MINERAŁY Aneta

KWARC KRZEMIANY SZKIELETOWE Wzór chemiczny SiO2 Barwa  bezbarwny lub zabarwiony Rysa biała Twardość 7 Gęstość niska Łupliwość/przełam muszlowy Pokrój słupkowy, pręcikowy Połysk szklisty, na przełamie tłusty Przezroczystość przezroczysty, przeświecający Reakcje chemiczne –nie reaguje z HCl

CHALCEDON KRZEMIANY SZKIELETOWE Wzór chemiczny SiO2 Barwa bezbarwny lub zabarwiony Rysa biała Twardość 6,5-7 Gęstość niska Łupliwość/przełam -/muszlowy, nierówny Pokrój skupienia zbite itp. Połysk tłusty Przezroczystość przeświecający Reakcje chemiczne –nie reaguje z HCl

ORTOKLAZ KRZEMIANY SZKIELETOWE (Sole kwasów tlenowych) Wzór chemiczny K[AlSi3O8] Barwa różowa, łososiowa, cielista, kremowa Rysa biała Twardość 6 Gęstość niska Łupliwość/przełam  doskonała/nierówny Pokrój słupkowy, tabliczkowy Połysk szklisty, perłowy Przezroczystość przeświecający, nieprzezroczysty Reakcje chemiczne –nie reaguje z HCl

PIROKSEN KRZEMIANY ŁAŃCUCHOWE Wzór chemiczny AB[Si2O6] (ogólny) Barwa zielona, czarnozielona, czarna i in. Rysa biała, szara Twardość 5,5-6,5 Gęstość niska Łupliwość/przełam  pod kątem 90st/nierówny Pokrój słupkowy Połysk szklisty Przezroczystość nieprzezroczysty Reakcje chemiczne –nie reaguje z HCl

MINERAŁY ILASTE KRZEMIANY WARSTWOWE (2 I 3-WARSTWOWE) Wzór chemiczny (zmienny) Barwa kremowa, szara, beżowa Twardość około 2 Gęstość niska Łupliwość/przełam niewidoczna/nierówny Pokrój blaszkowy, niewidoczny Połysk matowy, tłusty Przezroczystość nieprzezroczyste Reakcje chemiczne –nie reaguje z HCl PLASTYCZNE PO DODANIU WODY GŁÓWNE MIN: kaolinit, illit, wermikulit, montmor Powstają w wyniku wietrzenia Składniki zwietrzelin i materiału glebowego Wielkości koloidalne <0,001mm

MUSKOWIT KRZEMIANY WARSTWOWE (TRÓJWARSTWOWE) Wzór: KAl2(OH, F)2AlSi3O10 Barwa bezbarwny lub jasno zabarwiony Rysa biała Twardość 2-2,5 Gęstość niska Łupliwość/przełam doskonała jednokierunkowa/nierówny Pokrój blaszkowy Połysk perłowy Przezroczystość przezroczysty, przeświecający Reakcje chemiczne –nie reaguje z HCl

BIOTYT KRZEMIANY WARSTWOWE (TRÓJWARSTWOWE) Wzór: K(Mg,Fe,Mn)3(OH,F)2AlSi3O10 Barwa czarna, czarno-brązowa, ciemna Rysa biała Twardość 2,5-3 Gęstość niska Łupliwość/przełam doskonała jednokierunkowa/nierówny Pokrój blaszkowy Połysk szklisty, perłowy Przezroczystość przeświecający Reakcje chemiczne –nie reaguje z HCl

MAGNETYT TLENKI (żelaza) Wzór chemiczny Fe3O4 Barwa czarna Rysa czarna Twardość 5,5-6,5 Gęstość wysoka Łupliwość/przełam niewyraźna/nierówny Pokrój izometryczny Połysk metaliczny Przezroczystość nieprzezroczysty Reakcje chemiczne –nie reaguje z HCl

HEMATYT TLENKI (żelaza) Wzór chemiczny Fe2O3 Barwa srebrzysta lub wiśniowo-czerwona (utleniony) Rysa wiśniowo-czerwona lub brązowa Twardość 6-6,5 Gęstość wysoka Łupliwość/przełam brak/nierówny Pokrój zmienny Połysk metaliczny (utleniony jest matowy) Przezroczystość nieprzezroczysty Reakcje chemiczne –nie reaguje z HCl

LIMONIT TLENKI (żelaza) Wzór chemiczny 2Fe2O3 • nH2O Barwa brązowa, pomarańczowa, żółta i pośrednie Rysa rdzawa, żółta, pomarańczowa Twardość 5-5,5 Gęstość zmienna, raczej wysoka Łupliwość/przełam brak/nierówny Pokrój skupienia zbite itp. Połysk matowy, półmetaliczny Przezroczystość nieprzezroczysty Reakcje chemiczne –nie reaguje z HCl

PODZIAŁ TLENKÓW I WODOROTLENKÓW Tlenki i wodorotlenki żelaza Magnetyt FeO*Fe2O3 Hematyt Fe2O3 Limonit Fe2O3*NH2O Tlenki i wodorotlenki glinu Minerały z grupy krzemionki SiO2

KALCYT WĘGLANY Wzór chemiczny CaCO3 Barwa bezbarwny, zabarwiony Rysa biała Twardość 3 Gęstość niska Łupliwość/przełam trójkierunkowa/muszlowy Pokrój zmienny Połysk szklisty Przezroczystość przezroczysty, przeświecający Reakcje chemiczne –silna reakcja z HCl

DOLOMIT WĘGLANY Wzór chemiczny CaMg[CO3]2 Barwa bezbarwny, zabarwiony Rysa biała Twardość 3,5-4 Gęstość niska Łupliwość/przełam trójkierunkowa/muszlowy Pokrój zmienny Połysk szklisty, perłowy Przezroczystość przezroczysty, przeświecający Reakcje chemiczne –reakcja z HCl po sproszkowaniu

GIPS SIARCZANY Wzór chemiczny CaSO4×2H2O Barwa bezbarwny, zabarwiony Rysa biała Twardość 2 Gęstość niska Łupliwość/przełam jednokierunkowa/nierówny Pokrój tabliczkowy, słupkowy Połysk szklisty, perłowy Przezroczystość przezroczysty, przeświecający Reakcje chemiczne –nie reaguje z HCl

PIRYT ZŁOTO GŁUPCÓW :D SIARCZKI Wzór chemiczny FeS2 Barwa złota, mosiężno-złota Rysa czarna Twardość 6,5 Gęstość wysoka Łupliwość/przełam brak/nierówny Pokrój izometryczny Połysk metaliczny Przezroczystość nieprzezroczysty Reakcje chemiczne –nie reaguje z HCl

GALENA SIARCZKI Wzór chemiczny PbS Barwa srebrzysto-szara, szara Rysa szara, szaro-czarna Twardość 2,5 Gęstość bardzo wysoka Łupliwość/przełam trójkierunkowa/muszlowy Pokrój izometryczny, skupienia zbite Połysk metaliczny Przezroczystość nieprzezroczysta Reakcje chemiczne –nie reaguje z HCl

HALIT HALOGENKI SOLOWCE Wzór chemiczny: NaCL Postać występowania: halit krystalizuje w układzie regularnym. Pokrój kryształów: kryształy sześcienne, niekiedy osiągające znaczne rozmiary. Barwa: kryształy halitu są zazwyczaj bezbarwne i przezroczyste, znane są także formy zabarwione na żółto, niebiesko, czerwono i szaro, w zależności od chemicznych i mineralnych domieszek. Połysk: szklisty. Rysa: biała. Twardość: 4,5. Łupliwość: doskonała, kostkowa. Gęstość: 2,1- 2,2 g . cm-1. Inne cechy: charakterystyczny słony smak.

SKAŁY MAGMOWE GŁĘBINOWE

Podział SKALENI SKALEŃ POTASOWY ORTOKLAZ( K(AlSi3O8) PLAGIOKLAZ -KWAŚNY -ZASADOWY

PODZIAŁY Podział skał na podstawie składu chemicznego (nasycenie krzemionką) Kwaśna >65% SiO2 Obojętna 54-65% SiO2 Zasadowa 44-53% SiO2 Ultrazasadowa <44% SiO2 Podział skał magmowych na podstawie składu mineralogicznego: I. Skrajnie melanokratyczne –brak minerałów jasnych -bardzo niedosycone SiO2 II. Skrajnie zasadowe- skaleniowce -niedosycone SiO2 III. Zasadowe- skalnie i skaleniowce -niedosycone SiO2 IV. Obojętne- skalenie, brak skaleniowców i kwarcu -nasycone SiO2 V. Kwaśne- skalenie+ kwarc -przesycone SiO2

SKŁAD CHEMICZNY I MINERALOGICZNY SKAŁ MAGMOWYCH KLASA: SYIENODIORYTU-LATYTU CHEMICZNIE: OBOJĘTNA MINERALOGICZNIE: OBOJĘTNA KLASA: DIORYTU I ANDEZYTU KLASA GABRA I BAZALTU CHEMICZNIE: OBOJĘTNA MINERALOGICZNIE: ZADADOWA KLASA: GRANITU I RYOLITU CHEMICZNIE: KWAŚNA MINERALOGICZNIE: KWAŚNA

odpowiednik wylewny: riolit GRANIT skład: kwarc, skaleń potasowy, plagioklaz (kwaśny), łyszczyki (biotyt i muskowit) odpowiednik wylewny: riolit struktura: jawnokrystaliczna, równokrystaliczna lub porfirowata, drobnokrystaliczna, średniokrystaliczna, grubokrystaliczna tekstura: masywna, bezładna lub rzadziej kierunkowa Kiedy granit zwietrzeje biotyt się rozpada i powstaje kolor żółty Im jaśniejszy tym więcej krzemionki

odpowiednik wylewny: latyt SYENODIORYT skład: skaleń potasowy, plagioklaz (kwaśny), biotyt, hornblenda odpowiednik wylewny: latyt struktura: jawnokrystaliczna, równokrystaliczna lub porfirowata, drobnokrystaliczna, średniokrystaliczna, grubokrystaliczna tekstura: masywna, bezładna lub rzadziej kierunkowa Ciemniejszy od granitu, widać 3 kolory

odpowiednik wylewny: andezyt DIORYT Skład: plagioklaz kwaśny, hornblenda odpowiednik wylewny: andezyt struktura: jawnokrystaliczna, równokrystaliczna, drobnokrystaliczna, średniokrystaliczna, grubokrystaliczna tekstura: masywna, bezładna lub rzadziej kierunkowa Jasnoszary, ciemny

odpowiednik wylewny: bazalt GABRO Skład: plagioklaz (zasadowy), piroksen odpowiednik wylewny: bazalt struktura: jawnokrystaliczna, równokrystaliczna, drobnokrystaliczna, średniokrystaliczna, grubokrystaliczna tekstura: masywna, bezładna lub rzadziej kierunkowa Skała zielona

SKAŁY MAGMOWE WYLEWNE

odpowiednik głębinowy: granit RYOLIT Skład: kwarc, skaleń potasowy, plagioklaz (kwaśny), łyszczyki (biotyt i muskowit) odpowiednik głębinowy: granit struktura: skrytokrystaliczna lub porfirowa tekstura: masywna lub porowata, kierunkowa lub bezładna Ciemnowiśniowy, różowy

odpowiednik głębinowy: dioryt ANDEYZT Skład: plagioklaz (kwaśny), hornblenda odpowiednik głębinowy: dioryt struktura: skrytokrystaliczna lub porfirowa tekstura: masywna lub porowata, kierunkowa lub bezładna Zielony lub biały

odpowiednik głębinowy: BAZALT Skład: plagioklaz (zasadowy), piroksen odpowiednik głębinowy: gabro struktura: skrytokrystaliczna lub porfirowa tekstura: masywna lub porowata, kierunkowa lub bezładna Rozpuszczony magnetyt?

SKAŁY METAMORFICZNE

GNEJS OCZKOWY tzw "oczka" w gnejsie tworzone są przez kryształy skalenia, który nie został całkowicie "zmiażdżony" w procesie deformacji i występuje w skale w postaci oczek i soczewek opływanych przez minerały z grupy łyszczyków i kwarc.

GNEJS SMUŻYSTY

GNEJS Podobny do granitu Skład: kwarc łyszczyki (biotyt, muskowit), skaleń potasowy, plagioklaz kwaśny Głębokie strefy metamorfozy Skała osadowa Metagnejsy -> szarogłazy ilaste Ortognejsy -> skały przesycone krzemionką Rodzaje: gnejs oczkowy, soczewkowy zmużysty

KWARCYT Skład: kwarc Zazwyczaj białe, szare Twarde Podobny do marmuru Powstaje we wszystkich strefach metamorfizmu Powstaje ze wszystkich skał zawierających kwarc

MARMUR skład: kalcyt (zabarwiony) Powstają we wszystkich strefach metamorfizmu (za fałdowane) Występują smugi Barwa: białą (my oglądamy) Ma większe kryształy

ŁUPKI KRYSTALICZNE Oddzielność łupkowa (minerały blaszkowe) Różny skład Zawiera minerały blaszkowe (duże) Błyszczący na wierzchu Płytkie strefy metamorfizmu

SERPENTYNIT Miękki Da się zarysować gwoździem Zazwyczaj zielony, rzadko brąz Zdarzają się miejsca z białymi żyłkami (kwarc, kalcyt?) Nie powinien burzyć z HCl Powstają w wyniku płytkiej metamorfozy

SKAŁY OKRUCHOWE

STRUKTURA SKAŁ OKRUCHOWYCH I ILASTYCH MM LUŹNE SCEMENTOWANE PSEFITY >2 ŻWIRY, GRUZY BREKCJA, ZLEPIENIEC PSAMITY 2-0.05 PIASKI PIASKOWIEC ALEURYTY 0.05-002 PYŁY MUŁOWIEC PELITY <0.002 IŁY ŁUPKI ILASTE OKRUCHY PELITOWE GLINY

BREKCJA ZŁOŻONA Z GRUZU Struktura PSEFITOWA Poruszony materiał brak transportu Spojone spoiwem martiks Szkielet ziarnowy w środku (frakcja gruboziarnista) Dowolny skład mineralny Ostre krawędzie

POMIĘDZY BREKCJĄ A ZLEPIEŃCEM

ZLEPIENIEC ZŁOŻONE ZE ŻWIRU, dowolny skład mineralny Struktura PSEFITOWA Większość okruchów ta sama co w brekcji (mieszanina) Fragmenty co najmniej 2mm Obtoczone krawędzie Dużo kolorów

TO TEN W KTÓRYM WYPADA TEN DUŻY KAMYCZEK :D

PIASKOWIEC Różni się od zwykłego piasku tym że jest to skała lita i jeżeli piaskowiec włożymy do wody nie rozsypie, rozpuści się. Struktura PSAMITOWA Ma spoiwo/lepiszcze: ŻELAZISTE (zawiera tlenki żelaza, czerwone), KRZEMIONKOWE (twarde, wytrzymałe, jasne), WĘGLANOWE (jest ono nietrwałe nadaje się do rzeźbienia) (dzieli się na WAPIENNE- ma je kalcyt, burzy z kwasem; MARGLISTE- zawiera je margiel, mieszanina kalcytu min. Ilastych, po zastosowaniu HCl(kwas solny ;P) robi się brudna piana; DOLOMITYCZNE- zawiera je dolomit, burzy z HCl po zarysowaniu)

ŁUPEK ILASTY Struktura PELITOWA Zawiera minerały ilaste (montmorylonit, wermikulit, kaolinit, illit) Pozostają w zawiesinie, ciężko opadają ( podobnie do spadającej kartki papieru) Mają oddzielność łupkową Intensywnie rozpada się na fragmenty

SKAŁY OSADOWE

WAPIEŃ MUSZLOWY Skład: muszelki, zazwyczaj kalcyt, minerały ilaste, czasami dolomit, amonity, belemnity Burzy z kwasem Występuje wszędzie w miejscach gdzie jest płytko, tam gdzie małże, Brak spoiwa

Belemnity

Amonity

KREDA PISZĄCA Biała Da się zarysować paznokciem Burzy z kwasem Skład: kokkolity, otwornice (niewidoczne) Skała porowata Wsiąka kwas :O (zachłanny)

Kokkolity

Otwornice

WAPIEŃ KRYSTALICZNY Zazwyczaj biały, jasny Skład: kalcyt 90% Burzy z kwasem Powstaje tam gdzie może nagromadzić się kalcyt Pochodzenie chemiczne

DOLOMIT Skład: (uwaga!) DOLOMIT :O Burzy z kwasem po zarysowaniu (eureka :D) Buduje góry, dolomity Jasny Czasami może burzyć po niezarysowaniu poprzez obecność kalcytu Pochodzenie chemiczne Da się zarysować gwoździem

MARGIEL Pochodzenie chemiczne (wytrącone z wody) i osadowe, (nasypanie materiału) okruchowe Barwa szara kremowa Burzy z HCl, brudzi pianę Skład: kalcyt, minerały i Ilaste Powstaje w płytkich zatokach, tam gdzie jest słaby dopływ materiału z zewnątrz Skała przewodnia

TORF

TORF NISKI Wody przepływowe Roślinność: trujące olchy itp. Zbita konstrukcja Silne zamulenie Szczątki słabo widoczne Barwa ciemna Występowanie: łąki POWSTANIE: zalane przez rzeki starorzecze na którym rosły rośliny przygniecione przez pył, ił piasek, ciemny materiał.

TORF WYSOKI Wody stojące Roślinność: mchy , wełnionka? Luźna konstrukcja Brak zamulenia Szczątki dobrze zachowane Barwa: jasna POWSTANIE: starorzecza, staw, zarośnięte stawy mchem, rośliny zarasta siebie nawzajem, tworzy się kopuła , jasny materiał.

PIASKI (TRANSPORT)

ALUWIALNE Warstwowanie równoległe lub przekątne Obtoczenie zależne od długości transportu Dobre wysortowanie (czasami wysortowanie frakcyjne) Okruchy wypolerowane Barwa jasna Transportowane przez rzekę

EOLICZNE Transportowane przez wiatr Warstwowanie przekątne lub krzyżowe Okruchy obtoczone Wysortowanie bardzo drobne Powierzchnia okruchów matowa Barwa żółta Jest to np. LESS!!!

FLUWIOGLACJALNE Brak iłu i pyłu Duże fragmenty Warstwowanie równoległe lub przekątne Obtoczenie zależne od długości transportu, obtoczone przez rzekę Dobre wysortowanie (czasami wysortowanie frakcyjne) Okruchy wypolerowane Barwa rdzawa Transportowane przez rzekę

REZYDUALNE Brak warstwowania Brak obtoczenia- okruchy ostrokrawędziste Brak wysortowania- duży udział frakcji bardzo drobnych Okruchy wypolerowane

ZWAŁOWE Brak warstwowania Brak obtoczenia- stare okruchy obtoczone Brak wysortowania- zróżnicowane wielkości Barwa szaro-żółta Np. glina!!!!