 48 ustawy –§ 1 posiadanie środków odurzających lub substancje psychotropowe – kara pozbawienia wolności do lat 3