Peelingi lekarskie -wskazania, przeciwwskazania i powikłania Grażyna Broniarczyk-Dyła Klinika Dermatologii Ogólnej, Estetycznej i Dermatochirurgii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi

Rys historyczny rozwoju peelingu peelingi były znane już w czasach starożytnych - stosowano tłuszcze zwierzęce, sól, alabaster, kąpiele w kwaśnym mleku 1882 rok - niemiecki dermatolog P.G. Unna zastosował po raz pierwszy w peelingach: kwas salicylowy, rezorcynę, fenol i kwas trójchlorooctowy pod koniec lat 70-tych Van Scott i Yu wykazali korzystne działanie alfa-hydroksykwasów w zaburzeniach keratynizacji w ostatnim okresie zaczęto stosować połączenia różnych typów peelingów tj. mechanicznych, fizycznych i chemicznych

Peeling lekarski Peelingi lekarskie polegają na złuszczeniu zmian chorobowych i/lub wad kosmetycznych znajdujących się w naskórku lub naskórku i skórze właściwej Lekarz prowadzący dokonuje wyboru rodzaju peelingu, uwzględniając istniejący problem dermatologiczny i oczekiwania pacjenta Bardzo istotne jest doświadczenie lekarza i technika wykonywania zabiegu

Wskazania do wykonywania peelingów I. Objawy posłonecznego starzenia się skóry: rogowacenie słoneczne elastoza posłoneczna II. Zaburzenia barwnikowe melazma plamy soczewicowate starcze przebarwienia słoneczne, pozapalne piegi

Wskazania do wykonywania peelingów c.d. III. Zmarszczki posłoneczne mimiczne IV. Inne powierzchowne blizny brodawki płaskie rozszerzone ujścia gruczołów łojowych i łojotok trądzik pospolity (łagodny i umiarkowanie nasilony bez zmian zapalnych) blizny po ospie i trądziku pospolitym

Przeciwwskazania do wykonywania peelingów rozszerzone naczynia krwionośne (teleangiektazje) skłonność do powstawania keloidów zakażenia wirusowe (opryszczka) nadżerki, zadrapania, zmiany ropne ciemne zabarwienie skóry liczne znamiona melanocytowe leczenie ogólne retinoidami lub okres krótszy niż 6 miesięcy od zakończenia terapii brak możliwości wyegzekwowania ochrony przeciwsłonecznej po zabiegu

Ze względu na głębokość penetracji peelingi dzielimy na: bardzo powierzchowne - do warstwy ziarnistej naskórka powierzchowne - naskórek i warstwa brodawkowa skóry właściwej średnio-głębokie - powierzchowne części warstwy siateczkowej głębokie - środkowe części warstwy siateczkowej Złuszczanie samej warstwy rogowej naskórka określa się „ złuszczaniem kosmetycznym”

Peeling powierzchowny α-hydroksykwasy β-hydroksykwasy TCA 10-20% do 35% rezorcyna tretinoina 0,05-1% roztwór Jessnera

Peeling średnio-głęboki 40 – 50% TCA kwas pirogronowy fenol 35 % kwas trójchlorooctowy z roztworem Jessnera, kwasem glikolowym lub suchym lodem (peelingi złożone)

Peeling głęboki fenol Bakera- Gordona mieszanina: 70% kwas glikolowy + 35% TCA

Peelingi dzielimy również na: mechaniczne fizyczne chemiczne mieszane

Peeling mechaniczny Mikrodermabrazja (kremy, żele, urządzenia mechaniczne) ścieranie samego naskórka Dermabrazja (urządzenia mechaniczne) ścieranie samego naskórka lub naskórka i górnych warstw skóry właściwej do granicy warstwy brodawkowej i siateczkowej

Peeling fizyczny Może być wykonany przy zastosowaniu: zamrażania CO2 podtlenku azotu ciekłego azotu lasera ErbYAG, CO2 - odparowanie powierzchownych warstw skóry. Krótszy czas zabiegu, proces gojenia nie ulega jednak skróceniu koablacja Tlen z wodą pod ciśnieniem ok. 6 atmosfer - aparat Jeet Peel

Jet Peel 2 strumień wody i tlenu delikatnie usuwa powierzchowne warstwy naskórka Prędkość strumienia: 200 m/sek Wielkość kropelki: 200 mikronów

Peeling chemiczny Najczęściej wykorzystywany rodzaj peelingów w lecznictwie dermatologicznym Peeling chemiczny polega na stosowaniu różnych związków chemicznych o właściwościach złuszczających

Peeling chemiczny W peelingach chemicznych znajdują zastosowanie: rezorcyna fenol kwas trójchlorooctowy α-hydroksykwasy - kwasy owocowe - AHAs β-hydroksykwasy - kwas salicylowy retinoidy roztwór Jessnera

Rezorcyna izomer katecholu i hydrochinonu jej działanie na skórę polega na rozrywaniu wiązań wodorowych keratyny w stężeniu 1-2 % działa keratoplastycznie i ściągająco 5 % działa odkażająco 10-20 % działa złuszczająco i keratolityczne usuwa przebarwienia i małe blizny wchodzi w skład preparatów złożonych

Preparaty zawierające rezorcynę Golden Peel (rezorcyna, siarka) Golden Peel Plus (Golden Peel + roztwór Jessnera) Pasta Unny (rezorcyna, pasta cynkowa, ichtiol, wazelina) Roztwór Jessnera

Fenol bardzo szybko wchłania się z powierzchni skóry wywołuje natychmiastową koagulację keratyny w obrębie naskórka, zapobiegając jego dalszej penetracji w skórę w stężeniu 1% działa bakteriostatycznie, w wyższych bakteriobójczo w stężeniu < 30% działa słabiej i powierzchownie, co powoduje równomierne złuszczenie naskórka w stężeniach 50-55% powoduje keratolizę, co zwiększa jego penetrację związek silnie toksyczny, przy dłuższym stosowaniu i na większe powierzchnie skóry, może powodować uszkodzenie nerek i wystąpienie ogólnych objawów toksycznych

Preparaty zawierające fenol peeling Bakera-Gordon Exoderm Lift

Kwas trójchlorooctowy - TCA pochodna kwasu octowego jest higroskopijny jest najsilniej działającym kwasem organicznym jest nietoksyczny, nie powoduje odczynów alergicznych do wywołania całkowitej martwicy naskórka przy jednorazowej aplikacji niezbędne jest minimum 30% jego stężenie wyższe stężenia 40% i 50% powodują martwicę naskórka i zmiany w obrębie skóry właściwej sięgające do warstwy siateczkowatej

Mechanizm działania TCA zmniejsza przepuszczalność naczyń włosowatych obrzęk skóry nie występuje lub jest niewielki stan zapalny skóry jest słabo nasilony proces gojenia skóry po zabiegu rozpoczyna się „od dna”, czyli od przydatków Tzw. remodeling, czyli przebudowa kolagenu skóry może trwać przez kilka miesięcy

Głębokość penetracji TCA w skórze manifestuje się zblednięciem złuszczającego się naskórka TCA nałożone na skórę zobojętnia się samoistnie w ciągu 15 sek., w wyniku wytrącania się białek

Preparaty zawierające kwas trójchlorooctowy TCA (15%,25%,35%) - płyn TCA Topix peel (35-50%) - płyn TCA (10-50%) - płatki TCA lotion (20%,30%)

ALFA-HYDROKSYKWASY – KWASY OWOCOWE Alfa-hydroksykwasy (AHAs), zwane kwasami owocowymi : należą do związków organicznych, charakteryzujących się obecnością grupy hydroksylowej i karboksylowej, które znajdują się w stosunku do siebie w pozycji alfa obecne są głównie w owocach i innych naturalnych produktach wpływają na naskórek, skórę właściwą i mieszki włosowe

Efekt działania alfa-hydroksykwasów zależy od : rodzaju użytego kwasu jego stężenia pH biodostępności rodzaju podłoża czasu ekspozycji ilości zastosowanych zabiegów stanu skóry przed zabiegiem

Mechanizm działania AHAs: najniższe stężenia: oddziaływują na warstwę rogową naskórka powodują zmniejszenie spójności korneocytów głównie w niższych pokładach warstwy rogowej wyższe stężenia zmniejszają wzajemne przyleganie korneocytów zmniejszają przeznaskórkową utratę wody –TEWL (zmniejszenie nadmiernego rogowacenia naskórka) najwyższe stężenia AHAs powodują całkowitą utratę połączeń między korneocytami i epidermolizę naskórka

Działanie alfa-hydroksykwasów wpływają na różne etapy keratynizacji modyfikują wiązania jonowe poprzez hamowanie enzymów biorących udział w ich powstawaniu takich jak : m.in. transferaza siarczanowa, fosfotransferazy i kinazy następuje zmniejszenie liczb elektroujemnych grup siarczanowych i fosforanowych w wewnętrznej ścianie korneocytów, co zmniejsza działanie sił przyciągania wewnętrznego chelatują jony wapnia z komórek naskórka, co wpływa na opóźnienie ich różnicowania i powoduje efekt wygładzenia skóry

Dłuższe stosowanie AHAs wpływa pobudzająco na skórę właściwą W skórze właściwej dochodzi do: aktywacji fibroblastów, makrofagów i komórek tucznych zwiększenia produkcji glikozoaminoglikanów, kolagenu i elastyny remodelingu, tj. stymulacji fibrolastów , które produkują czynniki wzrostu dla substancji podstawowej skóry właściwej, kolagenu i elastyny donosi się również o możliwości modulacji cytokin przez AHAs i zwiększeniu zjawiska apoptozy

Alfa-hydroksykwasy charakteryzują się także : właściwościami zmiękczającymi poprawiają stan nawilżenia skóry niskie ich stężenia ułatwiają przezskórne przenikanie substancji biologicznie czynnych

Alfa-hydroksykwasy stosowane w peelingach Kwas glikolowy Kwas pirogronowy Kwas migdałowy Kwas mlekowy kwas maleinowy kwas cytrynowy kwas winowy

KWAS GLIKOLOWY jest otrzymywany z trzciny cukrowej ma najkrótszy łańcuch węglowy jest nietoksyczny stosowany w stężeniach 5-70% w stężeniu 5-10% redukuje spójność korneocytów, w wyższych stężeniach powoduje epidermolizę wygładza naskórek, aktywuje syntezę kolagenu, elastyny i glikozoaminoglikanów

Preparaty zawierające kwas glikolowy Glicopeel classic żel złuszczający (70%) Wolne kwasy glikolowe (25%,50%,70%)- płyn Exfolderm lotion (50%,70%)- żel Aesthetico peel nr 3 (30%,50%,65%)- żel Aesthetico peel nr 4 (50%,60%,70%)- żel NeoStrata żel AHA 15% Skin Renewal Peel (20%,35%,50%,70%)- płyn Topix (30%,50%,70%)- płatki

KWAS PIROGRONOWY występuje w sfermentowanych owocach i occie stosowany w stężeniach : 40%, 50% i 60% działa bakteriostatycznie, sebostatycznie, komedolitycznie zmniejsza przyleganie pomiędzy korneocytami powodując scieńczenie warstwy rogowej stymuluje produkcję kolagenu wygładza skórę spłyca drobne zmarszczki rozjaśnia przebarwienia ma właściwości fotouczulające

KWAS PIROGRONOWY c.d. w stężeniach < 50%- pozostawiony na skórze krócej niż 1-2 min pozwala na wykonanie peelingu powierzchownego w stężeniach > 50%- szybciej penetruje w głąb skóry stosowany przez dłuższy okres czasu lub w kilku warstwach - daje efekt zbielenia "frost„ , który określa poziom penetracji warstwy brodawkowej Działanie kwasu pirogronowego zależy od rodzaju i ilości stosowanego rozpuszczalnika

Preparaty zawierające kwas pirogronowy Enerpeel PA (50%) Perfarma Pyruvic Peel (40%,50%,60%)

KWAS MIGDAŁOWY inaczej fenoksyoctowy, otrzymywany podczas hydrolizy ekstraktu z gorzkich migdałów, ma większą cząsteczkę niż kwas glikolowy, pH 2.0 stymuluje syntezę kolagenu i elastyny, aktywuje regenerację komórek działa keratolitycznie, antybakteryjnie reguluje wydzielanie łoju i koloryt skóry zmniejsza drobne zmarszczki 

KWAS MIGDAŁOWY c.d. nie indukuje przebarwień pozapalnych, które mogą pojawiać się u pacjentów z fototypem III-IV po zastosowaniu kuracji kwasem glikolowym lub retinoidami polecany dla skóry wrażliwej, nietolerującej AHAs o niższej masie cząsteczkowej, które mogą penetrować głębiej i bardziej podrażniać

Preparaty zawierające kwas migdałowy Mandelac żel złuszczający (50%) Mandelac – roztwór alkoholowy (50%) Mandel 50 (50%)

KWAS MLEKOWY kwas alfa-hydroksypropionowy otrzymywany z kwaśnego mleka, kiszonej kapusty pomaga utrzymać pH skóry, jest często stosowany jako związek buforujący jest składnikiem naturalnych związków nawilżających występujących w skórze hamuje tyrozynazę stosowany głównie w peelingach złożonych

Beta – hydroksykwasy najczęściej stosowane w peelingach Kwas salicylowy

KWAS SALICYLOWY otrzymywany z liści brzozy, kory wierzby jest rozpuszczalny w tłuszczach naskórkowych reguluje wydzielanie łoju w stężeniach 1-20% wykazuje działanie keratoplastyczne, w stężeniu powyżej 20% keratolityczne ma działanie antyseptyczne i przeciwzapalne zwiększa penetrację związków aktywnych może być stosowany w połączeniu z kwasem azelainowym

Preparaty zawierające kwas salicylowy Salipeel (25%) Salipeel ampułki (30%)

KWAS AZELAINOWY jest to naturalnie występujący nasycony 9-węglowy kwas dwukarboksylowy, występujący w ziarnach zbóż działa : bakteriostatycznie bakteriobójczo przeciwzapalnie keratolitycznie hamuje syntezę DNA w obrębie pobudzonych melanocytów oraz aktywność enzymów mitochondrialnych wchodzących w skład łańcucha oddechowego, przez co zmniejsza przebarwienia pozapalne

Preparat zawierający kwas azelainowy Azelac- żel złuszczający (25% kwas azelainowy , 2% wyciąg z ostu)

RETINOL stymuluje odbudowę prawidłowego naskórka działa złuszczająco, ułatwia opróżnianie zaczopowanych gruczołów łojowych stymuluje odbudowę włókien kolagenowych, oraz pobudza syntezę glikozaminoglikanów działa antyoksydacyjnie

MECHANIZM DZIAŁANIA RETINOIDÓW retinoidy za pośrednictwem receptorów łączą się z jądrami komórek, następuje synteza nowego mRNA , co wpływa na budowę i metabolizm białek: kolagenu, elastyny i keratyny w skórze właściwej widoczne są zmiany w fibroblastach i śródbłonkach naczyniowych, następuje remodulacja włókien kolagenowych i eliminacja uszkodzonych

ROZTWÓR JESSNERA W skład roztworu Jessnera wchodzą: rezorcyna kwas salicylowy 85% kwas mlekowy etanol

MECHANIZM DZIAŁANIA ROZTWORU JESSNERA zawarte w roztworze składowe usuwają zaburzenia przebiegające z hiperkeratozą oraz wykazują działanie złuszczające połączenie rezorcyny z kwasem salicylowym i kwasem mlekowym obniża toksyczność rezorcyny, a jednocześnie zwiększa właściwości keratolityczne

Dlatego chętnie jest stosowany u pacjentów źle tolerujących retinoidy Miejscowo zastosowany roztwór Jessnera wywołuje zmiany w naskórku podobne do tych, jakie obserwuje się po zastosowaniu retinoidów Dlatego chętnie jest stosowany u pacjentów źle tolerujących retinoidy

Preparaty zawierające roztwór Jessnera Topix peel – płyn Jessnera Combes’ Peel

KWAS KOJOWY otrzymywany z grzybów gatunku Aspergillus hamuje 3-monooksygenazę tyrozynową działając rozjaśniająco chelatuje sole miedzi wychwytuje jony żelaza zapobiega powstawaniu wolnych rodników działa antybakteryjne najczęściej stosowany jest w stężeniach od 3 do 6%

Właściwości ekstraktów roślinnych stosowanych w peelingach EKSTRAKT Z MORWY hamuje aktywność tyrozynazy działa antyoksydacyjnie, wychwytując wolne rodniki stymuluje fosforylację białek dostarczających komórce energię niezbędną do jej funkcjonowania oraz syntezy kolagenu EKSTRAKT Z MĄCZNICY LEKARSKIEJ działa antyoksydacyjnie dzięki obecności arbutyny

PEELINGI CHEMICZNE ZŁOŻONE W peelingach złożonych wykorzystuje się kojarzenie alfa-hydroksykwasów z : innymi alfa-hydroksykwasami kwasem trójchlorooctowym beta-hydroksykwasami roztworem Jessnera innymi substancjami tj. (rezorcyna, kwas kojowy, kwas fitowy, kwas tioglikolowy, aloes, nikotynamid, witaminy A, C, E, ekstrakty z mącznicy lekarskiej, morwy białej)

Peelingi złożone KWAS GLIKOLOWY Glicopeel K (33% kwas glikolowy,10% kwas cytrynowy, 10% kwas kojowy,9% kwas mlekowy, 5% kwas salicylowy, wyciąg z kory wierzby i mącznicy lekarskiej) Glikopeel KH (20% kwas mlekowy, 15% kwas glikolowy, 10% kwas cytrynowy, 10% kwas salicylowy, 2% hydrochinon) Glikopeel S (20% kwas mlekowy, 15% kwas glikolowy, 10% kwas cytrynowy, 10% kwas salicylowy) KWAS MIGDAŁOWY Mandel Plus (kwas migdałowy, kwas fitowy, kwas tioglikolowy) Almond 50 (50% kwas migdałowy, kwas fitowy, EDTA, glikol propylenowy) Almond Plus (70% kwas migdałowy, kwas fitowy, glikol propylenowy)

Peelingi złożone KWAS MLEKOWY Melaspeel K (14% kwas mlekowy, 12% kwas cytrynowy, 5% kwas kojowy, 2% kwas salicylowy) Melaspeel KH (10% kwas mlekowy, 10% kwas cytrynowy, 5% kwas kojowy, 2% hydrochinon, 2% kwas salicylowy) Melaspeel R (14% kwas mlekowy, 14% rezorcynol, 5% kwas kojowy, 2% hydrochinon, 2% kwas salicylowy) Melaspeel J (14% rezorcynol, 14% kwas salicylowy 10% kwas mlekowy) Melaspeel J2 (25% rezorcynol, 15% kwas salicylowy,10% kwas mlekowy, 5% kwas cytrynowy) Retises CT (15% kwas mlekowy, 2% retinol + substancje poprawiające penetrację)

Peelingi złożone KWAS SALICYLOWY Salipeel plus (25% kwas salicylowy,15% kwas azelainowy, ekstrakt z zielonej herbaty) Aesthetico Peel Nr 2 (5-20% kwas salicylowy, 5-15% kwas glikolowy)

Inne peelingi złożone GlyKoPeel (kwas glikolowy, kojowy, ekstrakt z mącznicy lekarskiej, ekstrakt z morwy białej, witaminy A, C, E ) Easy peel (kwas trójchlorooctowy, askorbinowy i cytrynowy) Easy phytic peel (ester niozytolu, kwas mlekowy, migdałowy i glikolowy) Yellow Peel (kwas retinowy, azelainowy, fitowy, kojowy, wyciąg z rumianku) HPP - efektywny peeling (kwas glikolowy, kwas octowy, pirogronowy) Unideep (TCA) Weekend Peel (kwas mlekowy, undecylenowy, salicylowy, rezorcyna, sól z Morza Martwego, woda utleniona, aloes, proszek z gąbki koralowej) Blue Peel (chemabrazja kolorowa) (TCA, niebieski wskaźnik barwny, który pokazuje głębokość penetracji kwasu) Only Touch Peel (TCA, kwas cytrynowy, askorbinowy, ester niozytolu)

GlyKoPeel kwas glikolowy kwas kojowy ekstrakt z mącznicy lekarskiej ekstrakt z morwy białej witaminy A, C, E

Yellow Peel Jest najnowszym i najmniej inwazyjnym peelingiem chemicznym. wykonany kilkakrotnie daje efekt porównywalny z peelingami średnio-głębokimi usuwa warstwę naskórka na różnych poziomach można go stosować do różnego rodzaju uszkodzeń

Yellow Peel Peeling działa złuszczająco poprzez: kwas retinowy (o wysokim stężeniu) dzięki trzem innym substancjom (kwas azaleinowy, kwas fitowy i kwas kojowy) spełnia również funkcję: blokady endogennej syntezy melaniny

Yellow Peel Wskazania do wykonania Yellow Peel: przebarwienia potrądzikowe i posłoneczne usuwanie zmarszczek powierzchownych, leczenie łagodnych postaci trądzika Po zabiegu skóra złuszcza się nieznacznie przez 2-3 dni, nie zakłócając normalnego trybu życia

Weekend Peel Średnio-głęboki peeling na bazie składników naturalnych i chemicznych zawierający: kwas mlekowy kwas undecylenowy kwas salicylowy rezorcynę sól z Morza Martwego wodę utlenioną aloes proszek gąbki koralowej

High Potency Peel - efektywny peeling Efektywny Peeling jest zalecany dla osób, u których uprzednio z powodzeniem stosowano preparat z 70 % kwasem glikolowym bez nasilonych objawów ubocznych Preparat działa szybciej i silniej niż standardowy preparat do peelingu z 70 % kwasem glikolowym

High Potency Peel - efektywny peeling Skład: 70% kwas glikolowy 4% kwas octowy 0.5% kwas pirogronowy 1.5% pirogronian etylu 1% glikol propylenowy

BLUE PEEL- CHEMABRAZJA KOLOROWA PEELING KONTROLOWANY: płytki średnio-głęboki głęboki

BLUE PEEL- CHEMABRAZJA KOLOROWA Skład: TCA niebieski wskaźnik barwny, który pokazuje głębokość penetracji kwasu Wskazania: zaburzenia barwnikowe posłoneczne zmarszczki płytkie blizny zaskórniki rozszerzone ujścia gruczołów łojowych

Exoderm Lift peeling głęboki- zwany liftingiem bez skalpela podstawowe składniki – fenol, rezorcyna, kwas cytrynowy, naturalne oleje wykonuje się go w warunkach szpitalnych pod opieką anestezjologa można go wykonywać tylko w obrębie skóry twarzy Wskazania: głębokie blizny, zmarszczki, przebarwienia

Etapy gojenia skóry po peelingach chemicznych: koagulacja i stan zapalny naskórkowanie ziarninowanie angiogeneza przebudowa kolagenu

Powikłania po peelingach zaburzenia barwnikowe infekcje bakteryjne, wirusowe osutka trądzikopodobna reakcje alergiczne zbyt długo utrzymujący się odczyn pozapalny świąd teleangiektazje blizny ból obrzęk

Peel Microabrasion, który zawiera 4 składowe: Preparat przeznaczony do przeprowadzania peelingów w warunkach domowych Peel Microabrasion, który zawiera 4 składowe: krem z kryształami tlenku glinu 4%kwas glikolowy i 0,5% kwas mlekowy roztwór neutralizujący o działaniu łagodzącym krem z 3% witaminą C

Dziękuję za uwagę