Osoby starsze na rynku pracy
Statystyczny obraz osób 50+ w Polsce (materiały) Głównym problemem dotyczącym osób 50+ jest nie tyle wysokie bezrobocie, co dezaktywizacja (dotyczy to zwłaszcza kobiet od 55 i mężczyzn od 60 roku życia) W sytuacji bezrobocia osobom po 50-tce znacznie trudniej znaleźć pracę, co może również zniechęcać do aktywności zawodowej Aktywność zawodowa osób 50+ jest bardzo niska (zwł. na tle UE), choć systematycznie rośnie Głównymi (deklarowanymi) przyczynami bierności zawodowej było pobieranie emerytury oraz choroba i niesprawność
Przyczyny niskiej aktywności zawodowej osób 50+
Miękki system emerytalny (materiały) Tak określa się politykę prowadzoną w Polsce od lat 90 do połowy ubiegłej dekady, która wykorzystywała wcześniejsze emerytury, świadczenia emerytalne i liberalizację dostępu do rent w celu złagodzenia problemu bezrobocia. 13
14 Źródło: ZUS, Ważniejsze informacje z zakresu ubezpieczeń społecznych
Źródło: ZUS, Ważniejsze informacje z zakresu ubezpieczeń społecznych
Skutki wczesnej dezaktywizacji (materiały) Wzrost wydatków publicznych na cele socjalne: wypieranie wydatków inwestycyjnych przez sztywne wydatki socjalne lub/i wzrost długu publicznego Wzrost obciążeń podatkowych i parapodatkowych, a w konsekwencji – wyższe pozapłacowe koszty pracy i niższe zatrudnienie (zwł. osób młodych!!!) oraz niższa konkurencyjność przedsiębiorstw Narastająca niewydolność systemu emerytalnego i rentowego i trudności w utrzymaniu realnej wartości świadczeń emerytalnych
CASE: Atuty osób po 50 roku życia
Atuty osób 50+
Sposoby podniesienia aktywności zawodowej osób 50+ Zmiany w systemie emerytalnym i rentowym: Ograniczanie możliwości przechodzenia na wcześniejszą emeryturę Podniesienie lub/i zrównanie wieku emerytalnego Podnoszenie poziomu kwalifikacji – kształcenie ustawiczne Obniżenie opodatkowania pracy dla osób 50+ Rozwój nietypowych form zatrudnienia – płynne przechodzenie na emeryturę poprzez uczestnictwo w przejściowych rynkach pracy Reformy typu make work pay, zwiększające różnicę w dochodach między zatrudnieniem a biernością (np. łączenie świadczenia emerytalnego z dalszą pracą) Rozwój instytucji opiekuńczych Kampanie społeczne
PRP wobec osób starszych w Polsce (materiały) Ochrona zatrudnienia: pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej jak 4 lat do emerytury Zakwalifikowanie do kategorii osób w szczególnej sytuacji na rynku pracy – pierwszeństwo w skierowaniu do udziału w programach specjalnych Ulga w składkach na FP i FGŚP Pracodawcy nie płacą składek na FP i FGŚP za osoby w wieku powyżej 55 (kobiety) i 60 roku życia (mężczyźni) Pracodawca zatrudniający osobę bezrobotną po 50-tce nie opłaca składek na FP i FGŚP przez 12 miesięcy Ulga dot. finansowania zwolnień zdrowotnych: pracodawca finansuje wynagrodzenie chorobowe osoby 50+ tylko za pierwsze 14 dni, a nie za 33 jak w przypadku młodszych pracowników Wyższe dopłaty dla pracodawców zatrudniających bezrobotnych po 50tce w ramach prac interwencyjnych (art.. 59 UoPZiIRP) oraz dofinansowanie zatrudnienia bezrobotnego
Instrumenty PRP wobec osób starszych (materiały) Art. 59. [Prace interwencyjne - osoby powyżej 50. roku życia] 1. Starosta może skierować bezrobotnych, o których mowa w art. 49 pkt 3, do wykonywania pracy w ramach prac interwencyjnych przez okres do 24 miesięcy oraz dokonywać refundacji poniesionych przez pracodawcę kosztów na wynagrodzenia i składki na ubezpieczenia społeczne. 2. Starosta może skierować bezrobotnych, o których mowa w ust. 1, do wykonywania pracy w ramach prac interwencyjnych u pracodawcy przez okres do 4 lat i dokonywać refundacji poniesionych przez pracodawcę kosztów wynagrodzeń i składek na ubezpieczenia społeczne, jeżeli obejmuje ona koszty poniesione za co drugi miesiąc ich zatrudnienia. 3. (uchylony). 4. Jeżeli do pracy w ramach prac interwencyjnych są kierowani bezrobotni, którzy: 1) spełniają warunki konieczne do nabycia prawa do świadczenia przedemerytalnego - refundacja jest przyznawana w wysokości do 80% minimalnego wynagrodzenia za pracę i składek na ubezpieczenia społeczne od refundowanego wynagrodzenia; 2) nie spełniają warunków koniecznych do uzyskania świadczenia przedemerytalnego - refundacja jest przyznawana w wysokości do 50% minimalnego wynagrodzenia za pracę i składek na ubezpieczenia społeczne od refundowanego wynagrodzenia.
Instrumenty PRP wobec osób starszych (materiały) Art. 60d. [Dofinansowanie wynagrodzenia za zatrudnienie bezrobotnego, który ukończył 50. rok życia] 1. Starosta może, na podstawie zawartej umowy, przyznać pracodawcy lub przedsiębiorcy dofinansowanie wynagrodzenia za zatrudnienie skierowanego bezrobotnego, który ukończył 50 rok życia. 2. Dofinansowanie wynagrodzenia przysługuje przez okres: 1) 12 miesięcy - w przypadku zatrudnienia bezrobotnego, który ukończył 50 lat, a nie ukończył 60 lat lub 2) 24 miesięcy - w przypadku zatrudnienia bezrobotnego, który ukończył 60 lat. 3. Dofinansowanie wynagrodzenia przysługuje w kwocie określonej w umowie, nie wyższej jednak niż połowa minimalnego wynagrodzenia za pracę miesięcznie obowiązującego w dniu zawarcia umowy, za każdego zatrudnionego bezrobotnego
Krajowy Fundusz Szkoleniowy (KFS) (materiały) Krajowy Fundusz Szkoleniowy stanowi wydzieloną cześć Funduszu Pracy, przeznaczoną na dofinansowanie kształcenia ustawicznego pracowników i pracodawców, podejmowanego z inicjatywy lub za zgodą pracodawcy. Priorytetem Funduszu na lata 2014-2015 jest wsparcie edukacji ustawicznej osób w wieku 45 +. Pracodawca starający się o dofinansowanie kosztów kształcenia ustawicznego musi wnieść wkład własny w wysokości 20% kosztów, zaś 80% kosztów kształcenia ustawicznego sfinansuje KFS. W przypadku mikroprzedsiębiorstwa ze środków KFS można sfinansować 100% kosztów kształcenia ustawicznego. Jednak całość dofinansowania środkami KFS nie może przekroczyć wysokości 300% przeciętnego wynagrodzenia w danym roku na jednego uczestnika. Środki KFS otrzymane z powiatowego urzędu pracy pracodawca może przeznaczyć m.in. na: kursy i studia podyplomowe realizowane z inicjatywy pracodawcy lub za jego zgodą, egzaminy umożliwiające uzyskanie dyplomów potwierdzających nabycie umiejętności, kwalifikacji lub uprawnień zawodowych. W celu uzyskania dofinansowania kosztów kształcenia ustawicznego, pracodawca planujący inwestowanie w kształcenie ustawiczne musi złożyć wniosek do powiatowego urzędu pracy Wnioski pracodawców o dofinansowanie kształcenie ustawicznego są przyjmowane i rozpatrywane w kolejności zgłoszeń. Realizacja wniosków możliwa jest do wysokości limitów środków KFS, jakim dysponuje powiatowy urząd pracy.
Program 50+ Solidarność Pokoleń Cel: osiągnięcie wskaźnika zatrudnienia osób w wieku 55-64 lata na poziomie 50% w 2020 roku Informacje o programie: http://50plus.gov.pl