Wpływ demografii na kształtowanie modelu współczesnej biblioteki publicznej bibliotekarstwo województwa lubelskiego w latach 2009-2015 Wojewódzka Biblioteka Publiczna im. Hieronima Łopacińskiego Lublin 2015 r.

Liczba mieszkańców 2 147 746 na wsi 53% Od 7 lat pełna sieć bibliotek stopnia powiatowego i podstawowego 24 powiaty 4 grodzkie 20 ziemskie 9 bibliotek powiatowych samodzielnych 11 bibliotek miejskich z funkcją powiatową

Ludność województwa W 2014 r. liczba ludności wynosiła 2 147 746 Od 2009 roku ubyło 12054

Sieć bibliotek Liczba bibliotek 223 biblioteki w tym 52 w mieście,171 na wsi Liczba filii bibliotecznych: 359 w tym w mieście 87, na wsi 272 Ogółem 582 placówki Nowe filie MBP Lublin, MGBP Bełżyce (profil pedagogiczny) 45 bibliotek w ośrodkach kultury 7 filii publiczno-szkolnych

Liczba bibliotek Od 2009 roku zlikwidowano 18 placówek filialnych

Punkty biblioteczne W 2014 r. funkcjonowały 163 punkty biblioteczne, w tym 122 na wsi Największą sieć punktów bibliotecznych (24) w powiecie tomaszowskim po 19 w powiatach łukowskim, puławskim

Oddziały dla dzieci W 2014 r. - 69

27 uchwał GBP – 21 MGBP – 3 MBP – 1 PBP – 1 7 bibliotek połączonych z innymi instytucjami kultury 1 biblioteka połączona z pominięciem procedury

Sieć bibliotek Likwidacja filii Wojewódzkiej Biblioteki Pedagogicznej im. Komisji Edukacji Narodowej w Lublinie (8) 5 bibliotek publicznych podpisało porozumienie z Marszałkiem Województwa Lubelskiego a wójtem/burmistrzem na 2 lata (MGBP Bełżyce, MBP Bychawa, Opolskie Centrum Kultury, MBP Radzyń Podlaski, MBP Włodawa)

Dostęp do książki 1 placówka obsługuje

Zakup nowości W 2014 r. biblioteki zakupiły 219 099 woluminów (o 44 378 więcej niż w 2009 r.)

Zakup zbiorów Na jednego czytelnika przypada 0,58 zbiorów W przeliczeniu na jednego mieszkańca 0,10

Zbiory Na jednego czytelnika przypada 16 woluminów

Zbiory 2014 3968 tytułów prenumerowanej prasy - 6 tyt. na placówkę

Komputeryzacja

Programy biblioteczne

Programy biblioteczne Lublin grodzki – PROLIB Puławy – PROLIB Lubartów – MATEUSZ Włodawa – MATEUSZ Łęczna – MAK+

Kadra bibliotekarska

Kadra W 2014 r. liczba pracowników na stanowiskach bibliotekarskich wynosiła 1143 Od 2009 roku przybyło 32 bibliotekarzy

Kadra Na 1 bibliotekarza przypada 332 czytelników

Biblioteki szkolne 5 % uczniów podstawówek nie czyta 14 % uczniów gimnazjów nie czyta NPRCz – 150 mln na zakup nowości - 8 tys. bibliotek Program „Książki naszych marzeń” 15 mln – ok. 2 tys. na bibliotekę

Książki naszych marzeń W 2015 r. z dofinansowania skorzystało 781 z 985 szkół województwa

Diagnoza społeczna 2015 45, 8 % Polaków nie przeczytało ani jednej książki 91,1 % e-booki 93,3 % audiobooki Co 4 Polak – 3 książki Co 10 Polak – więcej niż 10 książek Wzrost kupujących 48 % (2013) – 52 % Prawie połowa Polaków nie czyta prasy Korzystający z internetu częściej czytają gazety Przeciętny Polak spędza przed telewizorem 2 godziny, 15 % - 4 godziny

Ogółem 379 310 czytelników – 10525 mniej Czytelnictwo Ogółem 379 310 czytelników – 10525 mniej Wskaźnik zasięgu czytelnictwa 17,6 % Najwyższy zasięg czytelnictwa MBP Biała Podlaska 30,9 %, MBP Tomaszów Lubelski 30 %; w skali powiatów Łęczna 23,1 %, Puławy 27,7 % 49 filii rejestruje poniżej 100 czytelników w skali roku 6 949 290 wypożyczeń książek – 214 892 mniej Średnia wypożyczeń na czytelnika 18 wol.

Statystyka czytelnictwa 16 % gospodarstw domowych nie ma ani jednej książki 15 % tylko podręczniki 80 % ma więcej niż 3 półki z książkami (ok. 100 woluminów) 78 % Polaków nie kupiło w 2014 r. żadnej książki 17 % Polaków czyta wszystko (w formacie elektronicznym i papierowym) 19 % jest poza kulturą pisma 30 tys. tytułów rocznie wychodzi nowości w kraju 25 woluminów na 100 mieszkańców - wskaźnik wydawanych nowości 7 woluminów na 100 mieszkańców - Polska

Czytelnictwo Systematyczne zmniejszanie się liczby mieszkańców Niż demograficzny Eurosieroty Starzejące się społeczeństwo Migracja ludności (do miast i za granicę) Likwidacja małych szkół wiejskich Problemy kadrowe (niepełna obsada, stażyści) Nowe media

Czytelnictwo Konsumpcyjny model życia Cena książki Nawyki czytelnicze Zmienia się sposób obcowania z tekstem (interenet) Niewystarczające środki na zakup nowości wydawniczych i prasę

Programy dla bibliotek Program Wieloletni Kultura+ Infrastruktura bibliotek Zakup nowości wydawniczych do bibliotek Program Rozwoju Obszarów Wiejskich Akademia Orange dla bibliotek O finansach… w bibliotece Kraszewski. Komputery dla bibliotek

Program Rozwoju Bibliotek 380 placówek, w tym 149 bibliotek i 231 filii 72 % uprawnionych II miejsce w kraju

Sprzęt dla bibliotek Laptopy – 48 Zestawy komputerowe – 405 Rzutniki – 48 Ekrany – 48 Urządzenia wielofunkcyjne – 401 Kamerki internetowe – 403 Aparaty cyfrowe – 380 Łączna wartość sprzętu – ok. 2 mln zł Łączna wartość oprogramowania – ok. 5 mln zł

Infrastruktura bibliotek 27 bibliotek – 16 655 000 zł I miejsce w kraju

Biblioteka + szkolenia dla bibliotekarzy Szkolenia specjalistyczne: planowanie pracy w bibliotece, tworzenie stron internetowych, zarządzanie czasem, pozyskiwanie środków pozabudżetowych, automotywacja, asertywność 200 bibliotekarzy

Dyskusyjne Kluby Książki 87 kluby, 18 dziecięco-młodzieżowe Spotkania autorskie Promocja literatury Kreowanie mody na czytanie

Akcje czytelnicze Kampanie społeczne: „Nie czytasz? nie idę z tobą do łóżka”, „Człowiek nie pies i czytać musi”, Cała Polska Czyta Dzieciom, „Spotkajmy się w bibliotece”, Narodowe Czytanie Konkursy: na najaktywniejszego czytelnika, na najaktywniejszą bibliotekę, książka roku, festiwale literackie Mistrz Promocji Czytelnictwa Lubelski Bibliotekarz Roku Targi książki, festiwale literackie Noc bibliotek Spotkania autorskie

Priorytety wojewódzkie Utrzymanie stanu sieci i czytelnictwa, doskonalenie organizacji bibliotek Współpraca instruktorów WBP z dyrektorami i instruktorami PBP Nadzór bibliotek głównych nad filiami Współpraca z samorządami, instytucjami kultury Udzielanie pomocy merytorycznej, instruktaż Profilowanie zbiorów bibliotecznych Komputeryzacja procesów bibliotecznych Doskonalenie zawodowe Kreowanie pozytywnego wizerunku bibliotek

Promocja wydarzeń Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich (23 kwietnia) Tydzień Bibliotek (8-15 maja) Dzień Bibliotekarza i Bibliotek (8 maja) Noc Kultury (czerwiec) Lubelskie Targi Książki (czerwiec) Nadawanie patrona bibliotekom, jubileusze bibliotek i bibliotekarzy

V Forum Młodych Bibliotekarzy „Jakość bibliotek w naszych rękach” Komunikacja interpersonalna Rozwój zawodowy Budowanie wizerunku biblioteki Pozyskiwanie funduszy zewnętrznych Cyfrowy świat Hayde Park

Nagroda im. Anny Platto Anna Platto Mirosława Platto

Konkursy prasowo-czytelnicze 600 – lecie bitwy pod Grunwaldem Chopinowskie inspiracje Nasz Miłosz Ossendowski Polska gola – Euro 2012 Kraszewski – Wielki nauczyciel czytania Tuwim – Pociąg do Tuwima Żeromski – Młodopolski Syzyf Długosz – Kronikarz

Oferta dla dzieci i młodzieży Klub Mam Kluby Malucha Kluby Przedszkolaka Fundacja Rozwoju Dzieci im. Komeńskiego Polskie Stowarzyszenie Pedagogów i Animatorów Klanza Światowy Dzień Pluszowego Misia Dyskusyjne Kluby Książki dla dzieci i młodzieży

Biblioteki dla seniorów Dostosowanie architektoniczne Edukacja, aktywizacja osób starszych Oferta zbiorów i usług bibliotecznych Akcja „książka na telefon” Zajęcia z biblioterapii, kursy językowe, komputerowe Certyfikat „Miejsce przyjazne seniorom”

Partnerzy Szpitale, Domy Pomocy Społecznej, Warsztaty Terapii Zajęciowej, stowarzyszenia domy, kluby, świetlice seniora Związek Emerytów, Rencistów i Inwalidów, kombatanci Kluby dla Czytelników Dorosłych READCOM

Lubelski Uniwersytet Trzeciego Wieku Zespół Lubelskich Cheerlederek 50+

Biblioteka – trzecie miejsce Promocja wartościowej literatury Budowanie świadomości czytelniczej Tworzenie i popularyzacja mody na czytanie Integracja środowiska miłośników książki Okazja do spotkań z ulubionymi autorami Popularyzacja ośrodków poza internetem (biblioteki, czytelnie, księgarnie, kawiarnie literackie)

Włodawa

Włodawa – modelowa biblioteka Polska Pięknieje – 7 Cudów Funduszy Europejskich Kategoria „Miejsce przyjazne dzieciom” Projekt „Poprawa dostępności do zasobów MBP dla mieszkańców Włodawy”

Włodawa Zadania powiatowe Komputeryzacja (cały powiat w programie Mateusz) Programy: DKK, O finansach w bibliotece, Infrastruktura bibliotek, Nagroda im. Anny Platto Współpraca z samorządem, organizacjami lokalnymi Bogate zbiory, wielokulturowość, nowe media Działalność upowszechnieniowa Oferta dla wszystkich grup użytkowników Strona WWW, blog Budowanie marki

Bibliografia Biblioteki Publiczne w liczbach Diagnoza społeczna – red. Janusz Czapiński Raport Instytutu Badań Edukacyjnych Sprawozdanie z organizacji działalności sieci bibliotek publicznych województwa lubelskiego za lata 2009/2014 Stan czytelnictwa w Polsce czyta Izabela Koryś, Dominika Michalak, Roman Chymkowski Szwecja czyta. Polska czyta – red. Katarzyna Tubylewicz, Agata Diduszko-Zyglewska

Małgorzata Pieczykolan Dziękuję  Małgorzata Pieczykolan mpieczyk@poczta.wbp.lublin.pl Tel. 81 528 74 22