Opracowały: Magdalena Garbera i Żaneta Lis CUKRY Opracowały: Magdalena Garbera i Żaneta Lis

Czym są węglowodany? Związki wielofunkcyjne o dwóch grupach funkcyjnych aldehydowej lub ketonowej licznych grupach hydroksylowych

Podział węglowodanów wzór ogólny: Cn(H2O)n aldozy ketozy

CUKRY PROSTE Zawierają dwie grupy funkcyjne: karbonylową (aldehydową lub ketonową) grupy hydroksylowe (zazwyczaj jest ich kilka) Wyróżniamy: Triozy Tetrozy Pentozy Heksozy

TRIOZY ALDOTRIOZA KETOTRIOZA D-ALDEHYD GLICERYNOWY DIHYDROKSYACETON

TETROZY KETOTETROZA ALDOTETROZA D-ERYTRULOZA D-TREOZA

PENTOZY D-RYBOZA D-ARABIONZA D-RYBULOZA

HEKSOZY D-GLUKOZA D-FRUKTOZA D-ALLOZA

GLUKOZA Słodka, krystaliczna i bardzo dobrze rozpuszczalna w wodzie D-GLUKOZA Słodka, krystaliczna i bardzo dobrze rozpuszczalna w wodzie - Ulega fermentacji alkoholowej: - Jest silnym utleniaczem Tworzy estry (np. z H3PO4)

FRUKTOZA substancja bezbarwna bardzo dobrze rozpuszczalna w wodzie α-D-FRUKTOZA substancja bezbarwna bardzo dobrze rozpuszczalna w wodzie - słodsza od glukozy

Glukoza i Fruktoza - ten sam wzór sumaryczny - inne wzory strukturalne

Właściwości cukrów prostych Ciała stałe Barwa biała Dobrze rozpuszczalne w wodzie Posiadają właściwości redukcyjne Ulegają reakcjom, np. uwodornienia, estryfikacji pierścienie piranozowe

Wiązania glikozydowe konieczna obecność grupy – OH (tzw. grupy anomerycznej) oraz dowolnej grupy – OH innej cząsteczki cukru.

DWUCUKRY Najważniejsze disacharydy: maltoza celuloza laktoza sacharoza

WŁAŚCIWOŚCI DWUCUKRÓW Stałe, krystaliczne, słodkie, dobrze rozpuszczalne w wodzie W środowisku kwaśnym, lub obecności enzymów ulegają hydrolizie:

MALTOZA Biały proszek Rozpuszczalna w wodzie Stanowi środek słodzący Reaguje z wodą (hydroliza) występowanie: ziarna jęczmienia

SACHAROZA -Substancja stała -Krystaliczna ulega hydrolizie ! -Substancja stała -Krystaliczna -Dobrze rozpuszczalna w wodzie burak cukrowy trzcina cukrowa

POLISACHARYDY - WIELOCUKRY zbudowane z monosacharydów połączone wiązaniami glikozydowymi tworzą łańcuchy proste lub rozgałęzione

DO WIELOCUKRÓW NALEŻĄ:    - skrobia roślinna - celuloza    - glikogen    - dekstryna    - inulina    - hemiceluloza    - pektyna    - i inne

Skrobia – główny przedstawiciel -złożony węglowodan -utworzona z monomerów glukozy fragment cząsteczki skrobi

Próba jodoskrobiowa Do żywności dodajemy kilka kropel jodyny lub płynu Lugola

CELULOZA inaczej błonnik buduje rośliny otrzymywana z drewna len bawełna papier

GLIKOGEN substancja zapasowa magazynowana w: wątrobie i mięśniach

BIBLIOGRAFIA http://sacharydy.republika.pl/ S. Hejwowska, R. Marcinkowski – „Chemia 2” zakres podstawowy, podręcznik. Wyd. Operon, Gdynia 2008 J. Wertheim, C. Oxlade – „Ilustrowana Encyklopedia Szkolna”, wydanie poprawione, ISBN 83-85063-75-7 J. M. Berg, J. L. Tymoczko: ,,Biochemia”. Warszawa: Wydawnictwo naukowe PWN, 2005.  Google Grafika  http://sacharydy.republika.pl/